26 lipca 2006

Nowe przepisy prawne

I. 28 kwietnia 2006 r. weszło w życie zarządzenie ministra zdrowia z dnia
28 marca 2006 r. w sprawie powołania zespołu ds. opracowania założeń projektu ustawy pielęgnacyjnej, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 6, poz.23.

Zadaniem zespołu jest opracowanie założeń projektu ustawy pielęgnacyjnej, a w szczególności:
– przegląd aktów prawnych regulujących sprawy związane z opieką nad ludźmi niezdolnymi do samodzielnej egzystencji i ocena dotychczasowych rozwiązań,
– opracowanie epidemiologiczne aktualnej i prognozowanej liczby osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
– opracowanie definicji, stopnia i zasad orzecznictwa o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
– opracowanie katalogu świadczeń wynikających z potrzeb osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
– opracowanie zasad organizacji i finansowania ubezpieczeń pielęgnacyjnych oraz zasad współpracy ze świadczeniodawcami,
– opracowanie zasad ochrony danych i statystyki w ubezpieczeniach pielęgnacyjnych,
– opracowanie zasad zapewnienia jakości usług pielęgnacyjnych i innych regulacji mających na celu ochronę podmiotów ubezpieczeń pielęgnacyjnych,
– opracowanie projektów działań prewencyjnych i rehabilitacyjnych oraz przedsięwzięć badawczych mających na celu zapobieganie niezdolności do samodzielnej egzystencji w następstwie chorób i urazów,
– opracowanie aktuarialne dotyczące proponowanej wysokości składki,
– opracowanie zasad funkcjonowania prywatnych ubezpieczeń pielęgnacyjnych.

II. 28 kwietnia 2006 r. weszło w życie
zarządzenie ministra zdrowia z dnia
27 kwietnia 2006 r. w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia nr 6, poz. 25.

III. 28 kwietnia 2006 r. został opublikowany w Monitorze Polskim nr 30, poz. 333, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2006 r., sygn. akt kp 2/04.

Wyrok opublikowano po rozpoznaniu wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
o zbadanie zgodności art. 1 pkt 1 ustawy
z dnia 14 maja 2004 r. o zmianie ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej, w zakresie, w którym wyłącza on udzielenie świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i stomatologii z zakazu prowadzenia na terenie publicznego zakładu opieki zdrowotnej działalności polegającej na udzielaniu takich samych świadczeń zdrowotnych, które są udzielane przez ten zakład, z art. 2 Konstytucji, stanowiącym, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji, który stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, wymieniony art. 1 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej jest zgodny z Konstytucją. W związku z powyższym na terenie publicznego zakładu opieki zdrowotnej mogą być świadczone usługi z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej oraz usługi stomatologiczne.

IV. 6 maja 2006 r. weszło w życie roz-porządzenie ministra zdrowia z dnia
25 kwietnia 2006 r. w sprawie prowadzenia krajowego rejestru przeszczepień, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 76, poz. 542.

Krajowy rejestr przeszczepień prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Krajowy rejestr przeszczepień, składający się z księgi rejestrowej i kartotek, prowadzi się w formie pisemnej i elektronicznej.
Kartoteka składa się z części dotyczących przeszczepienia: nerki oraz nerki i trzustki; wątroby; serca; płuca; allogenicznych komórek krwiotwórczych szpiku i krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej.
Przekazywanie danych do rejestru następuje przesyłką poleconą lub drogą elektroniczną.
Centrum „Poltransplant”, prowadząc rejestr, jest obowiązane przechowywać dane gromadzone w rejestrze w sposób zapewniający ochronę danych osobowych biorcy przed osobami nieuprawnionymi lub ich zniszczeniem.

V. 10 maja 2006 r. weszło w życie roz-porządzenie ministra zdrowia z dnia
25 kwietnia 2006 r. w sprawie wymagań dla kandydata na dawcę komórek, tkanek lub narządu, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 79, poz. 556.

Rozporządzenie określa:
– wymagania zdrowotne, jakim powinien odpowiadać kandydat na dawcę,
– wykaz badań lekarskich i pomocniczych badań diagnostycznych, jakim powinien podlegać kandydat na dawcę komórek, tkanek lub narządu,
– przeciwwskazania do oddania komórek, tkanek lub narządu.
Orzeczenie o stanie zdrowia kandydata wydaje lekarz kwalifikujący kandydata po przeprowadzeniu badania lekarskiego, które obejmuje:
– wywiad lekarski,
– badanie przedmiotowe uwzględniające również wyniki pomocniczych badań diagnostycznych.
Wywiad lekarski powinien w szczególności zapewnić uzyskanie danych pozwalających na ustalenie przeciwwskazań do oddania komórek, tkanek lub narządu.
W wyniku badania przedmiotowego lekarz kwalifikujący kandydata powinien ocenić aktualny stan zdrowia, uwzględniając odchylenia od prawidłowej budowy ciała.
Wykaz badań lekarskich, przeciwwskazań i wymagań zdrowotnych dla kandydata na dawcę komórek, tkanek lub narządu określa załącznik do rozporządzenia.
Orzeczenie o stanie zdrowia powinno zawierać określenie „brak przeciwwskazań do pobrania komórek, tkanek lub narządu” albo „nie kwalifikuje się do pobrania komórek, tkanek lub narządu”.
W razie nieprawidłowych wyników badań diagnostycznych lekarz kwalifikujący kandydata lub osoba przez niego upoważniona powiadamiają o nich kandydata. O terminie i sposobie dokonania powiadomienia zamieszcza się informację w dokumentacji medycznej kandydata.
W razie stwierdzenia odchyleń od prawidłowego stanu zdrowia należy go zdyskwalifikować jako kandydata i skierować do lekarza sprawującego nad nim opiekę zdrowotną w celu dalszej diagnostyki lub leczenia. Do skierowania dołącza się wyniki badań.

VI. 10 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
25 kwietnia 2006 r. w sprawie centralnego rejestru niespokrewnionych dawców szpiku i krwi pępowinowej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 79, poz. 557.

Centralny rejestr niespokrewnionych dawców szpiku i krwi pępowinowej prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Rejestr zawiera w każdej części:

– karty danych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej,
– karty danych krwi pępowinowej.
Przekazywanie danych do rejestru następuję przesyłką poleconą lub drogą elektroniczną.
„Poltransplant”, prowadząc rejestr, jest obowiązany przechowywać dane gromadzone w rejestrze w sposób zapewniający ochronę danych osobowych dawcy przed osobami nieuprawnionymi lub ich zniszczeniem.

VII. 11 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
25 kwietnia 2006 r. w sprawie krajowej listy osób oczekujących na przeszczepienie, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 80, poz. 566.

Krajowa lista obejmuje osoby oczekujące na przeszczepienie: nerki oraz nerki i trzustki; wątroby; serca; płuca; allogenicznych komórek krwiotwórczych szpiku i krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej.
Osoba oczekująca na przeszczepienie może być zgłoszona na listę tylko przez jednego lekarza kwalifikującego do przeszczepienia.
W przypadku wielości zgłoszeń decyduje data wpływu pierwszego zgłoszenia do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Przeszczepienia dokonuje się osobie według kolejności zgłoszenia do przeszczepienia.
Wpisu na listę dokonuje się niezwłocznie po zgłoszeniu przez lekarza kwalifikującego do przeszczepienia.
Zgłoszenie do listy, następujące przesyłką poleconą lub drogą elektroniczną, umieszcza się w bieżąco aktualizowanej bazie danych.
Informację o wprowadzeniu na listę danych osoby oczekującej na przeszczepienie oraz o dacie wpisu Centrum przesyła niezwłocznie przesyłką poleconą lub elektroniczną do lekarza dokonującego zgłoszenia do przeszczepienia i osoby oczekującej na przeszczepienie lub jej przedstawiciela ustawowego.
Wyboru biorcy z listy dokonuje Centrum w porozumieniu z ośrodkiem, w którym zatrudniony jest lekarz kwalifikujący do przeszczepienia, i ośrodkiem przeszczepiającym, na podstawie następujących kryteriów medycznych:
– pilność przeszczepienia,
– wykluczenie niezgodności immunologicznej,
– dobór anatomiczny dawcy i biorcy,
– wiek dawcy i biorcy,
– przewidywane efekty przeszczepienia.
Uwzględnia się przy tym czas oczekiwania na przeszczepienie oraz aktualny stan zdrowia biorcy.
Wybór biorcy z listy może być dokonany bez zachowania powyższego trybu, jeżeli według aktualnie obowiązujących dla danego rodzaju przeszczepu kryteriów medycznych zostanie stwierdzone, że biorca jest w stanie bezpośredniego zagrożenia życia.

VIII. 13 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
7 kwietnia 2006 r. w sprawie współdziałania między organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie zwalczania chorób zakaźnych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 73, poz. 516.

Współdziałanie organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Inspekcji Ochrony Środowiska,
w zakresie ich ustawowych kompetencji, polega na:

– wspólnym likwidowaniu ognisk zakażeń i chorób zakaźnych,
– wzajemnym udzielaniu pomocy w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego lub epizootiologicznego w zakresie:

a) współpracy laboratoriów diagnostycznych przy wykonywaniu badań diagnostycznych,
b) diagnostyki laboratoryjnej poprzez przekazywanie próbek diagnostycznych pobranych od ludzi, zwierząt oraz ze środowiska do laboratoriów diagnostycznych
w celu przeprowadzania badań laboratoryjnych lub weryfikacji wyników badań diagnostycznych,

c) wymiany kadry i specjalistów zatrudnionych w poszczególnych inspekcjach,
– ustalaniu sposobu wykorzystania posiadanych sił i środków, które mogą zostać przeznaczone do zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń,
– prowadzeniu akcji informacyjnej w zakresie bezpieczeństwa zdrowia publicznego,
– organizowaniu i przeprowadzaniu wspólnych szkoleń pracowników z zakresu zwalczania chorób zakaźnych.

IX. 18 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
10 maja 2006 r. w sprawie nadania statutu Krajowej Radzie Transplantacyjnej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 84, poz. 584.

X. 19 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
7 kwietnia 2006 r. w sprawie minimalnych wymagań dla zakładów opieki zdrowotnej ubiegających się o wydanie zgody na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii onkologicznej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 75, poz. 528.

Rozporządzenie określa:
1) minimalne wymagania dla zakładów opieki zdrowotnej ubiegających się o wydanie zgody na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii onkologicznej, w tym leczenia chorób nowotworowych przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych,
– wyposażenia w terapeutyczne i diagnostyczne urządzenia radiologiczne,
– wyposażenia pomocniczego,
– liczebności i kwalifikacji personelu,

2) zakres dokumentacji niezbędnej do uzyskania przez zakład opieki zdrowotnej powyższej zgody.

XI. 23 maja 2006 r. weszło w życie zarządzenie nr 81 prezesa Rady Ministrów z dnia 22 maja 2006 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu ds. Opracowania Zasad Zatrudniania i Wynagradzania w Ochronie Zdrowia, opublikowane w Monitorze Polskim nr 35, poz. 387.

Do zadań zespołu należy:
– przeprowadzenie analizy obowiązujących regulacji prawnych dotyczących zasad zatrudniania i wynagradzania w ochronie zdrowia,
– opracowanie na podstawie analizy, o której mowa wyżej, propozycji założeń rozwiązań legislacyjnych dotyczących zasad zatrudnienia i wynagradzania w ochronie zdrowia.
XII. 26 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia
13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 80, poz. 565.

XIII. 31 maja 2006 r. weszło w życie rozporządzenie ministra sportu z dnia
28 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu opieki medycznej nad zawodnikami zakwalifikowanymi do kadry narodowej w olimpijskich dyscyplinach sportu, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 83, poz. 577.

Opieka medyczna nad zawodnikami zakwalifikowanymi do kadry narodowej
w olimpijskich dyscyplinach sportu obejmuje odpowiednie świadczenia zdrowotne, udzielane przez Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie, w zakresie:
– wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich,
– profilaktyki zdrowotnej, w tym szczepień ochronnych,
– leczenia, rehabilitacji oraz działań koordynujących procesy leczenia i rehabilitacji.
Wstępne badania lekarskie przeprowadza się po zakwalifikowaniu zawodnika do kadry narodowej w olimpijskiej dyscyplinie sportu.
Okresowe badania lekarskie przeprowadza się w okresie realizacji przez zawodnika programu przygotowań olimpijskich albo programu przygotowań do mistrzostw świata lub Europy opracowanego przez właściwy polski związek sportowy.
Kontrolnym badaniom lekarskim podlegają zawodnicy uczestniczący w zajęciach sportowych albo zawodach sportowych, jeżeli:
– doznany uraz lub przebyty proces chorobowy uniemożliwił im uczestniczenie w zajęciach sportowych przez okres dłuższy niż 14 dni; albo
– utracili przytomność, doznali urazu głowy lub przegrali walkę przez nokaut.
Wstępne i okresowe badania lekarskie obejmują ogólne badania lekarskie oraz, w zależności od rodzaju uprawianej dyscypliny sportu, konsultacje i badania specjalistyczne.

XIV. 4 czerwca 2006 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 14 maja 2004 r. o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 75, poz. 518.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 4 i 5 ustawy, zakład opieki zdrowotnej ani inne podmioty na terenie zakładu opieki zdrowotnej nie mogą prowadzić działalności uciążliwej dla pacjenta lub przebiegu leczenia albo innej działalności, która nie służy zaspokajaniu potrzeb pacjenta i realizacji jego praw, w szczególności reklamy lub akwizycji skierowanych do pacjenta oraz działalności polegającej na świadczeniu usług pogrzebowych.
Na terenie publicznego zakładu opieki zdrowotnej –
1) zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez spółki, stowarzyszenia lub fundacje,
2) lekarze lub lekarze dentyści wykonujący zawód w formie indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej lub grupowej praktyki lekarskiej,
3) pielęgniarki lub położne wykonujące zawód w formie indywidualnej praktyki pielęgniarki lub położnej, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki lub położnej, a także grupowej praktyki pielęgniarek lub położnych,
4) inne podmioty
– nie mogą prowadzić działalności polegającej na udzielaniu takich samych świadczeń zdrowotnych, które są udzielane przez ten zakład, z wyjątkiem świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i stomatologii.
W ramach struktury organizacyjnej zakładu opieki zdrowotnej może zostać wydzielona jednostka organizacyjna, w celu udzielania świadczeń zdrowotnych mieszkańcom domów pomocy społecznej lub wychowankom placówek opiekuńczo-wychowawczych, zlokalizowana na terenie danej jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy, jeżeli zakład opieki zdrowotnej w całym zakresie lub w części swojej działalności przestał odpowiadać wymaganiom określonym w ustawie albo narusza przepisy ustawy, albo zostało stwierdzone naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodów medycznych, albo w sposób rażący narusza statut zakładu, organ prowadzący rejestr wyznacza termin usunięcia uchybień, a po jego bezskutecznym upływie podejmuje decyzję o wykreśleniu zakładu z rejestru w całości lub w części dotyczącej działalności nieodpowiadającej wymaganiom ustawy lub statutu.
Zgodnie z przepisem art. 65 ustawy, ministrowi zdrowia, w stosunku do zakładów opieki zdrowotnej, oraz wojewodzie,
w stosunku do zakładów opieki zdrowotnej prowadzących działalność na obszarze województwa, przysługuje prawo:
1) przeprowadzania kontroli, pod względem zgodności z prawem, celowości i gospodarności działalności prowadzonej przez zakład, obejmującej w szczególności:
a) wizytację pomieszczeń zakładu,
b) obserwowanie czynności związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, z zachowaniem prawa pacjenta do intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych,
c) sprawdzanie przestrzegania spełniania wymagań dotyczących dopuszczenia do stosowania i sposobu użytkowania, przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, wyrobów medycznych oraz ambulansów sanitarnych,
d) żądanie informacji i dokumentacji,
w tym również dokumentacji medycznej w zakresie określonym art. 18 ustawy,
e) ocenę realizacji zadań statutowych,
w tym dostępności i poziomu udzielania świadczeń zdrowotnych,
f) ocenę prawidłowości gospodarowania mieniem w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej,
g) ocenę prawidłowości gospodarowania środkami publicznymi,
2) wydawania zaleceń pokontrolnych mających na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
3) wydawania decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
Czynności wymienione w pkt 1 lit. b), d)
i e) mogą być realizowane wyłącznie przez osobę wykonującą zawód medyczny właściwy ze względu na rodzaj i zakres kontrolowanych czynności.

XV. 3 czerwca 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie organizacji, trybu działania i szczegółowych zadań Krajowego Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 85, poz. 592.

Do szczegółowych zadań Centrum w zakresie monitorowania stanu ochrony radiologicznej wynikającego ze stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych należy:
– analizowanie informacji uzyskanej w wyniku działalności kontrolnej organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
– przeprowadzanie przesiewowych pomiarów powierzchniowej dawki wejściowej dla różnych rodzajów badań rentgenodiagnostycznych,
– organizowanie i prowadzenie systemu informacji naukowej, technicznej i prawnej z zakresu ochrony radiologicznej pacjentów i personelu,
– współpraca ze środkami masowego przekazu w sprawach informowania społeczeństwa o medycznych zastosowaniach promieniowania jonizującego,
– analizowanie sprawozdań komisji ds. procedur i audytów klinicznych zewnętrznych i opracowywanie wniosków w tych sprawach,
– prowadzenie pomiarów kontrolnych dawek indywidualnych otrzymywanych przez personel oraz opracowywanie na tej podstawie wniosków, prognoz i analiz,
– wspomaganie i konsultowanie zakładów opieki zdrowotnej w zakresie tworzenia systemów zarządzania jakością, związanych z wykorzystaniem promieniowania jonizującego,
– opracowywanie, tłumaczenie oraz publikowanie materiałów szkoleniowych z zakresu medycznych zastosowań promieniowania i ochrony radiologicznej pacjentów i personelu,
– organizowanie pomiarów porównawczych dla laboratoriów wykonujących specjalistyczne testy kontroli fizycznych parametrów urządzeń radiologicznych.

mec. Beata Kozyra-ŁukasiAk
Autorka jest radcą prawnym
Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza