23 marca 2004

Nowe przepisy prawne

I. 15 grudnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 27 października 2003 r. w sprawie powołania zespołu ds. opracowania programu badań prenatalnych w Polsce, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 12, poz. 111.
Do zadań zespołu należy określenie rodzajów badań prenatalnych oraz zasad ich wykonywania, w tym: zdefiniowanie pojęcia i zakresu badań genetycznych, wizualizacyjnych i biochemicznych, określenie standardów technicznych aparatury gwarantującej realizację wym. badań, określenie kwalifikacji pracowników wykonujących badania prenatalne oraz wskazanie placówek, które wykonując te badania, zgodnie z przyjętymi zasadami, mogłyby tworzyć krajową sieć w ramach programu.
II. 15 grudnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie powołania zespołów mających za zadanie opracowanie założeń programów specjalizacji dla diagnostów laboratoryjnych, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 12, poz. 122.
III. 15 grudnia 2003 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie powołania zespołu ds. nowelizacji ustawy – Prawo farmaceutyczne, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 12, poz. 123.
Do zadań zespołu należy dokonanie analizy ustaw: Prawo farmaceutyczne, o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych; oraz przepisów wprowadzające wym. ustawy i ustawę o wyrobach medycznych, pod kątem ich spójności z regulacjami stosowanymi w państwach Unii Europejskiej oraz przygotowanie projektu nowelizacji tych ustaw.
IV. 1 stycznia 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie zadań służby medycyny pracy wynikających ze specyfiki ryzyka zawodowego w jednostkach organizacyjnych służby więziennej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 105, poz. 992.
Do zadań służby medycyny pracy wynikających ze specyfiki ryzyka zawodowego funkcjonariuszy służby więziennej należy:
1) sprawowanie profilaktycznej opieki zdrowotnej poprzez wykonywanie badań profilaktycznych – okresowych i kontrolnych funkcjonariuszy,
2) analiza warunków służby i pracy uwzględniająca występowanie czynników szkodliwych i uciążliwych, w szczególności narażenia na: a) stres chroniczny i traumatyczny, wynikający z realizowania zadań związanych z wykonywaniem tymczasowego aresztowania i kar oraz środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności, b) działanie substancji drażniących, toksycznych, alergizujących, rakotwórczych, pyłów oraz czynników zakaźnych, c) ujemne wpływy atmosferyczne,
3) monitorowanie stanu zdrowia osób zaliczanych do grup szczególnego ryzyka, a zwłaszcza funkcjonariuszy pełniących służbę z bronią lub pracujących w stałym i bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności,
4) prowadzenie profilaktyki lekarsko-psychologicznej w zakresie zapobiegania skutkom zaburzeń po stresie chronicznym i traumatycznym,
5) kwalifikowanie i kierowanie funkcjonariuszy oraz pracowników na turnusy profilaktyczne i rehabilitacyjne w ramach obozów kondycyjnych,
6) gromadzenie, przechowywanie i przetwarzanie informacji o ryzyku zawodowym i stanie zdrowia osób objętych profilaktyczną opieką zdrowotną oraz przekazywanie dyrektorowi generalnemu służby więziennej danych statystycznych w tym zakresie.
V. 1 stycznia 2004 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 213, poz. 2081.
Niedopuszczalna jest jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dyskryminowanie bezpośrednie ma miejsce wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn określonych wyżej był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy.
Z dyskryminacją pośrednią mamy do czynienia wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść pracownika ze względu na przyczyny określone na wstępie, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami.
Przejawem dyskryminowania jest również:
– działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu,
– zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub upokorzenie pracownika (molestowanie).
Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest również każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika (molestowanie seksualne).
Za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika z jednej lub kilku przyczyn wym. na wstępie, którego skutkiem jest w szczególności:
– odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku pracy,
– niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę lub innych warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu innych świadczeń związanych z pracą,
– pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe, chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami.
Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Pracodawca jest zobowiązany informować pracowników o możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony – o wolnych miejscach pracy.
Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi, który oznacza działania lub zachowania dot. pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pracownik, który z powodu mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony, na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.
Nie dotyczy to umów o pracę na czas określony zawartych:
– w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
– w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas zastępstwa wynosi 3 dni robocze.
Umowa o pracę określa: strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, a w szczególności: rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy i termin rozpoczęcia pracy.
Pracodawca informuje pracownika na piśmie, w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę, urlopie wypoczynkowym oraz długości okresu wypowiedzenia umowy. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, dodatkowo informuje pracownika o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz sposobie potwierdzenia przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Pracownicy zatrudnieni przed 1 stycznia 2004 r. uzyskują tę informację do 30 czerwca 2004 r.
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 2 lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Ochrona dotyczy również pracownika nabywającego prawo do wcześniejszej emerytury.
Potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki.
Kwota wolna od potrąceń jest określona w Kodeksie pracy (minimalne wynagrodzenie za pracę) i ma również zastosowanie do potrąceń należności z wynagrodzenia za pracę dokonywanych za zgodą pracownika.
Od 1 stycznia 2004 r. pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w pierwszym dniu każdego okresu niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, trwającą nie dłużej niż 6 dni.
Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Praca zmianowa to wykonywanie pracy wg ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni.
Do celów rozliczenia czasu pracy pracownika przez:
– dobę – należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
– tydzień – należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy w podstawowym systemie czasu pracy.
Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ograniczenie to nie dotyczy pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oraz w każdym tygodniu co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku.
Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system skróconego tygodnia pracy, polegającego na wykonywaniu pracy przez mniej niż 5 dni w tygodniu, pod warunkiem przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, a także system czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.
Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez pracownika w okolicznościach wym. w pkt 2 nie może przekroczyć 150 godzin w roku kalendarzowym.
Pora nocna obejmuje 8 godzin między 21.00 a 7.00.
Pracownik, którego rozkład czasu obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy – w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Prawa do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopu wynosi:
– 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
– 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony wyżej. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.
W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy – wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.
Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.
Powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin.
Udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop.
Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego, w wymiarze do 3 lat, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4. roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
Pracownik mający wym. okresy zatrudnienia, bez względu na to, czy korzystał z urlopu wychowawczego, o którym mowa wyżej, może skorzystać z urlopu wychowawczego, w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.
W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
W razie stwierdzenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia przekazania takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.
Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu wychowawczego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.
Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
VI. 9 stycznia 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 2, poz. 15.
Badanie lekarskie kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami przeprowadza uprawniony lekarz, po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej.
Lekarz ocenia ogólny stan zdrowia osoby badanej, a w szczególności układ krążenia, układ oddechowy, układ nerwowy, sprawność narządów ruchu i stan psychiczny.
Jeżeli lekarz stwierdzi istotne odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia, zleca osobie badanej odpowiednie badania pomocnicze i konsultacje specjalistyczne.
Przy ustalaniu ograniczeń w kierowaniu pojazdem wynikających ze stanu zdrowia kandydata na kierowcę i kierowcy należy brać pod uwagę stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości postępu choroby, a także cofania się jej objawów.
Gdy istnieją zastrzeżenia dot. stanu zdrowia osoby badanej, uprawniony lekarz wyznacza datę ponownego badania wynikającą z oceny stanu zdrowia osoby badanej.
Jeżeli uprawniony lekarz zleca konsultację specjalistyczną lub badanie pomocnicze, wystawia osobie badanej skierowanie na ich wykonanie i może wskazać podmiot właściwy do ich wykonania.
Skierowanie na badanie przeprowadzane przez lekarza mającego specjalizację w dziedzinie okulistyki lub otolaryngologii wystawiane jest w formie adnotacji w części C karty badania lekarskiego osoby badanej.
Badania lekarskie obejmują:
1. osoby ubiegające się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia,
2. kierującego pojazdem, skierowanego przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
a) uczestniczył w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny,
b) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwym lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu,
3. kierującego pojazdem, skierowanego decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia,
4. osoby niepełnosprawne mające prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania tramwajem, skierowane na badania decyzją starosty na podstawie zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności.
Badania przeprowadza się w wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy.
Uprawniony lekarz na podstawie badania lekarskiego wydaje orzeczenie lekarskie stwierdzające brak lub istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.
Badania lekarskie przeprowadza się dla dwóch kategorii prawa jazdy:
– A, A1, B, B1, T, B + E,
– C, C1, D, D1, C + E, D + E, C1 + E, D1 + E oraz pozwolenia do kierowania tramwajem.
Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami może zawierać ograniczenie w korzystaniu z uprawnień do kierowania pojazdami, wynikające ze stanu zdrowia.
Uprawniony lekarz wystawia orzeczenie lekarskie z kopią. Oryginał orzeczenia otrzymuje osoba badana, kopię dołącza się do dokumentacji medycznej.
Jeżeli orzeczenie lekarskie stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami lub zawiera ograniczenia w korzystaniu z uprawnień do kierowania pojazdami wynikające ze stanu zdrowia, uprawniony lekarz w terminie 14 dni od dnia wystawienia orzeczenia przekazuje jego kopię właściwemu organowi uprawnionemu do wydania prawa jazdy lub pozwolenia do kierowania tramwajem.
Osoba badana lub podmiot kierujący na badanie może w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego wnieść odwołanie za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie, do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania badanego.
Gdy orzeczenie lekarskie wydał uprawniony lekarz zatrudniony w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy, podmiotami odwoławczymi są Instytuty Medycyny Pracy w Łodzi i Sosnowcu, AM w Gdańsku, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie i Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej w Warszawie.
Uprawniony lekarz podmiotu odwoławczego wydaje ostateczne orzeczenie lekarskie na podstawie wyników przeprowadzonego przez siebie badania lekarskiego, wyników badań specjalistycznych i pomocniczych, których wykonanie uzna za niezbędne oraz otrzymanej dokumentacji medycznej.
Za dodatkowe kwalifikacje, uprawniające do wykonywania badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, uznaje się specjalizację w dziedzinie medycyny transportu.
Dodatkowe kwalifikacje może uzyskać także lekarz, który:
– ma specjalizację w dziedzinie: medycyny pracy, medycyny przemysłowej, medycyny kolejowej, medycyny morskiej i tropikalnej, medycyny lotniczej, medycyny sportowej, medycyny ogólnej, medycyny rodzinnej lub chorób wewnętrznych albo spełnia wymagania określone w rozporządzeniu MZiOS z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych w celach przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. nr 69, poz. 332 ze zm.) oraz odbył szkolenie z zakresu przeprowadzania wym. badań lekarskich i uzyskał pozytywny wynik sprawdzianu końcowego.
Szkolenie obejmuje 60 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych w zakresie:
– podstaw prawnych orzecznictwa o zdolności do kierowania pojazdami,
– zasad orzecznictwa lekarskiego o zdolności do kierowania pojazdami,
– metodyki badań stanu narządu wzroku oraz narządu słuchu i równowagi,
– oceny zdolności do kierowania pojazdami ze względu na ewentualne schorzenia lub stan narządów i układów,
– wypadkowości drogowej.
Szkolenie prowadzą wym. wyżej podmioty odwoławcze.
Dokumentem potwierdzającym uzyskanie dodatkowych kwalifikacji jest zaświadczenie wydane przez jednostkę prowadzącą szkolenie.
Wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lekarza – stwierdza posiadanie przez lekarza dodatkowych kwalifikacji przez wydanie stosownego zaświadczenia. Wojewoda prowadzi rejestr uprawnionych lekarzy.
Uprawniony lekarz używa pieczęci, której wzór określa załącznik do rozporządzenia.
Dokumentację medyczną osób badanych przechowuje się przez okres 20 lat.
Ustala się maksymalne stawki opłat za badania:
– osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, T, B + E: 200 zł,
– osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii C, C1, D, D1, C + E, C1 + E, D + E, D1 + E, pozwolenie do kierowania tramwajem, kandydatów na instruktorów lub egzaminatorów osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz kierowców podlegających kontrolnym badaniom lekarskim: 250 zł,
– osób, o których mowa w pkt 1-4, i osób badanych w trybie odwoławczym: 300 zł.
Wymienione stawki obejmują koszty wszystkich badań.
Lekarze uprawnieni do przeprowadzania badań lekarskich osób ubiegających się o prawo jazdy i kierowców oraz do wydawania tym osobom orzeczeń lekarskich na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują te uprawnienia.
Dotychczasowe wzory dokumentów mogą mieć zastosowanie do dnia 30 czerwca 2004 r.
Załączniki do rozporządzenia zawierają następujące wzory:
– skierowania na badanie lekarskie,
– decyzje o skierowaniu na badanie lekarskie do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy,
– sposób oceny stanu narządu wzroku w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami,
– osób oceny stanu narządu słuchu i równowagi osób badanych w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami,
– orzeczenie lekarskie,
– zaświadczenie wydane przez wojewodę,
– wzór pieczęci uprawnionego lekarza,
– karta badania lekarskiego osoby ubiegającej się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców,
– rejestr orzeczeń lekarskich.
VII. 13 stycznia 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi oraz o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 223, poz. 2215.
Ustawa określa zasady pobierania krwi ludzkiej, oddzielenia jej składników, przechowywania i obrotu oraz warunki zapewniające ich dostępność, a także zadania oraz organizację publicznej służby krwi.
Ustawa nie dotyczy komórek przeznaczonych do przeszczepiania.
Krew jest pobierana w celach leczniczych do przetoczenia jej biorcy bądź oddzielenia jej składników lub przetworzenia w leki.
Krew może być pobierana również w celach diagnostycznych, naukowo-badawczych i upustów leczniczych.
Zadania w zakresie pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz zaopatrzenia w krew do celów określonych w ustawie realizują jednostki organizacyjne publicznej służby krwi po uzyskaniu akredytacji udzielonej przez ministra zdrowia, a w zakresie pobierania krwi w celu wytworzenia produktów krwiopochodnych – po uzyskaniu zezwolenia głównego inspektora farmaceutycznego. Pierwszą akredytację wym. jednostki powinny uzyskać w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, a zezwolenie – do 30 kwietnia 2004 r.
Jednostkami organizacyjnymi publicznej służby krwi są: instytut naukowo-badawczy, którego zadania określa przepis art. 25 ustawy, regionalne centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa utworzone przez MSWiA. Likwidacji ulega Krajowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, a jego zadania przejmuje instytut naukowo-badawczy.
Jednostka organizacyjna publicznej służby krwi wyznacza osobę odpowiedzialną za przestrzeganie medycznych zasad pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz wydawania. Osoba ta musi mieć wykształcenie wyższe w dziedzinie nauk medycznych lub biologicznych oraz co najmniej dwuletnie doświadczenie zawodowe w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi.
Rejestr dawców krwi zawiera imię i nazwisko dawcy, numer PESEL, adres (miejsce zamieszkania i adres do korespondencji), grupę krwi, numer karty identyfikacyjnej lub legitymacji dawcy krwi oraz datę i przyczynę skreślenia z rejestru dawców.
Oznakowanie opakowań krwi nie może zawierać danych umożliwiających identyfikację dawcy krwi przez biorcę lub osobę bądź jednostkę organizacyjną inną niż jednostka organizacyjna publicznej służby krwi.
Krew jest wydawana przez centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa za opłatą określoną corocznie przez ministra zdrowia.
Przetoczenia krwi mogą dokonywać wyłącznie:
– lekarz zakładu opieki zdrowotnej,
– na zlecenie lekarza – pielęgniarka lub położna zakładu opieki zdrowotnej, pod warunkiem że odbyła przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem, organizowane przez regionalne centrum, wojskowe centrum lub centrum MSWiA.
Zakład opieki zdrowotnej jest zobowiązany natychmiast powiadomić jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, która dostarczyła krew, o każdym przypadku wystąpienia zagrażającego życiu bądź zdrowiu odczynu lub wstrząsu w trakcie przetaczania krwi lub po przetoczeniu oraz o każdym przypadku podejrzenia lub stwierdzenia choroby, która może być spowodowana przetoczeniem.
Jednostka, która dostarczyła krew, jest zobowiązana przeprowadzić, wspólnie z zakładem opieki zdrowotnej, odpowiednie postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia przyczyny wystąpienia wym. przypadków i podjąć stosowne działania zapobiegawcze.
Ponadto minister zdrowia określi wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi, uwzględniając ilość oddanej krwi oraz zabiegi związane z uodpornieniem dawcy.
Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi przysługują uprawnienia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i usług farmaceutycznych świadczonych w aptekach.
Dawcom krwi rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem krwi zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje dodatkowo ekwiwalent pieniężny za pobraną krew i związane z tym zabiegi, określony przez ministra zdrowia.
VIII. 23 stycznia 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie uznania dziedzin medycyny za priorytetowe, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 1 z 2004 r., poz. 7.
Następujące dziedziny medycyny zostały uznane za priorytetowe: epidemiologia, geriatria, medycyna rodzinna, onkologia kliniczna, patomorfologia, rehabilitacja medyczna.

mec. Beata Kozyra-Łukasiak
Autorka jest radcą prawnym Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza