11 grudnia 2010

10 sposobów na zwiększenie wynagrodzeń

  1. Pracuj więcej. Sposób dość oczywisty i od lat powszechnie stosowany poprzez dyżury, dodatkowe miejsca zatrudnienia oraz w ramach prywatnej praktyki. Obecnie niezalecany w kontekście znacznego niedoboru lekarzy w Polsce. Przynosi jedynie doraźną poprawę, utrwalając niekorzystne stawki wynagrodzeń w podstawowym miejscu pracy.
  2. Pracuj mniej. Powszechne skrócenie przez lekarzy czasu pracy zgodnie z rynkowymi prawami podaży i popytu powinno spowodować wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne i w konsekwencji wzrost wynagrodzeń. Nie chodzi tu o sztuczne wywoływanie niedoboru lekarzy, lecz o powrót do zapomnianej normalności. Lekarz powinien nie tylko pracować, lecz również wypoczywać, poświęcać czas rodzinie i samorealizacji.
  3. Zmień pracę. Rezygnacja z prac dodatkowych powinna łączyć się z wyborem lepiej płatnego, głównego miejsca zatrudnienia, co w sytuacji niedoboru lekarzy nie powinno być trudne. Złożenie wypowiedzenia często motywuje dotychczasowego pracodawcę do zaproponowania podwyżki. Co prawda, w rzeczywistości większość osób odczuwa przywiązanie do znanego środowiska, zaś dla wielu z nas poszukiwanie zatrudnienia wiąże się z dużym stresem, niemniej jednak sytuacja zmusza nas do takiego właśnie postępowania. Utratę poczucia bezpieczeństwa powinniśmy kompensować otwartością i wzajemną życzliwością.
  4. Dywersyfikuj źródła utrzymania i stosuj mechanizm wahadłowy. Jeżeli to możliwe unikaj pracy wyłącznie u jednego pracodawcy, dzięki temu będziesz mógł skutecznie opierać się próbom obniżenia wynagrodzeń. Zdobądź węższą specjalizację lub umiejętność medyczną – pozwoli ci to zachować elastyczność na rynku pracy. Co jakiś czas zwiększaj wymiar zatrudnienia w miejscach, gdzie stawki są wyższe, zmniejszaj zaś tam, gdzie są niższe.
  5. Przejdź na kontrakt. Przejście na kontrakt pozwala na szybkie zwiększenie przychodów lekarza-przedsiębiorcy o tzw. zus pracodawcy. Opłacalność kontraktu uzależniona jest jednak od wysokości wyjściowej pensji (porównaj artykuł „Etat czy kontrakt” cz. 1 i 2 w poprzednich numerach „Pulsu”). Ujmując rzecz w skrócie: opłacalne jest przejście na kontrakt powyżej 9 tys. złotych miesięcznie (ze względu na możliwość zastosowania korzystnego podatku liniowego dla przedsiębiorców). Kontrakt w wysokości 5 tys. zł jest jest jedynie nieco bardziej opłacalny niż pensja 3 tys. zł netto, zaś kontrakt w wysokości 3 tys. zł jest mniej opłacalny niż pensja netto rzędu 2 tys. zł.
  6. Zastosuj nokaut przez opt-out. Polskie prawo dostosowane do prawa unijnego pozwala lekarzom od 1.1.2008 r. na niewyrażanie zgody na pracę powyżej 48 godzin w tygodniu. Skoordynowanie takiej postawy przez wszystkich dyżurujących lekarzy daje możliwość wspólnej negocjacji podwyżki wynagrodzenia zasadniczego. Opisany mechanizm został z powodzeniem zastosowany w wielu szpitalach na początku 2008 r. w ramach ogłoszonej przez OZZL akcji „nokaut przez opt-out”. Warunkiem koniecznym do przeprowadzenia akcji jest duża liczba dyżurów przypadająca na jednego lekarza.
  7. Wstąp do związku zawodowego i weź udział w strajku. Przeprowadzenie strajku w służbie zdrowia jest trudne, zarówno ze względu na ciążące na nas zobowiązania etyczne, jak i polskie prawo. Jest jednak możliwe, czego dowodem są strajki zorganizowane przez OZZL w 2007 r. Dopuszczalny jest jedynie strajk niestwarzający zagrożenia dla życia i zdrowia pacjentów, a więc związany z wstrzymaniem planowej diagnostyki i operacji, przyjęć w niektórych poradniach oraz procedur administracyjnych. Strajk, jako ostateczna forma rozwiązywania konfliktu z pracodawcą, może być ogłoszony dopiero po przeprowadzeniu wszystkich etapów sporu zbiorowego (negocjacje, mediacje i referendum strajkowe). Obecnie najwięcej wątpliwości prawnych dotyczy sposobu przeprowadzenia referendum (wśród wybranej grupy zawodowej wobec całej załogi). Dlatego też najbezpieczniejszym sposobem organizacji strajku jest wszczęcie sporu zbiorowego o procentową podwyżkę wynagrodzeń dla wszystkich pracowników, przeprowadzenie referendum wśród całej załogi i ogłoszenie strajku lekarzy, polegającego głównie na powstrzymywaniu się od procedur administracyjnych (zwłaszcza kodowania sprawozdawczości dla NFZ).
  8. Weź udział w zorganizowanym składaniu wypowiedzeń w proteście przeciwko niskim wynagrodzeniom. Jest to najskuteczniejsza, jak dotychczas, metoda pozwalająca na szybki wzrost płac. Została ona po raz pierwszy zastosowana pod koniec strajków w 2007 r., m.in. w Radomiu, Tychach, Końskich czy w Warszawie. Składanie wypowiedzeń musi być przeprowadzone w sposób gwarantujący wzajemną lojalność lekarzy, uzyskaną dzięki podpisaniu porozumienia o współdziałaniu, którego zerwanie skutkować będzie zapłatą kar umownych na rzecz pozostałych stron porozumienia. Zorganizowane składanie wypowiedzeń może w niedługiej przyszłości stać się koniecznością w związku ze zbliżającymi się przekształceniami własnościowymi szpitali i grożącymi lekarzom redukcjami wynagrodzeń.
  9. Złóż pozew zbiorowy do sądu pracy. Obecnie trwają procesy o odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu nieudzielenia lekarzom należnych okresów odpoczynku (pokłosie akcji składania pozwów o „misiowe” w 2007 r.), o dyskryminację płacową specjalistów w stosunku do wynagrodzeń rezydentów (niestety, przegrane w dwóch instancjach), o wypłatę wynagrodzenia za czas wyjścia po dyżurze w normalnym systemie pracy, o naruszenie porozumień strajkowych, o wynagrodzenie z tytułu wystawiania zwolnień lekarskich. Większość tego typu działań jest koordynowana i finansowana przez OZZL. Obecnie na Mazowszu trwają przygotowania do podważenia zapisów umów z NFZ, nakładających na lekarzy obowiązek zwrotu kosztów refundacji błędnie wystawionych recept.
  10. Przyłącz się do organizacji reprezentujących lekarzy. Tylko zorganizowane struktury są w stanie skutecznie wpływać na proces stanowienia prawa, podział środków finansowych w NFZ czy lobbować na rzecz naszego środowiska w Parlamencie Europejskim. Jeżeli nie odnajdujesz się w żadnej z organizacji już istniejących, pomyśl o założeniu nowej, odpowiadającej twoim potrzebom.

mjedrzejowski@warszawa.oil.pl

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza