22 grudnia 2003

Nowe przepisy prawne

I. 7 sierpnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 10 lipca 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie utworzenia Biura ds. Zagranicznych Programów Pomocy w Ochronie Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 8, poz. 73.
Do zadań Biura należy realizacja zagranicznych programów pomocy, w tym bilateralnych, Banku Światowego i Unii Europejskiej, programów Unii Europejskiej oraz programów pomocy publicznej po akcesji Polski do Unii.

II. 7 sierpnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 29 lipca 2003 r. w sprawie powołania zespołu do spraw opracowania rozwiązań strategicznych dotyczących ratownictwa medycznego, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 8, poz. 75.
Zespół jest organem pomocniczym ministra zdrowia. Do jego zadań należy opracowanie rozwiązań strategicznych dotyczących ratownictwa medycznego, a w szczególności przygotowanie propozycji regulacji prawnych do projektu ustawy o krajowym systemie ratowniczym, analiza założeń i efektów programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne realizowanego w latach 1999-2002 i przygotowanie rozwiązań dotyczących realizacji programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne od 2003 roku.

III. 7 sierpnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 5 sierpnia 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2003 rok, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 8, poz. 77.

IV. 7 sierpnia 2003 r. wszedł w życie komunikat głównego inspektora sanitarnego z dnia 6 sierpnia 2003 r. zmieniający komunikat w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2003 roku, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 8, poz. 78.

V. 28 sierpnia 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 24 lipca 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad tworzenia, przekształcania, likwidacji, organizacji, zarządzania i kontroli zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 141, poz. 1378.
Minister spraw wewnętrznych i administracji nawiązuje z kierownikiem zakładu opieki zdrowotnej stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną.
Nawiązania stosunku pracy lub zawarcia umowy cywilnoprawnej w stosunku do kierownika zakładu opieki zdrowotnej utworzonego na wniosek kierownika jednostki organizacyjnej podległej lub nadzorowanej przez MSWiA dokonuje kierownik tej jednostki.
W zakładach opieki zdrowotnej utworzonych przez MSWiA przeprowadza się konkurs na stanowiska: ordynatora, naczelnej pielęgniarki, przełożonej pielęgniarek zakładu i pielęgniarki oddziałowej.
Ogłoszenie o konkursie należy: 1) zamieścić w prasie codziennej o zasięgu ogólnokrajowym, jeżeli przedmiotem postępowania konkursowego są stanowiska: ordynatora, naczelnej pielęgniarki, przełożonej pielęgniarek lub pielęgniarki oddziałowej, a w razie gdy przedmiotem postępowania konkursowego jest stanowisko ordynatora – również w „Gazecie Lekarskiej”, 2) podać do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w siedzibie zakładu opieki zdrowotnej.
W skład komisji konkursowej wchodzą:
1) w przypadku gdy postępowanie konkursowe dotyczy stanowiska ordynatora: a) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady lekarskiej – lekarz będący specjalistą w danej lub pokrewnej dziedzinie medycyny jako przewodniczący komisji, b) kierownik zakładu opieki zdrowotnej, z tym że w przypadku gdy o stanowisko ordynatora ubiega się kierownik zakładu opieki zdrowotnej – przedstawiciel ministra właściwego do spraw wewnętrznych, powołany na wniosek dyrektora Departamentu, c) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej izby lekarskiej – lekarz będący specjalistą w danej lub pokrewnej dziedzinie medycyny, d) przedstawiciel specjalistycznego towarzystwa naukowego, będący specjalistą w danej dziedzinie medycyny, e) konsultant będący specjalistą w danej lub pokrewnej dziedzinie medycyny, powołany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
f) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady pielęgniarek i położnych, g) od trzech do sześciu przedstawicieli ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w tym przynajmniej jeden lekarz specjalista w danej lub pokrewnej dziedzinie medycyny, powołanych na wniosek dyrektora Departamentu, h) przedstawiciel reprezentatywnej zakładowej organizacji związkowej w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy, działającej w zakładzie opieki zdrowotnej, a w przypadku gdy w zakładzie opieki zdrowotnej działa więcej niż jedna reprezentatywna organizacja związkowa w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy – po jednym przedstawicielu reprezentatywnych zakładowych organizacji związkowych działających w zakładzie, z zastrzeżeniem, że organizacje te mają jeden głos i przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko,
2) w przypadku gdy postępowanie konkursowe dotyczy stanowiska naczelnej pielęgniarki lub przełożonej pielęgniarek: a) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady pielęgniarek i położnych jako przewodniczący komisji, b) kierownik zakładu opieki zdrowotnej lub jego przedstawiciel, c) naczelna pielęgniarka, zatrudniona w podobnym zakładzie opieki zdrowotnej, wskazana przez właściwą ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgową radę pielęgniarek i położnych – w przypadku konkursu na stanowisko naczelnej pielęgniarki, d) przełożona pielęgniarek, zatrudniona w podobnym zakładzie opieki zdrowotnej, wskazana przez właściwą ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgową radę pielęgniarek i położnych – w przypadku konkursu na stanowisko przełożonej pielęgniarek, e) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady lekarskiej, f) przedstawiciel właściwego towarzystwa naukowego,
g) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady pielęgniarek i położnych, h) od jednego do trzech przedstawicieli ministra właściwego do spraw wewnętrznych, powołanych na wniosek dyrektora Departamentu, i) przedstawiciel reprezentatywnej organizacji związkowej w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy, działającej w zakładzie opieki zdrowotnej, a w przypadku gdy w zakładzie opieki zdrowotnej działa więcej niż jedna reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy – po jednym przedstawicielu reprezentatywnych zakładowych organizacji związkowych działających w zakładzie, z zastrzeżeniem, że organizacje te mają jeden głos i przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko,
3) w przypadku gdy postępowanie konkursowe dotyczy stanowiska pielęgniarki oddziałowej: a) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady pielęgniarek i położnych jako przewodniczący komisji,
b) ordynator oddziału lub kierownik kliniki, c) przełożona pielęgniarek, a w przypadku gdy w zakładzie opieki zdrowotnej nie ma stanowiska pielęgniarki przełożonej – pielęgniarka naczelna, d) pielęgniarka oddziałowa zatrudniona w podobnym oddziale w zakładzie opieki zdrowotnej, wskazana przez właściwą ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgową radę pielęgniarek i położnych, e) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady lekarskiej, f) przedstawiciel właściwej ze względu na siedzibę zakładu opieki zdrowotnej okręgowej rady pielęgniarek i położnych.
Z kandydatem wybranym w drodze konkursu kierownik zakładu opieki zdrowotnej nawiązuje stosunek pracy na podstawie umowy o pracę.
Stosunek pracy z wybranym kandydatem nawiązuje się na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata. Jeżeli do konkursu nie zgłosiło się co najmniej dwóch kandydatów lub w wyniku konkursu nie wybrano kandydata, kierownik zakładu opieki zdrowotnej ogłasza nowy konkurs w ciągu dwóch miesięcy od daty zakończenia postępowania poprzedniego konkursu. Jeżeli w wyniku dwóch kolejnych konkursów kandydat nie został wybrany z przyczyn określonych wyżej, kierownik zakładu opieki zdrowotnej nawiązuje stosunek pracy na podstawie umowy o pracę z osobą przez siebie wskazaną po zasięgnięciu opinii komisji konkursowej. Stosunek pracy z tą osobą nawiązuje się na 3 lata.

VI. 29 sierpnia 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 6 sierpnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 150, poz. 1457.
Nowelizacja rozporządzenia zmieniła załącznik nr 20, zawierający wykaz kodów używanych przy wypełnianiu dokumentów ubezpieczeniowych. W dokumentach rozliczeniowych za październik 2003 r. należy używać nowych kodów obowiązujących od 1 października 2003 r.
W przypadku ubezpieczonych, których kod tytułu ubezpieczenia uległ zmianie (np. osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu, kod 0540), należy: dokonać wyrejestrowania ubezpieczonego z ubezpieczeń na dokumencie ZUS ZWUA z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia – od 1 października 2003 r. z kodem przyczyny wyrejestrowania 600; dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń na dokumencie ZUS ZUA lub ZUS ZZA z nowym kodem ubezpieczenia od 1 października 2003 r.

VII. 9 września 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 8 września 2003 r. w sprawie badań psychiatrycznych i psychologicznych osób ubiegających się lub mających pozwolenie na nabywanie oraz przechowywanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 158, poz. 1536.
Zgodnie z przepisem art. 11 ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. nr 117, poz. 1007 ze zm.) pozwolenia na nabywanie oraz przechowywanie materiałów wybuchowych udziela się przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną, który nie wykazuje zaburzeń psychicznych, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
Do przeprowadzenia badań psychiatrycznych upoważniony jest lekarz, który ma prawo wykonywania zawodu i II stopień specjalizacji w zakresie psychiatrii lub tytuł specjalisty w dziedzinie psychiatrii.
Upoważniony lekarz, na podstawie wyniku badania lekarskiego, wydaje orzeczenie lekarskie; oryginał otrzymuje osoba badana, kopia pozostaje w dokumentacji badań. W przypadku orzeczenia negatywnego sporządza się drugą kopię, którą przekazuje się organowi wydającemu pozwolenie, pracodawcy zatrudniającemu osobę mającą dostęp do materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego.
Upoważniony lekarz przeprowadza badania pracowników mających dostęp do materiałów wybuchowych – po przedstawieniu przez nich zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy przy nabywaniu oraz przechowywaniu tych materiałów, wystawionego przez lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę nad pracownikami.
Upoważniony lekarz, przeprowadzając badanie przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, starającego się o ww. pozwolenie, może zlecić przeprowadzenie badania ogólnolekarskiego lekarzowi mającemu kwalifikacje do sprawowania opieki profilaktycznej nad pracownikami na podstawie odrębnych przepisów.
Od orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego przysługuje odwołanie osobie badanej i organowi wydającemu pozwolenie.
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem lekarza lub psychologa, który wydał orzeczenie do: konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie psychiatrii – w przypadku odwołanie od orzeczenia lekarskiego; psychologa wyznaczonego przez wojewodę – w przypadku odwołania od orzeczenia psychologicznego.
Badanie w trybie odwoławczym przeprowadza konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii lub wyznaczony przez niego specjalista psychiatra i odpowiednio psycholog wyznaczony przez wojewodę.
Opłata za badanie psychiatryczne wynosi 120 zł. Opłata za badanie psychologiczne wynosi 160 zł. Opłata za badanie psychiatryczne w trybie odwoławczym – 200 zł. Opłata za badanie psychologiczne w trybie odwoławczym – 240 zł.
Załączniki do rozporządzenia zawierają wzory orzeczeń.

VIII. 12 września 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 lipca 2003 r. o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorym z budżetu państwa, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 149, poz. 1453.
Pożyczki udzielone kasom chorych z budżetu państwa podlegają zwrotowi w całości wraz z oprocentowaniem nie później niż do dnia 31 marca 2007 r.

IX. 15 września 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się lub mających licencję detektywa. opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 160, poz. 1563.
Badaniom lekarskim i psychologicznym, przeprowadzanym w celu oceny zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania czynności w zakresie usług detektywistycznych, podlegają osoby ubiegające się o wydanie licencji detektywa oraz osoby mające licencję detektywa.
Badania osób mających licencję detektywa przeprowadza się co 3 lata.
Badania tych osób przeprowadza się w okresach krótszych niż 3 lata: 1. jeżeli w orzeczeniu lekarskim wydanym na podstawie przeprowadzanych badań psychologicznych i lekarskich wskazano termin następnego badania krótszy niż 3 lata, 2. po okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą trwającą dłużej niż 6 miesięcy, 3. na wniosek pracodawcy lub organu wydającego licencję – w razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania zadań.
Do przeprowadzania badań lekarskich uprawniony jest lekarz, który łącznie spełnia następujące wymagania: ma prawo wykonywania zawodu, ma kwalifikacje do przeprowadzania badań lekarskich pracowników, nie został pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu.
Badanie lekarskie obejmuje: badanie ogólne stanu zdrowia obejmujące ocenę układu krążenia i oddechowego oraz ocenę narządu ruchu; badania specjalistyczne: okulistyczne i psychiatryczne; inne badania specjalistyczne i badania pomocnicze zlecone przez uprawnionego lekarza.
Po przeprowadzeniu badania ogólnego stanu zdrowia oraz na podstawie opinii uprawnionego psychologa i opinii lekarzy specjalistów oraz wyników badań pomocniczych uprawniony lekarz wydaje orzeczenie lekarskie.
Osoba badana otrzymuje pierwszy egzemplarz orzeczenia lekarskiego.
Opinię wydaną przez uprawnionego psychologa, opinie wydane przez lekarzy specjalistów i wyniki badań pomocniczych oraz drugi egzemplarz orzeczenia lekarskiego uprawniony lekarz dołącza do dokumentacji medycznej osoby badanej.
W przypadku stwierdzenia w orzeczeniu lekarskim braku zdolności fizycznej i psychicznej do uzyskania licencji detektywa lub dalszego wykonywania usług detektywistycznych uprawniony lekarz sporządza dodatkowy egzemplarz orzeczenia lekarskiego i przekazuje go listem poleconym, z zachowaniem poufności, komendantowi wojewódzkiemu policji właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby badanej.
Lekarz informuje osobę badaną o przyczynach uzasadniających wydanie powyższego orzeczenia.
Od orzeczenia lekarskiego przysługuje odwołanie, osobie badanej oraz organowi wydającemu licencję, do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o wydanie licencji, za pośrednictwem uprawnionego lekarza, który wydał orzeczenie.
Wojewoda przeprowadza kontrole wykonywania i dokumentowania badań lekarskich i psychologicznych oraz wydawania orzeczeń lekarskich.
Opłata za badanie lekarskie wynosi 120 zł, za badanie psychologiczne – 240 zł, a za badanie w trybie odwołania – 280 zł.

X. 1 października 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 135, poz. 1268.
Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: 1. przed ukończeniem 18. roku życia, 2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia, 3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Osobie, która spełnia warunki określone wyżej, przysługuje: 1. renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała, 2. renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.
Renta socjalna okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej ZUS. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS.
Renta socjalna wynosi 84% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej lub pobierającej świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych, renty strukturalnej, a także osobie uprawnionej do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.
Renta socjalna nie przysługuje osobie będącej właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych.
Prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągnięcia przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Postępowanie w sprawie przyznania renty socjalnej wszczyna się na podstawie wniosku osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego, a także na wniosek innej osoby lub kierownika ośrodka pomocy społecznej, działających za zgodą wym. osób.
Decyzję w sprawie przyznania renty socjalnej wydaje i świadczenie to wypłaca jednostka organizacyjna ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się o rentę.
Ponadto przepisami ustawy dokonano zmiany w ustawie emerytalnej, zgodnie z art. 57 ust. 1 wym. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2003 r., renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: 1) jest niezdolny do pracy, 2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, 3) niezdolność do pracy powstała w ściśle określonych okresach składkowych i nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Przy czym, jak stanowi wprowadzony do art. 57 ustawy emerytalnej ust. 2, przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.
Oznacza to, że osoba legitymująca się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy, w sytuacji gdy legitymuje się również odpowiednio: 20-letnim (kobieta), 25-letnim (mężczyzna) okresem składkowym i nieskładkowym, ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy także wówczas, gdy niezdolność do pracy powstała później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

XI. 3 października 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 163, poz. 1578.
Do orzekania o stopniu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową właściwe są wojskowe komisje lekarskie.
Do wojskowych komisji lekarskich kieruje się z urzędu lub na prośbę osoby ubiegającej się o wydanie orzeczenia lekarskiego.
Wojskowa komisja lekarska wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu badania lekarskiego, wykorzystując: odpis przebiegu służby wojskowej z akt personalnych żołnierza, opinię służbowo-lekarską uwzględniającą historię choroby, przebieg leczenia i jego wyniki oraz czynniki ryzyka na stanowiskach służbowych, historie chorób leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego, wyniki pomiarów czynników szkodliwych występujących w danym środowisku służby, książkę zdrowia żołnierza, protokół powypadkowy.
Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej wydaje się po zakończeniu leczenia, jednak nie później niż przy zwolnieniu ze służby wojskowej. Jeżeli okres leczenia trwa dłużej niż 6 miesięcy, może być wydane wstępne orzeczenie o uszczerbku na zdrowiu. Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu może być wydane również przed zakończeniem leczenia, jeżeli uszczerbek na zdrowiu jest niewątpliwy.
Wojskowa komisja lekarska orzeka o stopniu uszczerbku na zdrowiu z urzędu, jeżeli podczas badania stwierdziła chorobę w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej.
Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej dotyczące ustalenia stopnia uszczerbku na zdrowiu żołnierza powinno zawierać określenie następstw wypadku lub rozpoznanie choroby, łącznie z towarzyszącymi powikłaniami, określać procentowy stopień uszczerbku na zdrowiu, ustalać, czy stwierdzony uszczerbek na zdrowiu żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową.
Orzeczenie dotyczące żołnierza zmarłego powinno zawierać przyczynę śmierci, ustalać, czy śmierć żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby.
Wojskowa komisja lekarska orzeka w składzie trzech oficerów-lekarzy. W skład komisji mogą wchodzić również oficerowie-lekarze niepełniący zawodowej służby wojskowej. Przewodniczący komisji po wydaniu orzeczenia zawiadamia o jego treści osobę zainteresowaną.
Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich ustalające związek śmierci ze służbą wojskową, uszczerbek na zdrowiu żołnierza wskutek wypadku lub choroby podlegają zatwierdzeniu przez wojskową komisję wyższego szczebla.
Orzeczenie zatwierdzone jest ostatecznie. Treść orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej wpisuje się do książki zdrowia żołnierza.
Od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji – stronie służy odwołanie do właściwej wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, za pośrednictwem komisji, która wydała orzeczenie.
Minister obrony narodowej może w trybie nadzoru uchylić każde orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej sprzeczne z prawem lub wydane z pominięciem istotnych okoliczności faktycznych. Powyższe uprawnienie przysługuje również przewodniczącemu Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej.

XII. 17 października 2003 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz o zmianie innych ustaw, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 171, poz. 1663.
Czynności diagnostyki laboratoryjnej obejmują: 1) badania laboratoryjne mające na celu określenie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz składu płynów ustrojowych, wydzielin, wydalin i tkanek pobranych w celach profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych lub sanitarno-epidemiologicznych, 2) mikrobiologiczne badania laboratoryjne płynów ustrojowych, wydzielin, wydalin i tkanek pobranych w celach profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych lub sanitarno-epidemiologicznych, 3) działania zmierzające do ustalenia zgodności tkankowej, 4) dokonywanie oceny jakości i wartości diagnostycznej badań, o których mowa w pkt 1-3, oraz laboratoryjnej interpretacji i autoryzacji wyniku badań, 5) działalność naukową i dydaktyczną prowadzoną w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej.
Osobą uprawnioną do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej jest: 1) diagnosta laboratoryjny, 2) osoba mająca prawo wykonywania zawodu lekarza i specjalizację w dziedzinie przydatnej do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej.
Osobą uprawnioną do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej jest również osoba mająca: 1) tytuł zawodowy technika analityki medycznej, 2) tytuł zawodowy licencjata na kierunku analityka medyczna, 3) tytuł zawodowy magistra na kierunku innym niż analityka medyczna – przydatnym do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego.
Osoby, o których mowa w pkt 1 i 2, wykonują samodzielnie czynności diagnostyki laboratoryjnej, o których mowa w pkt 1-3, a czynności, o których mowa w pkt 4, pod nadzorem diagnosty laboratoryjnego.
Osoby, o których mowa w pkt 3, wykonują wszystkie czynności diagnostyki laboratoryjnej pod nadzorem diagnosty laboratoryjnego.
Osoby uprawnione, w zależności od posiadanych kwalifikacji zawodowych, mogą wykonywać zabiegi i czynności polegające na pobraniu od pacjenta materiału do badań laboratoryjnych.
Diagnostą laboratoryjnym jest osoba wpisana na listę diagnostów laboratoryjnych, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, jej stan zdrowia pozwala na wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego, wykonuje zawód w laboratorium oraz spełnia jeden z warunków: 1) ukończyła studia wyższe na kierunku analityka medyczna i uzyskała tytuł zawodowy magistra, 2) ukończyła studia wyższe na kierunku innym niż określonym w pkt 1, przydatnym do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, i uzyskała tytuł zawodowy magistra oraz w ramach kształcenia podyplomowego uzyskała kwalifikacje zawodowe w zakresie analityki medycznej potwierdzone egzaminem, 3) ukończyła studia wyższe na kierunku innym niż określony w pkt 1 i uzyskała na dotychczasowych zasadach specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie mającej zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej, 4) ma dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzającym tytuł zawodowy magistra na kierunku analityka medyczna.
Prawo wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego stwierdza Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych, która złożyła: 1) wniosek o wydanie prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, 2) dokument stwierdzający spełnienie wymagań dot. wykształcenia, 3) oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych, 4) zaświadczenie o stanie zdrowia pozwalającym na wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego.
Prawo wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego stwierdza Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych w odniesieniu do osoby niebędącej obywatelem polskim, która: 1) złożyła dokumenty, o których mowa wyżej, 2) włada językiem polskim w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego w mowie i piśmie, potwierdzonym urzędowym dokumentem wydanym na podstawie odrębnych przepisów.
Czynności diagnostyki laboratoryjnej przeprowadzane przez diagnostę laboratoryjnego wykonywane są w laboratorium.
Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych prowadzi ewidencję laboratoriów.
Podmiot, który prowadzi laboratorium, jest obowiązany wystąpić z wnioskiem o wpis laboratorium do ewidencji.
Wniosek zawiera: 1) pełną i skróconą nazwę laboratorium, jego siedzibę i adres, 2) nazwę (firmę), formę organizacyjnoprawną, siedzibę i adres podmiotu, który prowadzi laboratorium, oraz numer w rejestrze przedsiębiorców albo w innym właściwym rejestrze lub w ewidencji działalności gospodarczej.
Wpis do ewidencji zawiera dane, o których mowa wyżej.
Dane wpisane do ewidencji są jawne.
Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych udostępnia dane z ewidencji najpóźniej w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

XIII. 17 października 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra sprawiedliwości i ministra zdrowia z dnia 10 września 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu współdziałania zakładów opieki zdrowotnej ze służbą zdrowia w zakładach karnych i aresztach śledczych w zapewnieniu świadczeń zdrowotnych osobom pozbawionym wolności, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 171, poz. 1665.
Dyrektor zakładu karnego, na wniosek kierownika zakładu opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności, podejmuje decyzję o skierowaniu osoby pozbawionej wolności do zakładu opieki zdrowotnej albo uzgadnia z kierownikiem tego zakładu warunki, w jakich świadczenie zdrowotne będzie udzielane tej osobie na terenie zakładu karnego.
W przypadku gdy konieczne jest natychmiastowe udzielenie świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia skazanego – decyzję podejmuje lekarz.
W przypadku gdy konieczne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań, leczenia lub rehabilitacji skazanego – kierownik zakładu opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności uzgadnia z kierownikiem zakładu opieki zdrowotnej, położonego najbliżej zakładu karnego, termin i miejsce udzielenia osobie pozbawionej wolności świadczenia zdrowotnego.
W przypadkach gdy konieczne jest zapewnienie świadczeń zdrowotnych skazanemu, który korzysta z przepustki lub czasowego zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego, zakład opieki zdrowotnej udziela świadczeń zdrowotnych: 1. na wniosek osoby pozbawionej wolności, legitymującej się dokumentem uprawniającym do korzystania z przepustki lub czasowego zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego; oraz 2. jeżeli w miejscowości, w której znajduje się zakład opieki zdrowotnej, nie ma zakładu karnego, o ile nie zachodzi przypadek, gdy konieczne jest natychmiastowe udzielenie świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia skazanego.
Jeżeli osoba skazana wymaga umieszczenia w szpitalu, pobytu w szpitalu przez okres dłuższy, niż to określa przepustka lub czasowe zezwolenie na opuszczenie zakładu karnego, kierownik zakładu opieki zdrowotnej powiadamia o tym także dyrektora zakładu karnego, który wystawił wym. dokument.

XIV. 23 października 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 15 września 2003 r. w sprawie postępowania w razie wypadku lub ujawnienia choroby, pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 175, poz. 1707.

XV. 21 października 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 11 września 2003 r. w sprawie określenia organu właściwego do nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 173, poz. 1680.
Główny inspektor sanitarny jest organem właściwym do nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych.

XVI. 6 listopada 2003 r. wchodzi w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 11 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z aparatami rentgenowskimi o energii promieniowania do 300 keV stosowanymi w celach medycznych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 173, poz. 1681.
Rozporządzenie określa wymagania dla pracowni rentgenowskich i aparatów rentgenowskich.
Właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny w uzasadnionych przypadkach może wyrazić zgodę na odstępstwo od określonych w rozporządzeniu wymagań dla działających, w dniu jego wejścia w życie, pracowni rentgenowskich i aparatów rentgenowskich, pod warunkiem że skutki odstępstwa nie spowodują przekroczenia dawek granicznych promieniowania jonizującego dla pracowników oraz osób z ogółu ludności przebywających w sąsiedztwie, określonych w odrębnych przepisach o dawkach granicznych lub określonych w zezwoleniu limitów użytkowych. Powyższy przepis stosuje się do 31 grudnia 2006 r.
Odstępstwo może być udzielone po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego konsultanta do spraw radiologii i diagnostyki obrazowej.
Wymagania dot. wyposażenia aparatów rentgenowskich powinny być spełnione nie później niż do 31 grudnia 2004 r.
Aparaty rentgenowskie, które z przyczyn technicznych nie mogą spełnić powyższych wymagań, powinny zostać wycofane z eksploatacji do 31 grudnia 2005 r.

mec. Beata Kozyra-Łukasiak
Autorka jest radcą prawnym Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza