16 czerwca 2003

Nowe przepisy prawne

I. 24 marca 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 6 marca 2003 r. w sprawie Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 2, poz. 19.

Przedmiotem działalności Centrum, którego siedziba mieści się w Krakowie, jest monitorowanie jakości świadczeń zdrowotnych udzielanych przez zakłady opieki zdrowotnej.
Do zadań Centrum należy między innymi: przygotowywanie i prowadzenie analiz działalności zakładów opieki zdrowotnej związanych z jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych, współpraca z Radą Akredytacyjną w zakresie opracowywania standardów akredytacyjnych dla zakładów opieki zdrowotnej, ocena działań podejmowanych przez ZOZ-y w celu podniesienia jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych, opracowywanie ekspertyz i zaleceń w dziedzinie jakości w ochronie zdrowia.

II. 24 marca 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 17 marca 2003 r. w sprawie powołania zespołu do spraw ujednolicania zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych w Narodowym Funduszu Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 2, poz. 22.

Do zadań zespołu należy przygotowanie projektu ujednoliconych zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, przygotowanie projektu zasad kontraktowania świadczeń zdrowotnych oraz przygotowanie projektów rozporządzeń dot. sprawozdawczości statystycznej do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ.

III. 26 kwietnia 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 4 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu prac, przy których wykonywaniu istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 67, poz. 633.

Wykaz placówek wykonujących prace, przy których istnieje szczególne ryzyko przeniesienia na inne osoby zakażenia prątkami gruźlicy:

  1. w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty,
  2. szkołach wyższych, wyższych szkołach zawodowych, wyższych szkołach wojskowych,
  3. szpitalach,
  4. zakładach opiekuńczo-leczniczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
  5. sanatoriach, prewentoriach,
  6. innych niewymienionych z nazw w pkt 3-5 zakładach przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednim stałym pomieszczeniu,
  7. przychodniach, ośrodkach zdrowia, poradniach,
  8. pogotowiu ratunkowym,
  9. zakładach rehabilitacji medycznej,
  10. żłobkach,
  11. hospicjach,
  12. specjalistycznych ośrodkach szkoleniowo-rehabilitacyjnych,
  13. warsztatach terapii zajęciowej,
  14. domach pomocy społecznej,
  15. ośrodkach wsparcia,
  16. placówkach opiekuńczo-wychowawczych,
  17. zakładach karnych,
  18. aresztach śledczych,
  19. zakładach poprawczych,
  20. schroniskach dla nieletnich.

Wykaz prac, przy których wykonywaniu istnieje szczególne ryzyko przeniesienia na inne osoby zakażenia pałeczkami duru brzusznego, durów rzekomych A, B i C, innymi pałeczkami salmonella pochodzenia odzwierzęcego oraz pałeczkami shigella:

  1. prace na stanowiskach wymagających bezpośredniego stykania się z nieopakowanymi artykułami żywnościowymi przy wyrobie, przerobie, pakowaniu, przechowywaniu, obrocie i przewozie środków spożywczych oraz przy ich przygotowywaniu do spożycia, jak również przy myciu oraz przygotowywaniu naczyń i pojemników przeznaczonych na żywność,
  2. prace na stanowiskach wymagających bezpośredniego stykania się ze zbiornikami wody, urządzeniami do oczyszczania wody i punktami rozdzielczymi wody w zakładach zaopatrujących ludność w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz w zakładach przemysłowych mających własne ujęcia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
  3. prace na stanowiskach wymagających bezpośredniego kontaktu z dziećmi w wieku do lat 6 w zakładach opiekuńczo-leczniczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, żłobkach, przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty,
  4. prace w wytwórniach sztucznego lodu używanego do celów spożywczych, na stanowiskach wymagających bezpośredniego stykania się z tym lodem,
  5. prace przy uzyskiwaniu mleka, wyrobie oraz przerobie produktów mlecznych, prace przy uzyskiwaniu mięsa, wytwarzaniu wyrobów mięsnych i rybnych,
  6. prace przy przechowywaniu i przewozie produktów oraz wyrobów, o których mowa w pkt 1, a także obrocie nimi,
  7. prace przy obsłudze wagonów restauracyjnych, barowych i sypialnych oraz wagonów chłodni przeznaczonych do przewozu niepakowanych artykułów żywnościowych,
  8. prace na stanowiskach stewardów i stewardes na statkach powietrznych i wodnych.

IV. 1 maja 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o zmianie ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 65, poz. 596.

Pracownicy zakładów, które stosowały azbest w produkcji, wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy, zatrudnieni w tych zakładach w dniu 28 września 1997 lub przed tą datą, są uprawnieni do:

  • okresowych badań lekarskich po zaprzestaniu pracy w kontakcie z czynnikami szkodliwymi oraz po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie tymi badaniami,
  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki związane z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście,
  • korzystania raz w roku z leczenia uzdrowiskowego oraz zwolnienia z odpłatności związanej z leczeniem uzdrowiskowym, o której mowa w przepisach o ubezpieczeniu zdrowotnym.

Wymienione uprawnienia są finansowane z budżetu państwa, z części będącej w dyspozycji ministra zdrowia, który wyda szczegółowe przepisy wykonawcze dot. realizacji ustawy.

V. 1 maja 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 73, poz. 660.

Zgodnie z przepisem art. 60 ustawy, jeżeli w wykazach leków podstawowych i uzupełniających oraz wykazach leków przepisywanych osobom chorującym na choroby zakaźne lub psychiczne, upośledzonym umysłowo, a także chorującym na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone lub nabyte, zamieszczono lek o nazwie międzynarodowej, apteka może wydać na zasadach określonych w ustawie (po wniesieniu opłaty ryczałtowej lub za odpłatnością w wysokości 30% albo 50% ceny leku) również inny lek dopuszczony do obrotu, niezamieszczony w wykazach, a objęty tą samą nazwą międzynarodową, pod warunkiem że jego cena nie jest wyższa od limitu ceny, a jeżeli limit nie został ustalony – od ceny leku zamieszczonego w wykazach.

Ponadto zgodnie z art. 220 ustawy pierwsze plany zaspokojenia potrzeb zdrowotnych przygotowywane są na rok 2004.

VI. 2 maja 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 56, poz. 498.

Zgodnie z przepisami ustawy za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się osoby zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.
Z prawa do wcześniejszej emerytury będą korzystać również pracownicy zatrudnieni w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w firmach, które powstały w wyniku przekształcenia lub restrukturyzacji firm państwowych.

VII. 25 maja 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sposobu i warunków wystawiania skierowania na leczenie uzdrowiskowe przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego oraz trybu potwierdzania tego skierowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 80, poz. 733.

Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego wystawia skierowanie na leczenie uzdrowiskowe na druku, którego wzór określa załącznik do rozporządzenia. Lekarz może wskazać miejsce i rodzaj leczenia uzdrowiskowego, ale wskazania te nie wiążą oddziału wojewódzkiego Funduszu.
Skierowanie przesyła się do oddziału wojewódzkiego Funduszu w zamkniętej kopercie opatrzonej napisem „skierowanie na leczenie uzdrowiskowe”.
Po rejestracji skierowania w oddziale Funduszu – lekarz specjalista w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej dokonuje weryfikacji skierowania pod względem celowości leczenia uzdrowiskowego.
Lekarz specjalista może zażądać od lekarza, który wystawił skierowanie, dostarczenia dokumentacji medycznej, jej uzupełnienia lub aktualizacji oraz przeprowadzenia dodatkowych badań w celu ustalenia rodzaju i zakresu leczenia uzdrowiskowego.
Oddział wojewódzki Funduszu potwierdza skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, jeżeli lekarz specjalista stwierdził celowość skierowania i są miejsca w odpowiednich zakładach lecznictwa uzdrowiskowego.
Oddział Funduszu określa rodzaj leczenia uzdrowiskowego i jego tryb, wyznacza odpowiedni zakład lecznictwa uzdrowiskowego oraz datę rozpoczęcia leczenia i czas jego trwania. Skierowanie jest ważne 12 miesięcy od dnia wystawienia.
Skierowanie, którego oddział Funduszu nie potwierdził z powodu niewskazania przez lekarza specjalistę celowości skierowania, jest zwracane lekarzowi, który je wystawił wraz z podaniem przyczyny odmowy.
Oddział Funduszu zawiadamia również ubezpieczonego. W wypadku niepotwierdzonego skierowania nie przysługuje odwołanie.
Skierowanie, którego oddział Funduszu nie potwierdził z powodu braku miejsc w odpowiednich zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, składane jest do dokumentacji oddziału.
Oddział Funduszu prowadzi listę ubezpieczonych, którzy nie uzyskali potwierdzenia skierowania z powodu braku miejsc.
Oddział Funduszu potwierdza skierowanie wystawione ubezpieczonemu, który znajduje się na liście, w pierwszej kolejności, jeżeli są miejsca w odpowiednich zakładach lecznictwa uzdrowiskowego.
O powyższych czynnościach oddział Funduszu zawiadamia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, który wystawił skierowanie, oraz ubezpieczonego.

VIII. 1 czerwca 2003 r. wchodzi w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 10 maja 2003 r. w sprawie recept lekarskich, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 85, poz. 785.

Recepta, na podstawie której ma być wydany refundowany lek lub wyrób medyczny, zawiera:

  1. dane dot. podmiotu upoważnionego do wystawienia recept na podstawie umowy zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia, jeżeli receptę wystawia lekarz zatrudniony w zakładzie opieki zdrowotnej, lekarz wykonujący zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej lub grupowej praktyki lekarskiej (nazwa ZOZ-u, indywidualnej praktyki lekarskiej, specjalistycznej lub grupowej, adres i numer telefonu, identyfikator podmiotu zawierający część resortowego kodu identyfikacyjnego lub numeru REGON),
  2. jeżeli recepta jest wystawiana w warunkach innych niż określone w pkt 1, dane dot. upoważnionego podmiotu obejmują: imię i nazwisko osoby, która zawarła z Funduszem umowę upoważniającą do wystawiania recept, adres i telefon tej osoby, dziesięciocyfrowy numer identyfikacyjny określony w umowie,
  3. dane dot. pacjenta (wiek do 18 lat i powyżej 65 lat),
  4. identyfikator oddziału wojewódzkiego Funduszu (Dolnośląski 01, Mazowiecki 07),
  5. kod uprawnień dodatkowych pacjenta
    • IB – inwalidzi wojenni, ich współmałżonkowie pozostający na wyłącznym utrzymaniu, wdowy, wdowcy po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych,
    • IW – inwalidzi wojskowi,
    • ZK – Zasłużony Honorowy Dawca Krwi,
    • E – ubezpieczony powyżej 65. roku życia,
    • AZ – osoba narażona na kontakt z azbestem,
    • WP – osoby uprawnione na podstawie przepisów ustawy o powszechnym obowiązku obrony,
    • PO – żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe,
    • CH – kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu,
    • DH – dzieci do lat 18.
  6. kod uprawnień dla pacjentów chorujących na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonych umysłowo, a także chorujących na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone lub nabyte (P),
  7. dane dot. przepisanych leków lub wyrobów medycznych,
  8. datę wystawienia recepty,
  9. dane dot. osoby wystawiającej receptę (imię i nazwisko, numer prawa wykonywania zawodu lekarza).

    Jeżeli osoba wystawia receptę dla siebie albo dla małżonka, zstępnych lub wstępnych w linii prostej, dodatkowo umieszcza adnotację „pro auctore” lub „pro familia”. Na recepcie z adnotacją „pro auctore” dane dot. pacjenta mogą nie zawierać elementów umieszczonych na pieczątce lekarskiej.
    Na recepcie może być umieszczony dodatkowo numer potwierdzający identyfikację pacjenta oraz numer recepty nadawany przez Fundusz, w przypadku wprowadzenia przez Fundusz druków recept.
    Powyższe numery muszą być dodatkowo przedstawione w postaci kodów kreskowych. Recepta, na której przepisano wyłącznie leki i wyroby medyczne niepodlegające refundacji, może zawierać tylko dane określone w pkt 3, 7, 8 i 9. Recepta ta nie musi odpowiadać wzorowi recepty określonemu w załączniku nr 5 do rozporządzenia. Jej wymiary nie mogą być mniejsze niż 95 mm szerokości i 140 mm długości, a przed danymi dot. przepisywanych leków lub wyrobów medycznych musi wystąpić adnotacja „Rp”.
    W przypadku gdy pacjent przedstawia książeczkę usług medycznych, recepty wystawia się na jej kuponach.
    Recepty na środki odurzające, substancje psychotropowe lub inne leki, oznaczone symbolem „Rp.w”, wystawiane są wyłącznie na drukach ścisłego zarachowania, w kolorze różowym, zgodnym ze wzorem recepty określonym w załączniku nr 5, numerowanych i wydawanych przez Fundusz lub wskazany przez niego podmiot.
    Na jednej recepcie można przepisać do pięciu leków gotowych lub wyrobów medycznych albo jeden lek recepturowy.
    Na jednej recepcie można przepisać więcej niż jeden lek znajdujący się w wykazie leków przepisywanych osobom chorującym na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonym umysłowo, a także chorującym na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone lub nabyte, umieszczając na niej kod uprawnień, tylko wtedy gdy na każdy z leków pacjentowi przysługują te uprawnienia.
    Na drukach recept w kolorze różowym można przepisać tylko jeden lek.
    Termin realizacji recepty nie może przekroczyć 30 dni od daty jej wystawienia.
    Termin realizacji recepty na antybiotyki oraz recepty wystawionej w ramach pomocy doraźnej nie może przekroczyć 7 dni od daty jej wystawienia.
    Termin realizacji recepty na leki lub wyroby medyczne sprowadzane z zagranicy dla użytkowników indywidualnych nie może przekroczyć 60 dni od daty jej wystawienia.
    Termin realizacji recepty na preparaty immunologiczne, wytwarzane dla indywidualnego pacjenta nie może przekroczyć 60 dni od daty jej wystawienia.
    Przepisy rozporządzenia stosuje się również do recept wystawianych przez felczerów.
    Recepty wystawione przed 1 czerwca 2003 r. są realizowane na dotychczasowych zasadach.
    Druki recept wydrukowanych przed 1 czerwca 2003 r. mogą być wykorzystywane do 31 grudnia 2003 r.

    mec. Beata Kozyra-Łukasiak
    Autorka jest radcą prawnym
    Dolnośląskiej Izby Lekarskiej.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza