12 czerwca 2004

Nowe przepisy prawne

I. 1 stycznia 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 124, poz. 1151.

Na podstawie przepisu art. 21 ustawy o działalności ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń może zażądać, aby ubezpieczony lub osoba, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, poddała się badaniom lekarskim lub badaniom diagnostycznym z minimalnym ryzykiem, z wyłączeniem badań genetycznych, w celu oceny ryzyka ubezpieczonego, ustalenia prawa do świadczenia i wysokości tego świadczenia. Koszty wymienionych badań pokrywa zakład ubezpieczeń.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany na żądanie ubezpieczonego lub osoby, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, udostępnić jej wyniki tych badań.
Zgodnie ze znowelizowanym przepisem art. 18 ust. 3, pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 91, poz. 408 ze zm.) zakład opieki zdrowotnej udostępnia dokumentację medyczną osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych zakładu – zakładom ubezpieczeń, na zasadach określonych w przepisach o działalności ubezpieczeniowej.
Zakład ubezpieczeń może uzyskać odpłatnie – od zakładów opieki zdrowotnej, osób fizycznych wykonujących zawód medyczny, grupowej praktyki lekarskiej oraz grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, które udzielały świadczeń zdrowotnych ubezpieczonemu lub osobie, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia – informacje o okolicznościach związanych z oceną ryzyka ubezpieczonego i weryfikacją zgłoszonych przez tę osobę danych o jej stanie zdrowia, ustaleniem prawa tej osoby do świadczenia z zawartej umowy ubezpieczenia i wysokością tego świadczenia, a także informacje o przyczynie śmierci ubezpieczonego, z wyłączeniem wyników badań genetycznych. Z żądaniem przekazania tych informacji występuje lekarz upoważniony przez zakład ubezpieczeń.
Wystąpienie zakładu ubezpieczeń o powyższe informacje wymaga pisemnej zgody ubezpieczonego lub osoby, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, albo jej przedstawiciela ustawowego.
Podmioty, które udzielały świadczeń zdrowotnych, są zobowiązane przekazać posiadane informacje o stanie zdrowia ubezpieczonego lub osoby, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, zakładowi ubezpieczeń, który o te informacje występuje, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty otrzymania wystąpienia zakładu ubezpieczeń o przekazanie informacji. Zakład ubezpieczeń może – za pisemną zgodą osoby, której dane dotyczą, albo jej przedstawiciela ustawowego, na pisemne żądanie innego zakładu ubezpieczeń – udostępnić temu zakładowi przetwarzane przez siebie dane osobowe, w zakresie potrzebnym do oceny ryzyka ubezpieczeniowego i weryfikacji danych przekazanych przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego, lub osobę, na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, ustalenia prawa ubezpieczonego do świadczenia z zawartej umowy ubezpieczenia i wysokości tego świadczenia, a także do udzielenia informacji o przyczynie śmierci ubezpieczonego lub informacji niezbędnych do ustalenia prawa do odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia i jego wysokości.
Minister zdrowia określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres i tryb udzielania zakładom ubezpieczeń przez podmioty, które udzielały świadczeń zdrowotnych, informacji o stanie zdrowia ubezpieczonych lub osób, na rzecz których ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, a także sposób ustalania wysokości opłat za udzielenie tych informacji, z uwzględnieniem niezbędnego dla oceny ryzyka ubezpieczonego zakresu tych informacji oraz zastosowaniem odpowiedniej stawki składki dla określenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

II. 23 stycznia 2004 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Za zasługi dla ochrony zdrowia”, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz sposobu noszenia, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 1 z 2004 r., poz. 1.

Odznaka jest szczególnym wyróżnieniem i może być przyznana osobom fizycznym, także cudzoziemcom, w uznaniu ich osiągnięć w zakresie:
1) wprowadzania postępu w metodach diagnostycznych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych,
2) ochrony zdrowia ludności,
3) poprawy warunków zdrowotnych i higienicznych,
4) profilaktyki, promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej,
5) kształcenia lub podnoszenia kwalifikacji pracowników ochrony zdrowia,
6) wybitnych osiągnięć i nienagannej pracy w resorcie zdrowia,
7) wdrażania i usprawniania metod pracy w jednostkach ochrony zdrowia,
8) rozwoju produkcji środków farmaceutycznych, materiałów medycznych i urządzeń medycznych oraz nadzoru nad ich jakością,
9) rozwoju farmacji szpitalnej.

Odznakę nadaje minister zdrowia z własnej inicjatywy lub na wniosek:
1) ministra lub centralnego organu administracji rządowej,
2) wojewody,
3) rektora akademii medycznej lub innej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych,
4) organów Narodowego Funduszu Zdrowia,
5) dyrektora jednostki badawczo-rozwojowej działającej w ochronie zdrowia,
6) marszałka województwa,
7) starosty, prezydenta miasta, burmistrza, wójta,
8) podmiotu, który utworzył niepubliczny zakład opieki zdrowotnej,
9) organów samorządów zawodowych działających w ochronie zdrowia,
10) organów statutowych związków zawodowych, stowarzyszeń i innych organizacji działających w ochronie zdrowia.
Odznakę wraz z legitymacją potwierdzającą jej przyznanie w uroczysty sposób wręcza minister zdrowia, wnioskodawca lub ich upoważniony przedstawiciel.
Załącznik nr 1 do rozporządzenia określa wzór wniosku o przyznanie odznaki. Załącznik nr 2 do rozporządzenia określa wzór odznaki.

III. 18 lutego 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z dnia 15 stycznia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania czynności w przewodach doktorskich i habilitacyjnych oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 15, poz. 128.

Osoba ubiegająca się o nadanie stopnia doktora, wraz z wnioskiem o wszczęcie przewodu doktorskiego, przedstawia kierownikowi jednostki organizacyjnej uprawnionej do nadawania stopnia doktora:
– oryginał lub uwierzytelniony odpis dokumentu stwierdzającego posiadanie tytułu zawodowego,
– proponowany temat i koncepcję rozprawy doktorskiej oraz propozycję dotyczącą osoby promotora,
– wykaz prac naukowych lub twórczych prac zawodowych,
– informację o przebiegu przewodu doktorskiego lub przewodu kwalifikacyjnego I stopnia, jeżeli uprzednio kandydat ubiegał się o nadanie stopnia doktora lub o przyznanie kwalifikacji I stopnia.
Kandydat może dołączyć do wniosku opinię osoby mającej tytuł profesora, stopień doktora habilitowanego lub kwalifikacje II stopnia.
Rada jednostki organizacyjnej powołuje komisje przeprowadzające egzaminy doktorskie w zakresie:
– dyscypliny podstawowej odpowiadającej tematowi rozprawy doktorskiej,
– dyscypliny dodatkowej,
– języka obcego nowożytnego.
Rada może powołać komisję do przyjęcia i przeprowadzenia rozprawy doktorskiej, która ma uprawnienie podjęcia uchwały w sprawie przyjęcia rozprawy doktorskiej i dopuszczenia jej do publicznej obrony oraz przyjęcia publicznej obrony rozprawy doktorskiej.
Egzaminy doktorskie zdaje się przed przyjęciem rozprawy doktorskiej. Termin egzaminów doktorskich ustala rada jednostki organizacyjnej w porozumieniu z komisjami.
Na wniosek doktoranta – w przypadku niezadowalającego wyniku egzaminu doktorskiego – rada jednostki organizacyjnej może wyrazić zgodę na powtórne, jednokrotne, zdawanie egzaminu, nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy.
Doktorant przedstawia promotorowi rozprawę doktorską w pięciu egzemplarzach. Promotor przedstawia ją wraz z opinią przewodniczącemu rady jednostki organizacyjnej.
Recenzja rozprawy doktorskiej zawiera szczegółowo uzasadnioną ocenę, czy rozprawa spełnia warunki określone w art. 13 ustawy z 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595), który stanowi, że rozprawa doktorska, przygotowywana pod opieką promotora, powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplinie naukowej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej.
Recenzja może zawierać wnioski dotyczące uzupełnienia lub poprawienia rozprawy.
Rozprawa uzupełniona lub poprawiona wymaga dodatkowych recenzji tych samych recenzentów.
W przypadku gdy rozprawa doktorska stanowi część pracy zbiorowej, recenzja powinna zawierać ocenę indywidualnego wkładu doktoranta w jej powstanie.
Recenzję należy przedstawić radzie jednostki organizacyjnej nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku o jej sporządzenie. Rada może w uzasadnionych przypadkach przedłużyć o miesiąc termin przedstawienia recenzji.
Rada jednostki organizacyjnej, po zapoznaniu się z rozprawą doktorską oraz opiniami promotora i recenzentów, podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia rozprawy doktorskiej i dopuszczenia jej do publicznej obrony. Rada może uzależnić przyjęcie rozprawy od jej uzupełnienia lub poprawienia.
Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do komisji doktorskiej, która w przypadku nieprzyjęcia rozprawy doktorskiej i niedopuszczenia jej do publicznej obrony przedstawia sprawę radzie jednostki organizacyjnej.
Obrona rozprawy doktorskiej odbywa się na otwartym posiedzeniu rady jednostki organizacyjnej lub komisji doktorskiej z udziałem promotora i recenzentów. O dacie i miejscu obrony zawiadamia się jednostki organizacyjne uprawnione do nadawania stopnia doktora w danej dyscyplinie naukowej oraz wywiesza się ogłoszenie w siedzibie jednostki – co najmniej 10 dni przed terminem obrony. W zawiadomieniach zawarta jest informacja o miejscu złożenia rozprawy doktorskiej, co ma umożliwić zapoznanie się z nią.
Doktorant przedstawia podczas obrony główne założenia rozprawy doktorskiej, po czym recenzenci przedstawiają swoje opinie. W czasie dyskusji mogą zabierać głos wszyscy obecni na posiedzeniu. Wypowiedź doktoranta kończy dyskusję.
Rada jednostki organizacyjnej po zakończeniu rozprawy doktorskiej odbywa posiedzenie niejawne, na którym podejmuje uchwały w sprawach przyjęcia publicznej obrony rozprawy doktorskiej i nadania stopnia doktora.
Powyższy przepis stosuje się odpowiednio do komisji doktorskiej, która po przygotowaniu projektu uchwały o nadaniu stopnia doktora przedstawia go radzie jednostki organizacyjnej.
Osoba, której nadano stopień naukowy doktora, otrzymuje dyplom – jego wzór zawiera załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Ponadto rozporządzenie określa szczegółowy tryb przeprowadzania czynności w przewodach habilitacyjnych oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora.
Nazwiska osób, którym nadano stopień doktora lub doktora habilitowanego, są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Ministra Edukacji Narodowej i Sportu na podstawie zawiadomień, które są obowiązani przekazać kierownicy jednostek organizacyjnych mających uprawnienia do nadawania tych stopni.

IV. 13 marca 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie sposobu i trybu finansowania z budżetu państwa świadczeń zdrowotnych udzielanych osobom niemającym uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 31, poz. 274.

Rozporządzenie określa sposób i tryb finansowania z budżetu państwa świadczeń zdrowotnych (w tym leków) udzielanych przez zakłady opieki zdrowotnej osobom niemającym uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie przepisów: ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., kodeksu karnego wykonawczego, ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy z dnia 14 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r., o cudzoziemcach w zakresie dotyczącym cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym ośrodku lub przebywających w areszcie w celu wydalenia, a także świadczeń zdrowotnych związanych z ciążą, porodem i połogiem oraz udzielanych dzieciom do ukończenia 18. roku życia. Wymienione świadczenia zdrowotne są finansowane na podstawie faktury i miesięcznego zestawienia sporządzonego zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do rozporządzenia.

V. 25 marca 2004 r. zostało opublikowane w Monitorze Polskim nr 14, poz. 230 obwieszczenie ministra zdrowia z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez ministra zdrowia.

VI. 31 marca 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 27 lutego 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu granicznych stacji sanitarno-epidemiologicznych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 43, poz. 407.

VII. 31 marca 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 43, poz. 408.

Rozporządzenie określa wymagania, jakie powinny spełniać pomieszczenia i urządzenia medycznego laboratorium diagnostycznego, ze szczególnym uwzględnieniem warunków sanitarnych pomieszczeń i urządzeń oraz wymagania fachowe wobec personelu i kierownika laboratorium.
Kierownikiem laboratorium jest osoba, która uzyskała tytuł specjalisty zgodny z profilem laboratorium.
Osoby zatrudnione na stanowisku kierownika laboratorium nie krócej niż rok przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, które mają I stopień specjalizacji w dziedzinie znajdującej zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej lub nie mają specjalizacji, mogą być zatrudnione na tym stanowisku, jednak nie dłużej niż 4 lata od dnia 31 marca 2004 r.

VIII. 1 kwietnia 2004 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne, wysokości opłaty ryczałtowej za leki podstawowe i recepturowe, ilości leku recepturowego, którego dotyczy opłata ryczałtowa, oraz sposobu obliczania kosztu sporządzenia leku recepturowego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 43, poz. 408, zmienione w Dzienniku Ustaw nr 49, poz. 476.

Opłata ryczałtowa za lek podstawowy wynosi 3,20 zł.

IX. 7 kwietnia 2004 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lutego w sprawie sposobu i trybu podziału dotacji dla państwowych uczelni medycznych i państwowych uczelni prowadzących działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych na finansowanie kosztów świadczeń zdrowotnych wykonywanych w ramach szkolenia studentów, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 47, poz. 445.

Minister zdrowia dokonuje podziału dotacji i przekazuje informacje poszczególnym uczelniom o wysokości ustalonej dotacji w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej.
Uczelnia przesyła ministrowi zdrowia, w terminie do 31 grudnia, ilościowy wykaz studentów studiów dziennych III-VI roku kierunku lekarskiego i studiujących na III-V roku kierunku stomatologicznego, sporządzony zgodnie ze sprawozdaniami statystycznymi.

mec. Beata KOZYRA-ŁUKASIAK
Autorka jest radcą prawnym
Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza