11 stycznia 2006

Nowe przepisy prawne

I. 27 października 2005 r. został opublikowany w Dzienniku Ustaw nr 210, poz. 1757, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 października 2005 r., sygnatura akt k 6/04, w którym Trybunał orzekł, że przepisy art. 2 i art. 7 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umorzeniu tych kredytów (Dz. U. nr 128, poz. 1406 ze zm.), w zakresie, w jakim nie uwzględniają techników medycznych pośród uprawnionych do otrzymania dopłat do oprocentowania kredytów, są zgodne z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP.

II. 1 listopada 2005 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 169, poz. 1412.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.
Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.
Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.
Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dot. zlecenia, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność pozarolniczą. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi również z tytułu wym. umów.

III. 4 listopada 2005 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia 26 października 2005 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia na 2005 r., opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 15, poz. 71.

IV. 4 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 17 października 2005 r. w sprawie określenia koniecznych elementów umów o udostępnienie oddziału klinicznego na wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 210, poz. 1756.

Umowy o udostępnienie oddziału klinicznego na potrzeby wykonywania zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych zawarte przed dniem wejścia w życie rozporządzenia – obowiązują do końca okresu, na jaki zostały zawarte, jednak nie dłużej niż do 30 września 2007 r.

V. 8 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra obrony narodowej z dnia 5 października 2005 r. w sprawie zasad tworzenia, przekształcania, likwidacji, organizacji, zarządzania i kontroli zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez ministra obrony narodowej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 207, poz. 1735.

VI. 8 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 10 października 2005 r. w sprawie sposobu przekazywania środków publicznych na usługi transportu sanitarnego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 207, poz. 1738.

Rozporządzenie określa sposób przekazywania kolumnom transportu sanitarnego środków publicznych na usługi transportu sanitarnego, wykonywane na zlecenie organu, który utworzył zakład, lub innych organów uprawnionych na podstawie odrębnych przepisów.
Przekazywanie środków publicznych z tytułu wykonywania usług transportu sanitarnego następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej.

VII. 9 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie warunków otrzymywania świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych żołnierzom w służbie czynnej i pracownikom, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 208, poz. 1740.
Rozporządzenie określa warunki otrzymywania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz odpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych żołnierzom w czynnej służbie wojskowej i pracownikom wojska, w związku z urazami nabytymi podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, a także po ich zwolnieniu ze służby lub ustaniu umowy o pracę.

VIII. 12 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie trybu i sposobu przekazywania preparatów służących przeprowadzaniu obowiązkowych szczepień ochronnych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 213, poz. 1780.

IX. 12 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 214, poz. 1816.

Rozporządzenie określa następujący zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej:
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, wybrany przez świadczeniodawcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, planuje i sprawuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych). Lekarz POZ koordynuje udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.
W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lekarz POZ współpracuje z:
1) pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej i położną podstawowej opieki zdrowotnej, wybranymi przez świadczeniobiorcę zgodnie z przepisami wym. ustawy,
2) pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania,
3) innymi świadczeniodawcami, zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców,
4) przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.
W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz POZ:
1) prowadzi edukację zdrowotną,
2) prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,
3) uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej,
4) rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.
W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:
1) identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie,
2) koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych świadczeniobiorcy oraz zapewnia wykonywanie szczepień, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz informuje o szczepieniach zalecanych,
3) uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych,
4) prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych, zgodnie z odrębnymi przepisami.
W zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób lekarz POZ:
1) planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy,
2) informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia,
3) przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z wiedzą medyczną,
4) przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej,
5) wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych,
6) kieruje świadczeniobiorcę na konsultacje specjalistyczne w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne,
7) kieruje świadczeniobiorcę do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne,
8) dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców,
9) orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy na podstawie osobistych badań i dokumentacji medycznej.
W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:
1) planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną,
2) planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy,
3) zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne,
4) wykonuje zabiegi i procedury medyczne,
5) kieruje świadczeniobiorcę na zabiegi i wykonanie procedur medycznych do innych świadczeniodawców,
6) kieruje do oddziałów lecznictwa stacjonarnego, a także do zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych oraz do oddziałów paliatywno-hospicyjnych,
7) kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej,
8) kieruje do leczenia uzdrowiskowego,
9) orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki, zgodnie z odrębnymi przepisami,
10) integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do jego świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych.
W zakresie działań mających na celu usprawnianie świadczeniobiorcy lekarz POZ:
1) zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców,
2) wykonuje, stosownie do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości, zabiegi i procedury rehabilitacyjne,
3) zleca wydanie świadczeniobiorcy przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Wym. przepisy nie naruszają prawa i obowiązków lekarzy POZ do realizacji zadań i stosowania procedur wynikających z odrębnych przepisów.

X. 12 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania opłat za udzielenie zezwolenia na wytwarzanie, przetwarzanie, przerób, stosowanie do badań oraz pozwolenia na przywóz, wywóz, wewnątrzwspólnotowe nabycie i wewnątrzwspólnotową dostawę środków odurzających, substancji psychotropowych i prekursorów kategorii 1, a także zmianę tych zezwoleń lub pozwoleń, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 214, poz. 1818.

XI. 12 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 26 października 2005 r. w sprawie wzoru wniosku o zmianę zezwolenia na wytwarzanie produktu leczniczego oraz wzoru wniosku o zmianę zezwolenia na import produktu leczniczego, opublikowane
w Dzienniku Ustaw nr 214, poz. 1819.

XII. 12 listopada 2005 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 213, poz. 1779.

Rozporządzenie określa:
1) wykaz specjalności lekarskich i lekarsko-dentystycznych,
2) ramowe programy specjalizacji,
3) sposób odbywania specjalizacji,
4) sposób i tryb składania Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego,
5) warunki, jakie powinna spełniać jednostka organizacyjna prowadząca specjalizację,
6) warunki i tryb uznawania równoważności tytułu specjalisty uzyskanego za granicą.
Rozporządzenie ustala następujący wykaz specjalności:
1) lekarskich:
a) w podstawowych dziedzinach medycyny: 1. anestezjologia i intensywna terapia; 2. audiologia i foniatria; 3. chirurgia dziecięca; 4. chirurgia klatki piersiowej; 5. chirurgia ogólna; 6. chirurgia szczękowo-twarzowa; 7. choroby wewnętrzne; 8. choroby zakaźne; 9. dermatologia i wenerologia; 10. diagnostyka laboratoryjna; 11. epidemiologia; 12. genetyka kliniczna;13. kardiochirurgia; 14. medycyna nuklearna; 15. medycyna pracy; 16. medycyna ratunkowa; 17. medycyna rodzinna; 18. medycyna sądowa; 19. medycyna transportu; 20. mikrobiologia lekarska; 21. neonatologia; 22. neurochirurgia; 23. neurologia; 24. okulistyka; 25. onkologia kliniczna; 26. ortopedia i traumatologia narządu ruchu; 27. otorynolaryngologia; 28. patomorfologia; 29. pediatria; 30. położnictwo i ginekologia; 31. psychiatria; 32. psychiatria dzieci i młodzieży; 33. radiologia i diagnostyka obrazowa; 34. radioterapia onkologiczna; 35. rehabilitacja medyczna; 36. urologia; 37. zdrowie publiczne;
b) w szczegółowych dziedzinach medycyny: 1. alergologia; 2. angiologia; 3. balneologia i medycyna fizykalna; 4. chirurgia naczyniowa; 5. chirurgia onkologiczna; 6. chirurgia plastyczna; 7. choroby płuc; 8. diabetologia; 9. endokrynologia; 10. farmakologia kliniczna; 11. gastroenterologia; 12. geriatria; 13. ginekologia onkologiczna; 14. hematologia; 15. hipertensjologia; 16. immunologia kliniczna; 17. kardiologia; 18. kardiologia dziecięca; 19. medycyna paliatywna; 20. medycyna sportowa; 21. nefrologia; 22. neurologia dziecięca; 23. neuropatologia; 24. onkologia i hematologia dziecięca; 25. otorynolaryngologia dziecięca; 26. reumatologia 27. seksuologia; 28. toksykologia kliniczna; 29. transfuzjologia kliniczna; 30. transplantologia kliniczna; 31. urologia dziecięca;
2) lekarsko-dentystycznych w podstawowych dziedzinach medycyny:
1. chirurgia stomatologiczna; 2. chirurgia szczękowo-twarzowa; 3. ortodoncja; 4. periodontologia; 5. protetyka stomatologiczna; 6. stomatologia dziecięca; 7. stomatologia zachowawcza z endodoncją; 8. zdrowie publiczne; 9. epidemiologia.
Rozporządzenie ustala ramowy program specjalizacji w podstawowych dziedzinach medycyny, zawierający:
1) zakres wymaganej wiedzy teoretycznej i wymaganych umiejętności praktycznych, które lekarz jest obowiązany opanować w trakcie specjalizacji, z uwzględnieniem elementów danej dziedziny medycyny oraz dziedzin pokrewnych, w szczególności elementów farmakologii klinicznej, farmakoekonomiki, onkologii, medycyny paliatywnej, medycyny ratunkowej, promocji zdrowia i zdrowia publicznego,
2) formy i metody pogłębiania i uzupełniania wiedzy teoretycznej oraz nabywania i doskonalenia umiejętności praktycznych,
3) okres trwania specjalizacji,
4) formy i metody kontroli wraz z oceną wiedzy teoretycznej i nabytych umiejętności praktycznych,
5) zakres praktycznej znajomości co najmniej jednego z następujących języków: angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub hiszpańskiego,
6) kolejność składania poszczególnych części PES oraz jego zakres i strukturę.
Rozporządzenie ustala ramowy program specjalizacji w szczegółowych dziedzinach medycyny, zawierający:
1) elementy programu specjalizacji w podstawowych dziedzinach medycyny, o których mowa wyżej, oraz dot. form i metod pogłębiania i uzupełniania wiedzy, a także jej sprawdzania,
2) okres trwania specjalizacji nie krótszy niż 2 lata, z tym że w przypadku specjalizacji odbywanych przez lekarza mającego:
a) wyłącznie specjalizację w zakresie medycyny rodzinnej, którą uzyskał albo rozpoczął przed dniem 29 kwietnia 1999 r. – dłuższy co najmniej o 2 lata od czasu trwania odpowiedniej specjalizacji,
b) wyłącznie tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej, uzyskany na podstawie dotychczasowych przepisów albo na podstawie rozporządzenia – dłuższy co najmniej o rok od czasu trwania odpowiedniej specjalizacji.
Formy i metody pogłębiania i uzupełniania wiedzy teoretycznej oraz nabywania
i doskonalenia umiejętności praktycznych, o których mowa w pkt 2, obejmują w szczególności:
1) kurs specjalizacyjny wprowadzający w pierwszym roku odbywania specjalizacji, z wyłączeniem lekarzy mających
I stopień specjalizacji tożsamej ze specjalizacją aktualnie odbywaną, obejmujący w szczególności:
a) podstawy dobrej praktyki lekarskiej, w tym zasady praktyki opartej na rzetelnych i aktualnych publikacjach,
b) podstawy farmakoekonomiki,
c) formalnoprawne podstawy doskonalenia zawodowego lekarzy,
d) podstawy onkologii,
e) wprowadzenie do medycyny rodzinnej,
f) wprowadzenie do przedmiotów klinicznych objętych programem danej specjalizacji,
2) jednolity dla wszystkich specjalności,
z wyjątkiem specjalizacji w dziedzinie zdrowia publicznego, kurs specjalizacyjny w zakresie zdrowia publicznego
– zakończony kolokwium – obejmujący
w szczególności następujące zagadnienia:
a) promocję zdrowia,
b) prawo medyczne,
c) bioetykę,
d) organizację i ekonomikę zdrowia,
e) orzecznictwo lekarskie,
3) samokształcenie, w tym napisanie pracy poglądowej lub opublikowanie w recenzowanym czasopiśmie medycznym pracy oryginalnej, której temat odpowiada programowi właściwej specjalizacji,
4) szkolenie i uczestniczenie w wykonywaniu oraz wykonanie w ustalonej liczbie określonych zabiegów lub procedur medycznych:
a) wykonywanych z asystą lub pod nadzorem kierownika specjalizacji albo lekarza specjalisty przez niego wyznaczonego – oznaczonych kodem „A”,
b) w których lekarz uczestniczy jako pierwsza asysta – oznaczonych kodem „B”,
c) w których lekarz uczestniczy jako druga asysta – oznaczonych kodem „C”,
5) staże kierunkowe obejmujące szczegółowo określony zakres wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych, które lekarz jest obowiązany zrealizować w ramach danego stażu, w tym uczestniczenie w wykonywaniu oraz wykonanie w ustalonej liczbie określonych zabiegów lub procedur medycznych.
Okres trwania specjalizacji jest:
1) w dziedzinach: periodontologia, stomatologia dziecięca i stomatologia zachowawcza z endodoncją – nie krótszy niż 3 lata, a w przypadku lekarzy dentystów mających specjalizację I stopnia w zakresie stomatologii ogólnej lub odpowiednią specjalizację II stopnia albo tytuł specjalisty w innej dziedzinie stomatologii – nie krótszy niż 2 lata,
2) w dziedzinach: medycyna rodzinna, zdrowie publiczne oraz chirurgia stomatologiczna, ortodoncja, protetyka stomatologiczna – nie krótszy niż 4 lata, a w przypadku lekarzy albo lekarzy dentystów mających odpowiednią specjalizację
I stopnia lub specjalizację I i II stopnia lub tytuł specjalisty w odpowiedniej dziedzinie medycyny – nie krótszy niż 3 lata,
3) w dziedzinach: anestezjologia i intensywna terapia, chirurgia dziecięca, chirurgia klatki piersiowej, chirurgia ogólna, kardiochirurgia, neurochirurgia, ortopedia i traumatologia narządu ruchu, otorynolaryngologia, położnictwo i ginekologia, urologia – nie krótszy niż 6 lat, a w przypadku lekarzy mających odpowiednią specjalizację I stopnia
– nie krótszy niż 4 lata, natomiast
w przypadku lekarzy mających odpowiednią specjalizację I i II stopnia lub tytuł specjalisty w odpowiedniej dziedzinie medycyny – nie krótszy niż 3 lata,
4) w dziedzinie chirurgia szczękowo-twarzowa – nie krótszy niż 6 lat, natomiast jeżeli lekarz ma jednocześnie prawo wykonywania zawodu lekarza i prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty albo odpowiednią specjalizację I stopnia – nie krótszy niż 5 lat, a w przypadku lekarza mającego odpowiednią specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w odpowiedniej dziedzinie medycyny
– nie krótszy niż 4 lata.
5) w zakresie pozostałych specjalności
– nie krótszy niż 5 lat, a w przypadku lekarzy mających odpowiednią specjalizację I stopnia lub specjalizację I i II stopnia albo tytuł specjalisty w odpowiedniej dziedzinie medycyny – nie krótszy niż 3 lata,
6) w przypadku lekarzy mających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty
w podstawowej dziedzinie medycyny, pokrewnej dziedzinie medycyny, w której lekarz ma odbywać specjalizację
– nie krótszy niż 3 lata.
Program specjalizacji opracowuje i aktualizuje zespół ekspertów powołany przez ministra zdrowia. Program specjalizacji opiniuje Naczelna Rada Lekarska, redaguje Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego i zatwierdza minister zdrowia.
CMKP podaje do wiadomości zatwierdzone programy specjalizacji w formie publikacji i informacji na stronie internetowej CMKP.
Specjalizacja może być prowadzona przez jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 19:
1) ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty po uzyskaniu przez te jednostki wpisu na listę prowadzoną przez ministra zdrowia,
2) ust. 1 pkt 3 ustawy, po uzyskaniu wpisu do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów – jeżeli spełniają warunki określone w rozporządzeniu.
Lekarz w tym samym czasie może odbywać tylko jedną specjalizację.
Lekarz odbywa specjalizację zgodnie z programem specjalizacji.
Lekarz może odbywać specjalizację na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, zawartej z jednostką organizacyjną prowadzącą specjalizację na czas określony, w celu doskonalenia zawodowego, obejmującego realizację programu specjalizacji.
Lekarz może również odbywać specjalizację w ramach:
1) umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony lub określony okresem trwania specjalizacji z jednostką organizacyjną prowadzącą specjalizację,
2) płatnego urlopu szkoleniowego udzielanego pracownikowi na czas trwania określonej specjalizacji na podstawie odrębnych przepisów,
3) poszerzenia zajęć programowych dziennych studiów doktoranckich o program specjalizacji zgodny z kierunkiem tych studiów i udzielonego urlopu szkoleniowego lub urlopu bezpłatnego, a po ukończeniu tych studiów – w trybie określonym w pkt 1, 2, 4 lub 5,
4) umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony z jednostką organizacyjną niespełniającą warunków określonych w rozporządzeniu, zapewniającą realizację części programu specjalizacji w ramach płatnych urlopów szkoleniowych udzielanych pracownikowi na czas niezbędny do zrealizowania pozostałej części programu specjalizacji w jednostce organizacyjnej prowadzącej specjalizację lub odpowiednio prowadzącej staż kierunkowy,
5) umowy cywilnoprawnej o szkolenie specjalizacyjne, zawartej z jednostką organizacyjną prowadzącą specjalizację,
z tym że jednostka nie pobiera od lekarza opłat za to szkolenie.
Lekarz uczestnik dziennych studiów doktoranckich nie może odbywać specjalizacji w ramach rezydentury.
Lekarz odbywa specjalizację przez cały okres jej trwania w czasie równym czasowi pracy lekarza zatrudnionego w zakładzie opieki zdrowotnej.
Okres trwania specjalizacji odbywanej na zasadach określonych w pkt 1-5 może być przedłużony nie więcej niż o połowę okresu trwania specjalizacji oraz może być dodatkowo przedłużony o okres udzielonego lekarzowi przez pracodawcę urlopu wychowawczego na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Umowa o pracę w ramach rezydentury zawierana jest na podstawie skierowania.
Okres, na jaki zawierana jest umowa o pracę w ramach rezydentury, odpowiada okresowi trwania specjalizacji.
Okres trwania specjalizacji w ramach rezydentury ulega przedłużeniu o czas:
– niezdolności do pracy, w przypadkach przewidzianych w art. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
– urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę na czas nie dłuższy niż 3 miesiące w okresie trwania specjalizacji,
– w przypadkach określonych w Kodeksie pracy dot. uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem.
Przedłużenie okresu trwania specjalizacji w ramach rezydentury łącznie nie może być dłuższe niż o rok.
Okres trwania specjalizacji w ramach rezydentury może ulec dodatkowo przedłużeniu o czas:
– udzielonego przez pracodawcę urlopu wychowawczego na zasadach określonych w odrębnych przepisach, nie dłuższy jednak niż o rok,
– urlopu bezpłatnego, nie dłuższego niż rok, udzielonego przez pracodawcę w celu odbycia stażu zagranicznego zgodnego z programem odbywanej specjalizacji, po uzyskaniu zgody kierownika specjalizacji – w przypadku nieuzyskania zgody ministra zdrowia na uznanie tego stażu za równoważny ze zrealizowanym odpowiedniej części programu specjalizacji,
– oczekiwania na miejsce szkoleniowe w innej jednostce, jeżeli macierzysta jednostka szkoląca przestaje spełniać wymagania określone w rozporządzeniu, na skutek czego zostaje rozwiązana umowa o pracę.
W przypadku przedłużenia okresu trwania specjalizacji w ramach rezydentury jednostka organizacyjna prowadząca specjalizację zawiera z lekarzem umowę o pracę na czas określony, odpowiadający sumie okresów przedłużających specjalizację.
Umowa o pracę w ramach rezydentury zawierana jest odpowiednio z dniem 1 marca albo 1 sierpnia każdego roku.
W przypadku rozwiązania umowy o pracę w ramach rezydentury przed ukończeniem specjalizacji, lekarz powinien kontynuować odbywanie tej specjalizacji w trybie określonym w pkt 1)-5).
Lekarz, który uzyskał tytuł specjalisty w podstawowej lub szczegółowej dziedzinie medycyny w ramach rezydentury, nie może ubiegać się ponownie o odbywanie innej specjalizacji, odpowiednio w podstawowej lub szczegółowej dziedzinie medycyny,
w tym trybie.
Lekarz może rozpocząć specjalizację w wybranej specjalności, jeżeli ma prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i został zakwalifikowany do jej odbywania w wyniku postępowania kwalifikacyjnego, a w przypadku lekarza cudzoziemca, jeżeli uzyskał zgodę ministra zdrowia na odbywanie danej specjalizacji oraz ma prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego dwa razy do roku w terminach: od dnia 1 maja do dnia 30 czerwca oraz od dnia 1 grudnia do dnia 31 stycznia.
Postępowanie kwalifikacyjne obejmuje ocenę formalną wniosku o rozpoczęcie specjalizacji oraz postępowanie konkursowe.
Postępowanie konkursowe obejmuje i uwzględnia:
1) w przypadku lekarza, który występuje o rozpoczęcie specjalizacji w podstawowej dziedzinie medycyny:
a) jeżeli nie ma specjalizacji I lub II stopnia bądź tytułu specjalisty albo jeżeli ubiega się o rozpoczęcie specjalizacji w ramach rezydentury – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik Lekarskiego Egzaminu Państwowego albo w przypadku lekarza dentysty Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego,
b) w innym trybie niż rezydentura, jeżeli ma I lub II stopień specjalizacji albo tytuł specjalisty – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji
I lub II stopnia lub Państwowy Egzamin Specjalizacyjny,
2) w przypadku lekarza, który występuje o rozpoczęcie specjalizacji w szczegółowej dziedzinie medycyny – rozmowę kwalifikacyjną oraz wynik egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji.
Wynik postępowania kwalifikacyjnego stanowi:
1) procent maksymalnej liczby punktów uzyskanych z rozmowy kwalifikacyjnej i LEP albo L-DEP albo egzaminu specjalizacyjnego – w postępowaniu kwalifikacyjnym dotyczącym specjalizacji podstawowej,
2) procent maksymalnej liczby punktów uzyskanych z rozmowy kwalifikacyjnej i liczby punktów z egzaminu w zakresie odpowiedniej specjalizacji – w postępowaniu kwalifikacyjnym dotyczącym specjalizacji szczegółowej.
Maksymalna liczba punktów:
1) z rozmowy kwalifikacyjnej wynosi 15 punktów (3 pytania po 5 punktów),
2) z egzaminu specjalizacyjnego wynosi 200 punktów, przy czym:
a) za ocenę 3,0 otrzymuje się 60 punktów,
b) za ocenę 3,1-3,5 otrzymuje się 80 punktów,
c) za ocenę 3,6-3,9 otrzymuje się 100 punktów,
d) za ocenę 4,0 otrzymuje się 120 punktów,
e) za ocenę 4,1-4,5 otrzymuje się 140 punktów,
f) za ocenę 4,6-4,9 otrzymuje się 160 punktów,
g) za ocenę 5,0 otrzymuje się 180 punktów,
h) za ocenę 5,0 z wyróżnieniem otrzymuje się 200 punktów.
Do odbywania specjalizacji kwalifikuje się lekarzy, w liczbie odpowiadającej liczbie wolnych miejsc przyznanych na dane postępowanie kwalifikacyjne w danej dziedzinie medycyny w danym województwie, w kolejności od najwyższego wyniku uzyskanego w postępowaniu kwalifikacyjnym, z wyjątkiem lekarzy, których komisja nie zakwalifikowała do jej odbywania.
Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadzają powoływane i odwoływane przez właściwego wojewodę Państwowe Komisje Specjalizacyjne.
Od decyzji PKS lekarz może się odwołać do właściwego wojewody w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego.
Lekarz, który nie został zakwalifikowany do odbywania specjalizacji w ramach rezydentury w podstawowej dziedzinie medycyny, po odbyciu postępowania kwalifikacyjnego w tym trybie może wystąpić z wnioskiem do ministra zdrowia, za pośrednictwem WCZP, po uzyskaniu pozytywnej opinii konsultanta wojewódzkiego, o przyznanie rezydentury w tej dziedzinie medycyny.
Lekarz może złożyć wniosek w terminie od 15 sierpnia do 15 września, po uzyskaniu informacji z WCZP o wolnych miejscach szkoleniowych w danej dziedzinie medycyny oraz o możliwości odbywania specjalizacji w ramach rezydentury.
W 2005 r. wnioski składa się nie później niż do 15 listopada.
WCZP kieruje lekarza, któremu minister zdrowia przyznał rezydenturę, do odbycia specjalizacji w terminie nie dłuższym niż 5 dni od dnia jej przyznania.
Lekarz, który otrzymał skierowanie, zgłasza się do jednostki organizacyjnej wskazanej w skierowaniu, w terminie nie dłuższym niż 5 dni od dnia otrzymania skierowania.
Kierownikiem specjalizacji jest lekarz specjalista w dziedzinie medycyny będącej przedmiotem specjalizacji, a w uzasadnionych przypadkach – w pokrewnej dziedzinie medycyny.
Lekarz nie może realizować lub kontynuować szkolenia specjalizacyjnego w przypadku:
1) zawieszenia lekarza w prawie wykonywania zawodu,
2) ograniczenia lekarza w wykonywaniu określonych czynności medycznych,
3) niepodjęcia przez lekarza szkolenia specjalizacyjnego w okresie 3 miesięcy od dnia wskazanego jako dzień rozpoczęcia specjalizacji na skierowaniu wystawionym przez WCZP,
4) zaprzestania przez lekarza odbywania specjalizacji,
5) przerwania szkolenia specjalizacyjnego lekarza, na wniosek kierownika specjalizacji po uzyskaniu opinii konsultanta wojewódzkiego i właściwej OIL,
6) upływu okresu, w którym lekarz był obowiązany ukończyć specjalizację.
Właściwy podmiot jest obowiązany do powiadomienia WCZP o zaistnieniu okoliczności, o których mowa w pkt 1-4.
Kierownik WCZP skreśla lekarza z rejestru:
– w przypadkach wymienionych w pkt 1-4, po otrzymaniu powiadomienia,
– w przypadku przerwania szkolenia specjalizacyjnego lekarza, na wniosek, o którym mowa w pkt 5,
– w przypadku stwierdzenia upływu czasu, w którym lekarz był obowiązany ukończyć specjalizację,
– w przypadku niezłożenia dokumentów, przed przystąpieniem do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego.
Lekarz przed przystąpieniem do PES składa do właściwego WCZP następujące dokumenty:
1) wniosek o przystąpienie do PES,
2) kartę szkolenia specjalizacyjnego oraz indeks wykonanych zabiegów i procedur medycznych,
3) opinię zawodową wystawioną przez kierownika specjalizacji.
Dokumenty, wraz ze szczegółowym planem albo indywidualnym harmonogramem odbywania specjalizacji, lekarz może złożyć do dnia 31 lipca albo do dnia 31 grudnia, w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia zaliczenia szkolenia specjalizacyjnego przez kierownika specjalizacji.
PES dla każdej specjalności jest składany w formie egzaminu praktycznego, egzaminu testowego i egzaminu ustnego, obejmujących program specjalizacji w kolejności ustalonej w tym programie.
Test oraz egzamin ustny i praktyczny opracowuje i ustala Centrum Egzaminów Medycznych w porozumieniu z właściwym konsultantem krajowym lub jego przedstawicielem oraz przedstawicielem właściwego towarzystwa naukowego odrębnie dla każdej specjalności oraz na każdą sesję egzaminacyjną.
Egzamin testowy uważa się za zaliczony z wynikiem pozytywnym w przypadku uzyskania co najmniej 60% możliwej do uzyskania liczby punktów.
PES dla danej specjalności organizuje CEM.
PES jest przeprowadzany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną.
PES odbywa się dwa razy w roku:
1) w sesji wiosennej – od dnia 1 marca do dnia 30 kwietnia,
2) w sesji jesiennej – od dnia 1 października do dnia 30 listopada.
PES w dziedzinie urologii odbywa się w terminach ustalonych przez konsultanta krajowego w dziedzinie urologii.
Egzamin testowy dla danej specjalności odbywa się jednocześnie w całym kraju.
Lekarz powinien być powiadomiony przez CEM o miejscach i terminach PES nie później niż 14 dni przed datą jego rozpoczęcia.
W przypadku gdy lekarz nie przystąpi do egzaminu testowego w wyznaczonym terminie, może wystąpić do PKE z wnioskiem o przystąpienie do tego egzaminu w następnej sesji egzaminacyjnej.
Przepis ten stosuje się odpowiednio, gdy lekarz nie przystąpił do egzaminu praktycznego i ustnego.
W razie negatywnego wyniku egzaminu testowego lub praktycznego, lub ustnego lekarz może wystąpić do PKE z wnioskiem o przystąpienie do PES w następnej sesji egzaminacyjnej.
W razie ponownego negatywnego wyniku egzaminu testowego lub praktycznego, lub ustnego lekarz może wystąpić do PKE o wyrażenie zgody na przystąpienie do PES w trzecim terminie, który jest terminem ostatecznym.
Lekarz uzyskuje tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego i złożenia PES z wynikiem pozytywnym.
Lekarz ubiegający się o uznanie równoważności tytułu specjalisty uzyskanego za granicą występuje z wnioskiem do ministra zdrowia, za pośrednictwem CMKP.
Minister zdrowia uznaje równoważność tytułu specjalisty uzyskanego za granicą, jeżeli na podstawie przedstawionych przez lekarza dokumentów stwierdzi, że okres trwania szkolenia oraz formy nabywania wiedzy i umiejętności praktycznych odpowiadają w istotnych elementach programowi specjalizacji w danej specjalności w Rzeczypospolitej Polskiej, albo odmawia uznania tego tytułu w drodze decyzji administracyjnej.
Minister zdrowia podejmuje decyzję na podstawie opinii dyrektora CMKP, wynikającej z oceny merytorycznej wniosku lekarza wydanej przez zespół ekspertów.
Lekarz ubiegający się o uznanie równoważności tytułu specjalisty uzyskanego za granicą – na podstawie opinii zespołu może zostać skierowany na wniosek dyrektora CMKP przez ministra zdrowia na staż adaptacyjny, trwający nie dłużej niż 3 miesiące, w jednostce organizacyjnej prowadzącej specjalizację w danej dziedzinie medycyny, wskazanej przez ten zespół, który powinien być zakończony uzyskaniem opinii zawodowej, wystawionej przez kierownika właściwej komórki organizacyjnej tej jednostki.
Lekarz, który uzyskał specjalizację I stopnia w zakresie: chorób płuc, toksykologii, transfuzjologii oraz uzyskał tytuł specjalisty w odpowiedniej podstawowej dziedzinie medycyny, może odbyć specjalizację w szczegółowej dziedzinie medycyny, odpowiednio w dziedzinie: choroby płuc, toksykologia kliniczna, transfuzjologia, zgodnie z programem tej specjalizacji, uwzględniającym zakres wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych nabytych na podstawie dotychczasowego szkolenia, z tym że czas trwania tej specjalizacji nie może być krótszy niż rok.
W przypadku, o którym mowa wyżej, lekarz może złożyć wniosek do WCZP o odbycie specjalizacji, w terminie do dnia 30 listopada 2007 r.
Lekarz, który na podstawie dotychczasowych przepisów został zakwalifikowany do odbywania specjalizacji, odbywa ją zgodnie z programem specjalizacji oraz okresem jej trwania, określonych na podstawie dotychczasowych przepisów.

mec. Beata Kozyra-Łukasiak
Autorka jest radcą prawnym
Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza