10 czerwca 2011

Nowe przepisy prawne

mec. Beata Kozyra-Łukasiak

3 marca 2011 r. weszła w życie ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 45, poz. 235.
Osoby sprawujące na podstawie ustawy opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 podlegają obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym, zgodnie z ustawą z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (DzU nr 234, poz. 1570 ze zm.).

10 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 2 lutego 2011 r. w sprawie rodzaju i zakresu dokumentacji medycznej prowadzonej w zakładach opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności oraz sposobu jej przetwarzania, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 39, poz. 203.
Dokumentacja medyczna dzieli się na:
1) dokumentację indywidualną – odnoszącą się do poszczególnych osadzonych korzystających ze świadczeń zdrowotnych zakładu,
2) dokumentację zbiorczą – odnoszącą się do ogółu osadzonych lub określonych grup osadzonych korzystających ze świadczeń zdrowotnych zakładu,
3) dokumentację indywidualną i zbiorczą noworodka lub dziecka, którego matką jest osadzona.
Dokumentacja indywidualna dzieli się na dokumentację indywidualną wewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby zakładu, oraz dokumentację indywidualną zewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby osadzonego, noworodka lub dziecka, którego matką jest osadzona, lub podmiotów i organów, o których mowa w art. 26 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta.
Dokumentacją indywidualną wewnętrzną są: książka zdrowia oraz historia choroby.
Dokumentacją indywidualną zewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby osadzonego, są: karta przebiegu ciąży, karta informacyjna z leczenia szpitalnego, skierowanie do szpitala, skierowanie na badanie diagnostyczne lub konsultację specjalistyczną, zaświadczenie lekarskie.
Dokumentacją indywidualną zewnętrzną, przeznaczoną na potrzeby uprawnionych podmiotów i organów, są: świadectwo lekarskie, opinia lekarska, zaświadczenie lekarskie.
Szpital więzienny sporządza i prowadzi dokumentację zbiorczą wewnętrzną składającą się z następujących ksiąg: głównej przyjęć i wypisów, oczekujących na przyjęcie do szpitala więziennego, chorych oddziału, raportów lekarskich, raportów pielęgniarskich, zabiegów, bloku lub sali operacyjnej, bloku porodowego lub sali porodowej, noworodków, pracowni diagnostycznej, skierowań i zleceń na świadczenia zdrowotne realizowane poza zakładem, odmów przyjęć do szpitala więziennego, zgonów, transfuzyjnej.
Zakład udzielający świadczeń zdrowotnych w warunkach ambulatoryjnych sporządza i prowadzi dokumentację zbiorczą w formie księgi: ambulatoryjnej przyjęć prowadzonej odrębnie dla każdej komórki organizacyjnej, pracowni diagnostycznej, zabiegów prowadzonej odrębnie dla każdego gabinetu zabiegowego, konsultacji i badań diagnostycznych prowadzonej odrębnie dla świadczeń zdrowotnych realizowanych w zakładzie karnym i poza zakładem karnym, izby chorych, zgonów.
Dokumentacja indywidualna, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej, zawiera:
– dane identyfikujące zakład: nazwę zakładu, w którym sporządzono dokumentację lub w którym jest dokonywany wpis do dokumentacji, oraz adres zakładu z numerem telefonu,
– dane identyfikujące osadzonego,
– dane identyfikujące osobę wykonującą zawód medyczny udzielającą świadczeń zdrowotnych i dokonującą wpisu: nazwisko i imię, tytuł zawodowy, uzyskane specjalizacje oraz numer prawa wykonywania zawodu, jeżeli posiada, podpis z pieczątką osoby dokonującej wpisu do dokumentacji,
– datę dokonania wpisu,
– istotne informacje dotyczące stanu zdrowia i choroby oraz procesu diagnostycznego, leczniczego lub pielęgnacyjnego, uzyskane w toku badania lub konsultacji,
– informacje dotyczące udzielonych świadczeń zdrowotnych,
– dane identyfikujące noworodka,
– dane identyfikujące dziecko,
– dane identyfikujące szpital więzienny: nazwę szpitala więziennego, w którym sporządzono dokumentację lub w którym jest dokonywany wpis do dokumentacji, oraz adres szpitala więziennego z numerem telefonu.
Każdy dokument będący częścią dokumentacji musi umożliwiać ustalenie tożsamości osadzonego, którego dotyczy, oraz osoby sporządzającej dokument, a także być opatrzony datą sporządzenia.
Każdą stronę dokumentacji indywidualnej, z wyłączeniem kart książki zdrowia, oznacza się co najmniej numerem strony oraz imieniem, nazwiskiem i numerem PESEL osadzonego, a w przypadku jego braku – rodzajem, serią i numerem dokumentu potwierdzającego tożsamość osadzonego.
Osoba wykonująca zawód medyczny kierująca na badanie lub konsultację przekazuje podmiotowi, do którego kieruje osadzonego, wraz ze skierowaniem inne niezbędne do przeprowadzenia badania lub konsultacji informacje zawarte w historii choroby lub w książce zdrowia.
Podmiot przeprowadzający badanie lub konsultację przekazuje osobie kierującej na badanie lub konsultację pełne dane o wynikach przeprowadzonych badań lub konsultacji, z podaniem ustalonego rozpoznania.
Dokumentację należy prowadzić czytelnie, w języku polskim.
Zakład udostępnia dokumentację bez zbędnej zwłoki.
Zgody na udostępnianie dokumentacji dotyczącej stanu zdrowia osadzonego udziela kierownik zakładu lub osoba przez niego upoważniona.
W przypadku wydania oryginału dokumentacji zakład pozostawia sobie jej kopię lub pełny odpis, na których odnotowuje fakt wydania, formę dokumentacji oraz wskazuje osobę, której wydano dokumentację, oraz datę wydania.
W dokumentacji indywidualnej wewnętrznej dokonuje się wpisu o wydaniu dokumentacji indywidualnej zewnętrznej i załącza się jej kopię lub pełny odpis. Gdyby zwłoka w wydaniu dokumentacji medycznej mogła narazić osadzonego na szkodę, w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej dokonuje się jedynie wpisu o wydaniu dokumentacji indywidualnej zewnętrznej.
Gdy udostępnienie dokumentacji nie jest możliwe, odmowa wymaga zachowania formy pisemnej oraz podania przyczyny.
Udostępnianie dokumentacji prowadzonej w postaci elektronicznej następuje przez:
– przekazanie informatycznego nośnika danych z zapisaną dokumentacją,
– dokonanie elektronicznej transmisji dokumentacji,
– przekazanie papierowych wydruków – na żądanie uprawnionych podmiotów lub organów.
Dokumentację prowadzoną w postaci elektronicznej udostępnia się z zachowaniem jej integralności oraz ochrony danych osobowych.
Gdy dokumentacja prowadzona w postaci elektronicznej jest udostępniana w postaci papierowych wydruków, osoba uprawniona potwierdza ich zgodność z dokumentacją w postaci elektronicznej i opatruje swoimi danymi identyfikacyjnymi oraz datą. Dokumentacja wydrukowana powinna umożliwiać identyfikację osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych.

11 marca 2011 r. został opublikowany w Dzienniku Ustaw nr 54, poz. 285 wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 marca 2011 r. sygn. akt K 23/99.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 3 ust. 1-3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (DzU nr 237, poz. 1656) oraz załączniki nr 1 i 2 do tej ustawy w zakresie, w jakim pomijają jako przesłankę uzyskania emerytury pomostowej prace wykonywane w warunkach występowania hałasu, prace poza pomieszczeniami zamkniętymi, prace zmianowe nocne, prace w ekspozycji na wibracje miejscową i ogólną, prace w pyle zwłókniającym, prace w szkodliwych czynnikach chemicznych, prace w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące oraz w narażeniu na działanie pól elektromagnetycznych, a także prace kierowców samochodów ciężarowych, prace nauczycieli i wychowawców bezpośrednio związanych z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży, prace nauczycieli i wychowawców szkolnictwa specjalnego, prace pracowników ochrony zdrowia, są zgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wynikającą z niego zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz z zasadą ochrony praw słusznie nabytych.
Załącznik nr 2 do ustawy powołanej w punkcie 1 w związku z art. 3 ust. 3 tej ustawy w zakresie, w jakim pomija w wykazie prac o szczególnym charakterze prace pracowników ochrony zdrowia, jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.

15 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dla zakładów opieki zdrowotnej ubiegających się o wydanie zgody na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii onkologicznej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 48, poz. 252.

15 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dla jednostek ochrony zdrowia udzielających świadczeń zdrowotnych z zakresu rentgenodiagnostyki, radiologii zabiegowej oraz diagnostyki i terapii radioizotopowej chorób nienowotworowych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 48, poz. 253.
Jednostka ochrony zdrowia ubiegająca się o uzyskanie zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego lub państwowego inspektora sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji lub komendanta wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu badań rentgenodiagnostycznych, badań diagnostycznych i leczenia chorób nowotworowych oraz paliatywnego leczenia chorób nowotworowych z wykorzystaniem produktów radiofarmaceutycznych oraz zabiegów z zakresu radiologii zabiegowej, do wniosku o wydanie takiej zgody załącza kopię aktualnego protokołu z wykonania wszystkich testów eksploatacyjnych urządzeń radiologicznych.

16 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji i funkcjonowania centrów powiadamiania ratunkowego i wojewódzkich centrów powiadamiania ratunkowego, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 50, poz. 262.

17 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 51, poz. 265.
Rozporządzenie określa warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej:
1) pacjentów, wynikającej z badań lekarskich i leczenia, w tym ze wstępnych i okresowych badań pracowników,
2) osób poddawanych przesiewowym badaniom z zastosowaniem promieniowania jonizującego,
3) zdrowych osób lub pacjentów uczestniczących w eksperymentach medycznych,
4) osób poddawanych badaniom z zastosowaniem promieniowania jonizującego w celach medyczno-prawnych, kiedy podjęcie tych badań nie wynika ze wskazań zdrowotnych,
5) osób, które poza obowiązkami zawodowymi, świadomie i z własnej woli udzielają pomocy pacjentom i opiekują się nimi
– zasady i metody dobrej praktyki medycznej, zmierzającej do ograniczenia dawek dla pacjentów w rentgenodiagnostyce, diagnostyce radioizotopowej i radiologii zabiegowej, włączając w to poziomy referencyjne oraz fizyczne parametry badań rentgenowskich warunkujących uznanie postępowania za zgodne z dobrą praktyką medyczną,
– wymagania i szczegółowe zasady realizacji systemu zarządzania jakością w rentgenodiagnostyce, radiologii zabiegowej, medycynie nuklearnej i radioterapii,
– wymagania dotyczące szkolenia specjalistycznego osób wykonujących i nadzorujących wykonywanie badań i zabiegów leczniczych przy użyciu promieniowania jonizującego, w tym:
a) tryb dokonywania wpisu do prowadzonego przez głównego inspektora sanitarnego rejestru podmiotów prowadzących szkolenia,
b) sposób sprawowania przez głównego inspektora sanitarnego nadzoru nad podmiotami wpisanymi do rejestru,
c) ramowy program szkolenia,
d) sposób powoływania komisji egzaminacyjnej, szczegółowe wymagania dotyczące jej członków i tryb jej pracy,
e) warunki dopuszczenia do egzaminu i sposób jego przeprowadzenia,
f) tryb wydawania certyfikatu i jego wzór,
g) tryb wnoszenia opłaty za egzamin, jej wysokość oraz wynagrodzenie członków komisji egzaminacyjnej,
– szczególne zasady dotyczące ekspozycji na promieniowanie jonizujące w diagnostyce i terapii dzieci, kobiet w wieku rozrodczym, kobiet w ciąży i karmiących piersią,
– zasady zabezpieczenia przed nadmierną ekspozycją osób z otoczenia i rodzin pacjentów po terapii przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych,
– szczegółowe wymagania dotyczące badań przesiewowych i eksperymentów medycznych wynikające ze specyfiki wykonywania ekspozycji w celach medycznych,
– szczegółowe zasady zapobiegania nieszczęśliwym wypadkom radiologicznym w radioterapii, medycynie nuklearnej, radiologii zabiegowej i rentgenodiagnostyce oraz sposoby i tryb postępowania po ich wystąpieniu,
– ograniczniki dawek dla osób, o których mowa w pkt 3 i 5,
– zasady wykonywania kontroli fizycznych parametrów urządzeń radiologicznych oraz klinicznych audytów wewnętrznych i zewnętrznych przestrzegania wymogów ochrony radiologicznej pacjenta.
Badanie lub leczenie z zastosowaniem promieniowania jonizującego wykonuje się na podstawie pisemnego skierowania będącego częścią dokumentacji medycznej.
Bez skierowania może być wykonane badanie z zastosowaniem promieniowania jonizującego przeprowadzane w ramach badań przesiewowych, stomatologicznych badań wewnątrzustnych wykonywanych aparatami do celów stomatologicznych, w przypadku densytometrii kostnej wykonywanej aparatami przeznaczonymi wyłącznie do tego celu oraz w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta.
Do czasu opublikowania wzorcowych procedur radiologicznych, o których mowa w art. 33g ustawy – Prawo atomowe, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2014 r., badania, zabiegi i procedury mogą być wykonywane zgodnie z poniżej określonymi zasadami.
Procedury z zakresu radiologii zabiegowej są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację w dziedzinach, w których są one stosowane, i jedynie w zakresie odpowiadającym tej specjalizacji.
Badania diagnostyczne i zabiegi lecznicze przy użyciu produktów radiofarmaceutycznych są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację z medycyny nuklearnej lub, pod ich nadzorem, przez lekarzy będących w trakcie takiej specjalizacji.
Wymienieni lekarze mogą zlecić innym lekarzom, radiofarmaceutom, technikom elektroradiologii lub pielęgniarkom wykonanie technicznych elementów procedur medycznych, w których używane są produkty radiofarmaceutyczne. Lekarze ci sprawują nadzór nad wykonywaniem zleconych czynności.
Badania rentgenodiagnostyczne są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację z radiologii i diagnostyki obrazowej lub, pod ich nadzorem, przez lekarzy będących w trakcie takiej specjalizacji. Technicy elektroradiologii są uprawnieni do wykonywania radiografii. Inne elementy procedury medycznej zlecone technikom elektroradiologii przez lekarzy radiologów wykonywane są pod ich nadzorem.
Rentgenowskie badania stomatologiczne są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację z radiologii i diagnostyki obrazowej, lekarzy dentystów lub techników elektroradiologii. Rentgenowskie badania stomatologiczne inne niż zewnątrzustne są opisywane przez lekarza radiologa lub lekarza dentystę, który odbył odpowiednie przeszkolenie w zakresie radiologii szczękowo-twarzowej.
Zabiegi lecznicze z zakresu radioterapii powierzchniowej, teleradioterapii i brachyterapii oraz procedury diagnostyczne związane z tym leczeniem są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację z radioterapii onkologicznej lub, pod ich nadzorem, przez lekarzy będących w trakcie takiej specjalizacji i przez techników elektroradiologii.
Procedury z zakresu radioterapii okulistycznej są wykonywane przez lekarzy posiadających specjalizację z okulistyki pod nadzorem lekarza specjalisty z zakresu radioterapii onkologicznej i we współpracy z fizykiem medycznym w zakresie dozymetrii.

18 marca 2011 r. z mocą obowiązującą od 2 lutego 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 50, poz. 259.

25 marca 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 52, poz. 271.
Zmiana dotyczy wykazu świadczeń gwarantowanych z zakresu profilaktycznych programów zdrowotnych – profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi oraz ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki.

1 kwietnia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 18 lutego 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 52, poz. 270.
Zmiana dotyczy wykazu świadczeń gwarantowanych z zakresu terapeutycznych programów zdrowotnych w zakresie leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B i C.

6 kwietnia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 1 marca 2011 r. w sprawie badań lekarskich oraz zabiegów sanitarnych ciała i odzieży cudzoziemców ubiegających się o nadanie statutu uchodźcy, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 61, poz. 313.

7 kwietnia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 23 września 2010 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, opublikowane w Dzienniku Ustaw nr 187 z 2010 r., poz. 1259.
Standardy postępowania oraz procedury medyczne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem określają poszczególne elementy opieki medycznej sprawowanej w zakładach opieki zdrowotnej, mającej na celu uzyskanie dobrego stanu zdrowia matki i dziecka, przy ograniczeniu do niezbędnego minimum interwencji medycznych, w szczególności: amniotomii, stymulacji czynności skurczowej, podawania opioidów, nacięcia krocza, cięcia cesarskiego, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa zdrowotnego, w ramach których opieka opiera się na praktykach o udowodnionej skuteczności.
Przez osobę sprawującą opiekę należy rozumieć lekarza specjalistę położnictwa i ginekologii, lekarza w trakcie specjalizacji z położnictwa i ginekologii, lekarza ze specjalizacją I stopnia w zakresie położnictwa i ginekologii lub położną, sprawujących odpowiednio opiekę nad ciężarną, rodzącą, położnicą i noworodkiem – odpowiedzialnych za prowadzenie porodu fizjologicznego.
Zadania osoby sprawującej opiekę nad rodzącą obejmują w szczególności:
– ocenę stanu rodzącej kobiety, ocenę stanu płodu oraz stanu noworodka, wykrywanie i eliminowanie czynników ryzyka, rozwiązywanie problemów oraz wczesne wykrywanie patologii,
– prowadzenie porodu wraz z koniecznymi zabiegami według wskazań medycznych,
– opiekę nad noworodkiem po urodzeniu,
– zapewnienie opieki realizowanej przez specjalistów, jeżeli ujawnią się czynniki ryzyka lub pojawią powikłania uzasadniające takie działanie,
– wsparcie rodzącej oraz jej osoby bliskiej w trakcie porodu oraz w okresie połogu.
Odpowiedzialność prawną i zawodową osoby sprawującej opiekę za podejmowane działania regulują odrębne przepisy.
Osoba sprawująca opiekę nad kobietą podczas porodu musi być przygotowana do wykonania czynności interwencyjnych w zakresie opieki nad rodzącą oraz nad noworodkiem.
Osoba sprawująca opiekę zapewnia dostępność personelu przeszkolonego w resuscytacji noworodka, w tym w zakresie intubacji noworodka, oraz zapewnia możliwość przeniesienia rodzącej lub noworodka, w czasie zapewniającym zachowanie ich zdrowia i życia, do oddziału położniczego lub noworodkowego odpowiedniego poziomu referencyjnego zapewniającego opiekę perinatalną, jeśli pojawiające się powikłania wymagają zastosowania procedur wysokospecjalistycznych.
Realizacja praw pacjenta w przypadku sprawowania opieki nad kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu polega w szczególności na:
– respektowaniu jej prawa do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji związanych z porodem, obejmujących zakres podejmowanych działań i stosowanych procedur medycznych,
– prawie wyboru miejsca porodu w warunkach szpitalnych lub pozaszpitalnych, w których czuje się bezpiecznie i w których udzielane są świadczenia zdrowotne,
– możliwości wyboru osoby sprawującej opiekę spośród osób uprawnionych do jej sprawowania, z uwzględnieniem zasad organizacyjnych obowiązujących w miejscu udzielania świadczenia, określonych w regulaminie porządkowym zakładu opieki zdrowotnej.
Ponadto rozporządzenie określa:
– zalecany zakres świadczeń profilaktycznych i działań w zakresie promocji zdrowia oraz badań diagnostycznych i konsultacji medycznych, wykonywanych u kobiet w okresie ciąży, wraz z okresami ich przeprowadzania,
– identyfikację czynników ryzyka powikłań przedporodowych i śródporodowych,
– plan opieki prenatalnej i porodu,
– postępowanie w trakcie porodu,
– strategie uśmierzania bólu podczas porodu,
– rozpoczęcie porodu,
– postępowanie w I, II, III i IV okresie porodu,
– opiekę nad noworodkiem,
– podstawy zabiegów resuscytacyjnych u noworodków,
– zasady dotyczące połogu.
Podczas opieki prenatalnej osoba sprawująca opiekę oraz ciężarna ustalają plan opieki prenatalnej oraz plan porodu. Plan opieki prenatalnej obejmuje wszystkie procedury medyczne związane z opieką prenatalną wraz z określeniem czasu ich wykonania. Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu i miejsce porodu.
Zarówno plan opieki prenatalnej, jak i plan porodu może być modyfikowany odpowiednio do sytuacji zdrowotnej ciężarnej w trakcie opieki.
Ciężarnej należy umożliwić wybór miejsca porodu (warunki szpitalne albo pozaszpitalne). Każda ciężarna powinna otrzymać wyczerpującą informację dotyczącą wybranego miejsca porodu, obejmującą wskazania i przeciwwskazania. Ciężarną należy poinformować, że zaleca się prowadzenie porodu w warunkach szpitalnych, z zagwarantowanym dostępem do wydzielonej dla cięć cesarskich sali operacyjnej, gdzie – w sytuacji wystąpienia jakichkolwiek powikłań zarówno u matki, jak i u płodu lub noworodka – możliwe jest natychmiastowe podjęcie interwencji medycznych, adekwatne do zaistniałej sytuacji położniczej lub stanu noworodka.
Rodząca powinna być traktowana z szacunkiem oraz brać udział w podejmowaniu świadomych decyzji związanych z porodem. Osoby z personelu medycznego powinny umieć nawiązać dobry kontakt z rodzącą i mieć świadomość, jak ważny jest ton rozmowy, ich postawa oraz słowa kierowane do rodzącej. Należy zapytać rodzącą o jej potrzeby i oczekiwania, a informacja w tym zakresie powinna zostać wykorzystana do wspierania i kierowania rodzącą podczas porodu.
Osoba sprawująca opiekę podczas porodu powinna przedstawić rodzącej pełną informację o niefarmakologicznych i farmakologicznych metodach łagodzenia bólów porodowych, wspierać rodzącą w jej własnym wyborze tych metod oraz respektować jej decyzje w tym zakresie.
Przyjęcie ciężarnej do porodu następuje na podstawie skierowania lub w konsekwencji osobistego zgłoszenia się do wybranego przez nią zakładu opieki zdrowotnej realizującego świadczenia zdrowotne w zakresie położnictwa. Miejsce porodu, z wyjątkiem stanów nagłych, powinno być zgodne z wcześniej opracowanym planem porodu oraz dokonaną i udokumentowaną oceną czynników ryzyka okołoporodowego.
Bezpośrednio po urodzeniu należy umożliwić dziecku nieprzerwany kontakt z matką „skóra do skóry”, który będzie trwał co najmniej dwie godziny po porodzie.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza