3 marca 2008

Alfabet jakości

T
Tożsamość – wewnętrzne cechy firmy, takie jak: kultura organizacyjna czy komunikacyjna. Uzewnętrznienie tożsamości to wizerunek.

TPJ – Towarzystwo Promocji Jakości opieki zdrowotnej w Polsce powstało
w 1993 r. Skupia ok. 700 członków, głównie lekarzy, pielęgniarki i menedżerów. TPJ zajmuje się opracowywaniem raportów kliniczno-ekonomicznej oceny jakości interwencji, technologii diagnostycznych i leczniczych,
w tym sposobów terapii chirurgicznej i farmakologicznej. Biuro TPJ udziela zainteresowanym konsultacji i organizuje szkolenia przygotowujące
do uzyskania akredytacji.

TQM – Total Quality Management – koncepcja i metoda całościowego
zarządzania organizacją przez jakość (przy współdziałaniu wszystkich pracowników i zaangażowaniu naczelnego kierownictwa) w celu usatysfakcjonowania klientów (także wewnętrznych, tj. pracowników).

U
Ubezpieczenie – umowa, dzięki której ubezpieczony uzyskuje ochronę finansową przed ryzykiem (w zamian za składkę, która w przypadku gdy ryzyko się nie spełni, przejdzie na rzecz ubezpieczonego).1

W
Wizerunek – wyobrażenie o firmie ukształtowane dzięki poznaniu jej tożsamości, czyli cech wewnętrznych. Wizerunek jest subiektywny i dynamiczny, może podlegać kształtowaniu i pozycjonowaniu. Jego generalizacja polega na upowszechnianiu opinii
(na ogół negatywnej) o wszystkich placówkach w następstwie zdarzenia (na ogół skandalu) w jednej z nich.

Wypadek – niepożądane zdarzenie powodujące śmierć, chorobę, uraz, szkodę lub innego rodzaju stratę2.
Wytyczne – rekomendowane metody postępowania w określonych sytuacjach, ułatwiające podejmowanie decyzji, zrozumienie zakresu obowiązków, służące poprawie jakości i bezpieczeństwa.

Z
Zagrożenie – czynnik lub sytuacja potencjalnie niebezpieczna, mogące spowodować urazy, choroby, uszkodzenie własności, zniszczenie mienia, środowiska pracy lub kombinację tych możliwości3; sytuacja, zjawisko lub czynnik, których zaistnienie może wpłynąć negatywnie na prowadzoną działalność lub jej wynik i spowodować niespełnienie wymagań ustalonych dla wyrobu/usługi.
Zagrożenia można podzielić na:

1. nieuniknione (ale i niezbędne dla prawidłowego przebiegu zamierzonych działań), a więc te, które są konsekwencją prowadzenia określonego rodzaju działalności (np. polegającej
na świadczeniu usług zdrowotnych
w placówkach medycznych) i są jej integralną częścią;

2. niechciane (ale możliwe do usunięcia), a więc te, które są konsekwencją zaniedbań, niefrasobliwości czy braku przewidywania, a nie zależą od charakteru i rodzaju prowadzonej działalności – innymi słowy, są artefaktem, zakłóceniem prawidłowego toku tej działalności.

Zapis – określenie z zakresu zarządzania jakością, ale wbrew powszechnemu użyciu rzadko stosowane w prawie (wyjątkiem jest prawo spadkowe).
W prawie używa się określeń: przepis, norma, zasada, reguła itp. W zarządzaniu jakością zapis jest dowodem zgodności z wymaganiami oraz skutecznością funkcjonowania systemu zarządzania jakością. Zapisy powinny być czytelne, łatwe do identyfikacji i odszukania. Są nimi m.in. obliczenia, zamówienia, umowy, notatki, raporty, oceny itp.

Zarządzanie jakością – jest realizowane przez politykę jakości; polega na jej planowaniu, sterowaniu nią oraz jej doskonaleniu. Polityka jakości to ogół zamierzeń i celów organizacji dotyczących jakości w sposób formalny, wyrażonych przez najwyższe kierownictwo. Planowanie jakości obejmuje wymagania jakościowe, specyfikę produktu oraz proces, a w nim parametry jakościowe, plan badań, mechanizmy
regulacji, dokumentację dowodową. Sterowanie jakością obejmuje sterowanie procesem, regulację, działania zarządcze i korygujące, badanie jakości oraz przeglądy. Zapewnienie jakości – prowadzenie dokumentacji
dowodowej, dane o jakości, decyzje jakościowe oraz audyty jakości4.

Zarządzanie przez jakość – sposób zarządzania polegający na podejściu systemowym, zorientowanym na cele strategiczne, mający zdolność do ciągłej poprawy. Charakteryzuje się kompleksowym podejściem
do spraw jakości w organizacji i w jej otoczeniu. Kompleksowość ta wynika
z uzasadnionego założenia, że jakość produktów finalnych jest determinowana działalnością wielu podsystemów organizacji.5 Pojęcia „zarządzanie jakością” i „zarządzanie przez jakość”
nie są tożsame.

Zarządzanie ryzykiem – twórcze wyciąganie wniosków z własnych błędów; albo podejmowanie decyzji
w sposób zapewniający najwyższy poziom bezpieczeństwa poprzez ograniczanie wpływu przewidywalnych czynników na funkcjonujący podmiot gospodarczy6.

„Alfabet jakości” drukujemy w „Pulsie”, począwszy od numeru 2/2005

Dariusz R.
HAJDUKIEWICZ

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza