5 lutego 2004

Polsko – litewskia konferencja

W dn. 4-5 października 2003 r. odbyła się polsko-litewska konferencja lekarzy zorganizowana w Wilnie dla uczczenia pamięci prof. dr. med. Kazimierza Pelczara, wybitnego onkologa wileńskiego, we wrześniu 1943 roku zamordowanego przez Niemców.

Uczestnikami konferencji była duża grupa Polaków z Warszawy, Lublina, Gdańska, Bytomia i Ełku. Niewątpliwie spotkanie stanowiło wkład w tak potrzebną obecnie poprawę stosunków między naszymi, sąsiadującymi ze sobą narodami; w przededniu wejścia Polski i Litwy do Unii Europejskiej potrzebne jest zbliżenie społeczeństw obu krajów. Licznie przybyłych Polaków ujęło gościnne przyjęcie. Mieli też okazję przekonać się, że Litwini doceniają wkład Polaka – profesora Pelczara – w zorganizowanie onkologii wileńskiej, która z czasem przekształciła się w onkologię litewską.
Konferencja upamiętniła sześćdziesiątą rocznicę rozstrzelania przez Niemców w Ponarach Wileńskich tego wybitnego uczonego, profesora i dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Została zorganizowana przez Związek Polaków na Litwie, Instytut Onkologii przy Uniwersytecie Wileńskim oraz Stowarzyszenie Onkologów na Litwie. Uroczystości przygotowano z dużym pietyzmem i starannością.
Obrady odbywały się w Domu Kultury Paryskiej. Konferencję otworzył Michał Mackiewicz, prezes związku Polaków na Litwie, wraz z zastępcą dyrektora Instytutu Onkologii, dr. hab. Dainiusem Characiejusem. Na konferencję przybyły też dzieci profesora Pelczara: Wojciech , inżynier z Warszawy, oraz Maria, konserwator obrazów z Paryża.
Dr Krystyna Rotkiewicz obszernie przedstawiła życie oraz dorobek naukowy i organizacyjny prof. K. Pelczara. Prof. dr Rimgaudas Kazakevicius, dziekan Wydziału Lekarskiego, mówił o jego zasługach oraz o powojennych losach onkologii litewskiej. Oba referaty zobrazowały wielki wkład prof. Pelczara w rozwój onkologii, szczególnie wileńskiej, dla której też otrzymał z Instytutu Radowego w Warszawie pierwszą porcję radu. Warto dodać, że dr Rotkiewicz, Polka stale zamieszkała w Wilnie i pracująca w Instytucie Onkologii, otworzyła w Krakowie przewód doktorski na jego temat. Jest zafascynowana postacią profesora – podobnie jak Litwinka, prof. dr L. Griciute.
W niedzielę odsłonięto tablicę pamiątkową (dwujęzyczną) umieszczoną na budynku, w którym prof. Pelczar zorganizował pierwszy Zakład Leczniczo-Badawczy dla Chorych na Nowotwory. Została ona ufundowana przez Instytut Onkologii Uniwersytetu Wileńskiego, Departament Mniejszości Narodowej i Wychodźstwa przy Rządzie Republiki Litewskiej oraz Dom Kultury Polskiej w Wilnie.
Następnie uczestnicy uroczystości pojechali do Ponar – miejsca egzekucji dokonywanych przez Niemców, gdzie zginął prof. Pelczar. Rozkaz uwolnienia profesora Pelczara nadszedł z Berlina już po dokonanej egzekucji. W polskiej części cmentarza biskup J. Tunajtis odprawił (po polsku) Mszę św., a jej uczestnicy złożyli kwiaty pod tablicami pomordowanych. Na cmentarzu jest także niewielkie Muzeum Martyrologii, w którym zebrano pamiątki z tragicznych lat wojennych Ponar Wileńskich. Sporo jest tam dokumentów ofiar Polaków.
Takie konferencje i spotkania lekarzy obu narodów są cegiełką na drodze wzajemnego zrozumienia i porozumienia lekarzy polskich i litewskich.

Jan Bohdan Gliński

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza