3 maja 2006

Nasza Akademia – Katedra i Klinika Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej AM w Szpitalu Bródnowskim

W cyklu prezentującym placówki Akademii Medycznej w Warszawie przedstawiamy Katedrę i Klinikę Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej II Wydziału Lekarskiego, która mieści się w Wojewódzkim Szpitalu Bródnowskim. Kierownikiem Kliniki jest prof. dr hab. Jerzy STELMACHÓW, prorektor AM ds. kadr.

Klinika jest jedną z najmłodszych placówek ginekologiczno-położniczych w Warszawie. Działalność statutową rozpoczęła 23 kwietnia 1981 r., a w czerwcu 1999 r. stała się także siedzibą Katedry. Jej pierwszym kierownikiem był doc. dr hab. Kazimierz Marzinek. Od 1 maja 1988 r., po wygraniu konkursu, zastąpił go na tym stanowisku prof. Stelmachów.
W skład Kliniki, obok położnictwa i ginekologii, wchodzi także Oddział Neonatologii, kierowany przez dr n. med. Małgorzatę Mironiuk.
Początkowo Klinika miała charakter położniczy. Od 1988 r. zaczęła się podnosić ranga ginekologii, rozwinęła się także ginekologia onkologiczna. Był to okres dynamicznego rozwoju technik endoskopowych, co znalazło odzwierciedlenie we wprowadzeniu do codziennej praktyki laparoskopii i histeroskopii.
Klinika zajmuje budynek powstały 25 lat temu z przeznaczeniem na geriatrię. Wiele razy był remontowany i dostosowywany do wymagań obecnego użytkownika, ale warunki bytowe nadal są nie najlepsze.
W Klinice pracuje liczny zespół młodych lekarzy: 12 osób na etatach AM, 8 – na studiach doktoranckich i 6 – na etatach szpitalnych. Ponadto na Oddziale Neonatologii pracuje 6 pediatrów. Wszyscy tutaj zdobywali doświadczenie zawodowe i stopnie naukowe. – Uczestniczymy we wszystkich rankingach, m.in. prowadzonych przez media, w 2003 r. byliśmy najlepszą kliniką w rankingu „Wprost” – mówi prof. Stelmachów. – Przystąpienie do takiego konkursu chroni przed skostnieniem, staje się bodźcem do likwidowania niedociągnięć.

Działalność usługowa

W Klinice odbywa się ok. 1650 porodów rocznie, w ciągu 25 lat działalności było ich ok. 42 tys., w tym 7 tys. cesarskich cięć. Dający się zauważyć wzrost takiego rodzaju porodów związany jest z rosnącą liczbą przypadków ciężkiej patologii ciąży spowodowanych cukrzycą klasy R, F, nadciśnieniem tętniczym, obciążonym wywiadem położniczym oraz przebytymi cięciami cesarskimi. Zespół lekarski Kliniki specjalizuje się w prowadzeniu tych przypadków. Placówka wyposażona jest w sprzęt do monitorowania przebiegu ciąży oraz stanu płodu. Są to m.in.: ultrasonografy z opcją obrazowania trójwymiarowego oraz dopplerowską rejestracją przepływu krwi w krążeniu łożyskowym i płodowym, kardiotokografy do śródporodowego monitorowania tętna płodu.
Klinika jest też jednym z dwóch ośrodków w kraju, które dysponują specjalnym urządzeniem, w kształcie koła, umożliwiającym poród w każdej pozycji, którą wybierze pacjentka, łącznie z pionową.
Zapoczątkowany pod koniec lat 80. rozwój ginekologii wiąże się ze zwiększeniem liczby operacji ginekologicznych, najpierw do 400 (z 270), a obecnie do ok. 600 rocznie. Ponadto wykonuje się tu ok. 100 operacji laparoskopowych i ok. 300 histeroskopii.
W leczeniu onkologicznym główny nacisk kładzie się na leczenie skojarzone, szczególnie w przypadkach raka jajnika – chemioterapia jest łączona
z pierwotnym leczeniem operacyjnym.
– Możemy poszczycić się bogatym doświadczeniem w zakresie elektroresekcji endometrium – mówi prof. Stelmachów. – Zabiegi te w znaczący sposób ograniczają konieczność operacji drogą brzuszną.
Przy Klinice funkcjonują Poradnie: Położniczo-Diabetologiczna (od 1968 r.) oraz Patologii Ciąży i Leczenia Niepłodności (od 1988 r.), a od 1993 r. – Szkoła Rodzenia, upowszechniająca porody rodzinne.

Działalność dydaktyczna

W Klinice szkoli się studentów II Wydziału Lekarskiego (100 studentów na roku), Oddziału Fizjoterapii, Wydziału Nauki o Zdrowiu (przyszłe pielęgniarki i położne) oraz studentów English Division w języku angielskim (także ok. 100 osób) – od 1999 r. na studiach
6-letnich, a od 2005 r. również studiach 4-letnich odbywających się wg programu amerykańskiego.
Dydaktyka przed- i podyplomowa stoi na wysokim poziomie, m.in. dzięki wykorzystywaniu unikatowego, w pełni skomputeryzowanego fantomu symulującego przebieg porodu fizjologicznego oraz patologicznego, z możliwością wykonywania dodatkowych czynności: badania położniczego, intubacji, iniekcji, postępowania reanimacyjnego. Przed pierwszym spotkaniem z pacjentką student odbywa wstępne ćwiczenia na fantomie, aby zdobyć umiejętności niezbędne do badania chorej.
Członkowie Studenckiego Koła Naukowego zdobywają nagrody na Kongresach Młodych Medyków. Od trzech lat działa również Neonatologiczne Koło Naukowe.
Klinika organizuje liczne kursy endoskopowe, ultrasonograficzne, onkologiczne i uroginekologiczne związane ze specjalizacją w zakresie położnictwa i ginekologii. Jest jedynym, oprócz Centrum Onkologii, ośrodkiem na Mazowszu mającym akredytację w zakresie szkolenia specjalistów w niedawno powołanej specjalizacji – ginekologii onkologicznej, ma 4 miejsca szkoleniowe. Zdaniem prof. Stelmachowa, zarówno w trakcie szkoleń specjalizacyjnych, jak i zajęć w ramach kształcenia ustawicznego szczególną wagę należy przywiązywać do profilaktyki i wczesnej diagnostyki onkologicznej. A placówek lecznictwa otwartego, w których pracują specjaliści, jest zdecydowanie za mało. Mazowsze – liczbą ludności i wielkością terytorium porównywalne z Danią – dobrą poradnię onkologiczną dla kobiet ma jedynie w Radomiu. W innych miastach jest jeszcze kilka placówek mających w nazwie „ginekologię onkologiczną”, które jednak nie zatrudniają specjalistów. Poradnie onkologii ginekologicznej powinny powstać przynajmniej we wszystkich dawnych miastach wojewódzkich Mazowsza.

Działalność naukowa
Zmiany kadrowe i organizacyjne z końca lat 80. zaowocowały poszerzeniem zainteresowań medycznych placówki, a w efekcie także licznymi publikacjami i pracami naukowymi. 22 osoby obroniły doktoraty, 3 uzyskały stopień doktora habilitowanego nauk medycznych, a 4 otrzymały tytuły profesorskie.
Wśród problemów naukowych, na których koncentrują się zainteresowania pracowników, na uwagę zasługują zagadnienia dopplerowskiej oceny wewnątrzmacicznego dobrostanu płodu oraz wczesnej diagnostyki wad rozwojowych płodu. Działalność naukowa, poza stopniami naukowymi, przyniosła ok. 415 publikacji w czasopismach krajowych i zagranicznych. Pracownicy placówki są często zapraszani jako eksperci na kongresy i konferencje naukowe.
Klinika uczestniczy w ogólnopolskim badaniu dotyczącym zastosowania metody fotodynamicznej w diagnostyce i leczeniu nowotworów, koordynowanym przez prof. Alfredę Graczyk. Dwa doktoraty z tej dziedziny zostały tutaj obronione.

Oddział Neonatologii

Rozwój Oddziału Neonatologii przypadł na okres ogromnego postępu w ratowaniu życia i zdrowia noworodków. Z 45,5 tys. dzieci, które przyszły na świat na Bródnie od początku istnienia Kliniki, 8 proc. urodziło się przedwcześnie, a 4 proc. z wadami wrodzonymi.
Oddział jest wyposażony w stanowiska do intensywnej terapii noworodka, diagnostyki radiologicznej, ultrasonograficznej, echokardiograficznej i laboratoryjnej. Od 2 lat, dzięki pomocy Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, dysponuje 4 stanowiskami wyposażonymi w respiratory, pulsoksymetry, pompy infuzyjne, kardiomonitory i nowoczesne cieplarki. Od 5 lat wszystkie urodzone tutaj noworodki mają wykonywane badania słuchu
w ramach Programu Przesiewowych Badań Słuchu.
W latach 1981-1999 umieralność noworodków w 1. tygodniu życia wynosiła 8-9 na 1 tys. żywo urodzonych, od 2002 r. wynosi 3-4 na 1 tys. – Od 25 lat ustawicznym wyzwaniem pozostaje dla nas zadanie przeprowadzenia w optymalny sposób nowo narodzonych dzieci, szczególnie tych najmniejszych, przez pierwsze minuty i dni życia – mówi dr Małgorzata Mironiuk, ordynator. Ü

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza