8 lutego 2012

Co to jest 'SZOK’?

W czasie prezydencji Polski w Radzie UE został przyjęty priorytet: „Zmniejszanie różnic w zdrowiu społeczeństw Europy”. Pan zgłosił i koordynował w ramach tego priorytetu projekt dotyczący problemów zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, potrzeb ich wczesnego wykrywania i leczenia, w celu wyrównywania szans edukacyjnych, społecznych i ekonomicznych dzieci dotkniętych dysfunkcjami.

Prawidłowe funkcjonowanie narządów słuchu, wzroku i mowy stanowi podstawę komunikacji społecznej oraz rozwoju współczesnego społeczeństwa informacyjnego. Zaburzenia w zakresie funkcjonowania narządów zmysłów są jedną z głównych przyczyn opóźnień w rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, trudności w nabywaniu umiejętności językowych oraz w efektywnym komunikowaniu się z otoczeniem. Z uwagi na bardzo dużą skalę problemów zaburzeń słuchu, wzroku i mowy u dzieci w wieku szkolnym (co piąte dziecko ma różnego rodzaju problemy ze słuchem, co trzecie ze wzrokiem, a co czwarte wykazuje zaburzenia artykulacji) należy podejmować działania, które pozwolą wykryć wcześnie wspomniane dysfunkcje oraz wdrożyć terapię i rehabilitację. Dzięki temu można doprowadzić do sytuacji, w której dziecko przystępujące do obowiązku szkolnego będzie miało skompensowane zaburzenia – wykryte odpowiednio wcześnie – w takim stopniu, że będzie pełnoprawnym i w pełni sprawnym uczestnikiem edukacji szkolnej.
Jednym z głównych celów prac zespołu ds. priorytetu prezydencji w obszarze zdrowia publicznego było przygotowanie i doprowadzenie do przyjęcia Konkluzji Rady UE.
2 grudnia, w Brukseli, odbyło się posiedzenie Rady UE ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Spraw Konsumenckich. W spotkaniu uczestniczyli ministrowie zdrowia państw członkowskich oraz wysocy przedstawiciele krajów UE. Podczas posiedzenia formalnie przyjęto „Konkluzję Rady UE w sprawie wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, z uwzględnieniem zastosowania narzędzi e-zdrowia i innowacyjnych rozwiązań”. Konkluzja ma zwrócić uwagę społeczną na problem zaburzeń komunikacyjnych oraz ich konsekwencji dla prawidłowego rozwoju intelektualnego i emocjonalnego dzieci, co ma wpływ na ich sytuację społeczną i ekonomiczną w dorosłym życiu. Dokument ma na celu zachęcić przedstawicieli rządów w krajach członkowskich oraz odpowiednie instytucje do podjęcia działań na rzecz wykrywania i leczenia zaburzeń słuchu, wzroku i mowy u dzieci, m.in. przez skuteczne i ekonomicznie uzasadnione programy badań przesiewowych oraz wykorzystanie możliwości, jakie dają nowoczesne technologie i narzędzia e-zdrowia. Nieodłącznym elementem aktywności na rzecz zdrowia dzieci jest prewencja, monitorowanie, a także aktywne zaangażowanie rodziców, opiekunów i nauczycieli. Konkluzja zachęca do wzmocnienia współpracy międzynarodowej w obszarze zaburzeń komunikacyjnych przez tworzenie europejskich sieci referencyjnych, umożliwiających wymianę wiedzy i dobrych praktyk, prowadzenie statystyk i gromadzenie danych epidemiologicznych w zakresie wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych.

System Zintegrowanej Operacji Komunikacyjnej „SZOK” to przełom w badaniach przesiewowych?
Zdecydowanie tak. „SZOK” jest unikatowym rozwiązaniem w skali światowej, to rewolucja w tworzeniu infrastruktury informatycznej i zarządzaniu danymi. Innowacyjność projektu polega na wykorzystaniu systemu wspomagającego diagnostykę pacjenta na odległość oraz transferze wyników prowadzonych badań do sektora usług zdrowotnych. Zintegrowanie danych pacjentów na platformie systemu pozwoli na lepszą i szybszą ich obsługę, a co za tym idzie skróci czas oczekiwania pacjenta na wizytę w instytucie lub innej placówce oraz spełni rolę wyczerpującej bazy medycznej pacjenta. System może być z powodzeniem wykorzystany również w innych jednostkach sektora usług zdrowotnych i innych dziedzinach medycyny, stanowi bowiem unikatowe rozwiązanie z zakresu telemedycyny i e-zdrowia.
Nowatorskie podejście w prowadzonych przez instytut badaniach przesiewowych polega m.in. na wykorzystaniu mobilnych urządzeń przesiewowych, pozwalających na przeprowadzanie badań przesiewowych poza ośrodkami medycznymi, np. w szkołach, a następnie automatyczne przesłanie wyników do „SZOK” za pomocą Internetu. Dzięki wykorzystaniu narzędzi wspierających diagnostykę, wyniki oceniane są przez specjalistów niezwykle szybko i skutecznie, umożliwiając bieżącą analizę danych, a także informacji spływających w systemie „SZOK”.
W ramach systemu wykonano do tej pory badania przesiewowe ponad 250 tys. dzieci w ponad 10 tys. miejsc w całej Polsce.

Profilaktyka, prewencja są bliskie pana sercu. Jest pan również pomysłodawcą Centrum Badań Przesiewowych. Czemu będzie ono służyć?
To prawda, od blisko 20 lat jestem zaangażowany w profilaktykę i badania przesiewowe słuchu. Obecnie, wykorzystując najnowsze narzędzia informatyczne, budujemy Centrum Badań Przesiewowych zintegrowane z Ogólnopolską Kartą Przesiewową Pacjenta, która zapewni dostęp do wyników badań przesiewowych każdego pacjenta przez Internet. CBP będzie portalem internetowym, pełniącym rolę centrum informacyjnego dla pacjentów, w którym dowiedzą się oni o prowadzonych programach badań przesiewowych, znajdą wyniki badań oraz zalecenia po badaniu. Centrum Badań Przesiewowych będzie stanowiło również bazę do budowania społeczności pacjentów zainteresowanych informacjami o schorzeniach, których wykrycie mają na celu badania przesiewowe.

pytała
Ewa Gwiazdowicz-Włodarczyk

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza