20 stycznia 2004

Wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich

Brak dostępu do rzadkich świadczeń
RPO w lipcu 2003 r. ponownie zwrócił się do ministra zdrowia o rozwiązanie problemu dostępu ubezpieczonych do rzadkich świadczeń zdrowotnych, udzielanych jedynie poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Ze skarg pacjentów wynika, że dochodzi do sytuacji, w których lekarze wyspecjalizowani w leczeniu rzadkich schorzeń, reprezentujący wysoki poziom przygotowania zawodowego, rezygnują z pracy u świadczeniodawców powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego na rzecz prywatnej działalności.
Prof. Zoll zwrócił uwagę, że problem ten nie został rozwiązany i jest aktualny, ponieważ ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia utrzymuje dotychczasowe zasady udzielania świadczeń zdrowotnych. W świetle tych przepisów ubezpieczony ma prawo wyboru lekarza i szpitala oraz innego świadczeniodawcy spośród podmiotów, które zawarły umowę z NFZ. Prawo do refundacji przez Fundusz wydatków poniesionych przez ubezpieczonego u innego świadczeniodawcy przysługuje wyjątkowo i na wyraźnie określonych warunkach.
Trudno, zdaniem RPO, zaakceptować sytuację, w której zapewnia się ubezpieczonym leczenie nawet niewielkich schorzeń czy możliwość leczenia za granicą, a nie gwarantuje się dostępnych w kraju świadczeń zdrowotnych niezbędnych w leczeniu schorzeń poważnych (dotykających zwykle dzieci i osoby niepełnosprawne, a zatem podmioty uprzywilejowane w Konstytucji). Rozstrzyganie tego problemu w drodze indywidualnych interwencji, według Rzecznika, budzi nie tylko zastrzeżenia w świetle obowiązującej ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, ale również w świetle art. 68 ust. 2 Konstytucji.

Zezwolenie na indywidualną praktykę
W październiku 2003 roku Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie potrzeby określenia kryteriów, którymi powinna posługiwać się okręgowa rada przy wydawaniu zezwolenia na indywidualną praktykę lekarzowi będącemu członkiem innej okręgowej izby lekarskiej.
Zdaniem RPO, treść przepisu art. 50 b Ustawy z dnia 5.12.1996 r. o zawodzie lekarza wskazuje, że okręgowa rada lekarska ma inne uprawnienia w przypadku, gdy o wydanie zezwolenia występuje wnioskodawca będący jej członkiem, niż wtedy gdy wnioskodawca jest członkiem innej okręgowej izby lekarskiej. W pierwszym przypadku, po sprawdzeniu przez wnioskodawcę wymogów określonych w ustawie, okręgowa rada ma obowiązek wydać zezwolenie. W drugim przypadku decyzja okręgowej rady ma charakter uznaniowy. Przepisy powołanej ustawy nie wskazują kryteriów, którymi powinna posługiwać się okręgowa rada lekarska przy wydawaniu zezwolenia na indywidualną praktykę lekarzowi będącemu członkiem innej izby. Według RPO, brak powyższych kryteriów oraz niezależność samorządu w wykonywaniu swoich zadań powodują to, że okręgowa rada lekarska ma niczym nieograniczoną swobodę w wydawaniu zezwoleń na indywidualną praktykę lekarzom będącym członkami innej okręgowej izby lekarskiej. Rzecznik przyjął z zadowoleniem informację wynikającą z odpowiedzi prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 5.09.2003 r. na wystąpienie RPO z dnia 4.12.2002 r. – o podjęciu przez samorząd lekarski działań zmierzających do opracowania kryteriów, którymi powinna posługiwać się okręgowa rada przy wydawaniu zezwolenia na indywidualną praktykę lekarzowi będącemu członkiem innej okręgowej izby. Jednak zdaniem RPO, nie wydaje się możliwe uregulowanie powyższej sprawy bez stosownej ingerencji ustawodawcy. Rzecznik zwrócił się o zajęcie stanowiska w tej sprawie oraz przedstawienie propozycji jej rozwiązania. W piśmie do prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej – RPO zwrócił uwagę na konieczność włączenia się samorządu lekarzy w rozwiązanie podnoszonego problemu.

AK

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza