8 kwietnia 2009

Zakład Immunologii Klinicznej Instytutu Transplantologii WUM

Nasz uniwersytet

W cyklu przedstawiającym Warszawski Uniwersytet Medyczny prezentujemy Zakład Immunologii Klinicznej Instytutu Transplantologii, mieszczący się w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. Kierownikiem placówki jest prof. dr hab. n. med. Andrzej GÓRSKI.

Zakład istnieje od 1974 r., powołany wraz z Instytutem Transplantologii. Początkowo nosił nazwę Zakładu Immunosupresji Doświadczalnej, potem Zakładu Immunologii Doświadczalnej, w końcu zdecydowano, że skoro placówka zajmuje się immunologią bardziej związaną z zagadnieniami klinicznymi, należy to uwidocznić w nazwie.
Pierwszym kierownikiem Zakładu była prof. dr Ewa Skopińska, od 25 lat prowadzi go prof. Andrzej Górski (w latach 1996 – 1999 rektor warszawskiej AM).

Działalność dydaktyczna

Pracownicy Zakładu prowadzą zajęcia z immunologii klinicznej i transplantologii dla studentów IV roku obu wydziałów lekarskich, w tym także English Division, oraz z immunochemii dla studentów III roku analityki medycznej (Wydział Farmacji). Są to wykłady, seminaria i ćwiczenia. Obejmują praktyczne aspekty immunologii – ta wiedza jest niezbędna w pracy lekarza i farmaceuty.
Zajęcia są prowadzone już od ponad 10 lat, kiedy to prof. Andrzej Górski sprawując funkcję konsultanta krajowego ds. immunologii, wywalczył uznanie immunologii klinicznej jako jednej ze specjalizacji lekarskich. Wtedy też wprowadzono zagadnienia immunologii klinicznej do programu nauczania.
Prof. Górski od wielu lat zajmuje się problemami etyki w nauce. Rezultaty tej pasji to m.in. 10 dużych konferencji międzynarodowych (kolejna będzie 8 maja br.), a także obecność tematyki etycznej w wykładach dla studentów.
W ramach fakultetów organizowane są również zajęcia dot. badań nad bakteriofagami.

Działalność
usługowo-lecznicza

W Zakładzie istnieje Pracownia Zgodności Tkankowej, która zajmuje się doborem par dawca:biorca do celów transplantacji narządów i szpiku, jak również monitorowaniem surowic chorych oczekujących na przeszczep.
Badania te wykonywane są zarówno dla placówek klinicznych Instytutu Transplantologii, jak i innych jednostek z Warszawy i całego kraju, m.in. dla Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Instytutu Kardiologii, Instytutu – Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka, itp.

Działalność naukowa

– Od wielu lat prowadzimy badania nad wirusami bakteryjnymi: bakteriofagami (fagami). Opublikowaliśmy szereg pionierskich prac dot. ich wpływu na układ odpornościowy, możliwości interferencji z zakażeniami wirusami patogennymi dla człowieka, a także właściwościami nowotworowymi – mówi prof. Górski.
Badania nad bakteriofagami zainicjował prof. Ludwik Hirszfeld w Instytucie (dziś jego imienia) we Wrocławiu. Przez pewien czas prof. Górski kierował tą placówką. Związki naukowe dawnego dyrektora z Instytutem im. Hirszfelda pozostały i obecnie Zakład Immunologii Klinicznej współpracuje
z wrocławską placówką w dziedzinie badań nad bakteriofagami. W ciągu ostatnich 10 lat udało się zdobyć na nie ponad 10 mln zł z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pracownicy obu jednostek opublikowali wspólnie sporo prac na ten temat w dobrych czasopismach naukowych. Ich osiągnięcia są znaczące w medycynie światowej, piszą o nich czołowe periodyki naukowe, jak Science oraz Nature Medicine.
– Od kilku lat czynię starania, aby móc kontynuować moje prace nad terapią fagową również w warszawskiej uczelni medycznej – mówi prof. Andrzej Górski. – Zespół pracowników jednostki jest nieduży. Moja prawa ręka to prof. Maria Nowaczyk, która całe swoje życie zawodowe poświęciła Zakładowi i Instytutowi Transplantologii. Wychowanką Zakładu jest prof. Grażyna Korczak-Kowalska, obecnie łącząca pracę tutaj z działalnością na Uniwersytecie Warszawskim. Do najbardziej obiecujących młodych naukowców należy dr Anna Przerwa, której podwójne macierzyństwo nie przeszkodziło w ukończeniu i obronie pracy doktorskiej oraz lek. Jan Borysowski, autor kilku znaczących prac i realizator jednego z grantów.

Najważniejszy grant w wysokości 13,7 mln zł, z którego korzysta obecnie Zakład, pochodzi z funduszy europejskich, z Programu Innowacyjnej Gospodarki. Otrzymało je konsorcjum złożone z: Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu, Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie i Zakładu Immunologii Klinicznej WUM. Jego temat to: „Optymalizacja produkcji i charakterystyki preparatów fagowych do celów terapeutycznych.”
Warunki pracy Zakładu są trudne. Jednak władze WUM przychylnie patrzą na Zakład, a także na program badań nad fagami.


W klinice pracują:

zatrudnieni na etatach akademickich:

prof. dr hab. med. Andrzej Górski, prof. nadzw. WUM dr hab. Maria Nowaczyk, prof. dr hab. Grażyna Korczak-Kowalska, dr Anna Przerwa-Bieniek, lek. Jan Borysowski, mgr Danuta Kłosowska, mgr Monika Klochowicz, mgr Krystyna Michalska, mgr Piotr Wierzbicki, Wiesława Łojek;

zatrudnieni na etatach szpitalnych:

mgr Agnieszka Jałbrzykowska,
mgr Iwona Sobierajska, starsi technicy Agata Balińska, Tamara Kok, Magdalena Lewicka-Tarchalska, Barbara Misztal-Andrzejewska, Joanna Wojtczak, Dorota Lubowiedzka, Mariola Balcerowicz.

Małgorzata SKARBEK

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza