27 lutego 2019

Leczenie spastyczności po urazie rdzenia

Dr hab. n. med. Małgorzata Malec-Milewska

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMKP, Warszawa

Wśród metod leczniczych mających na celu zmniejszenie lub likwidację spastyczności można wyróżnić trzy: fizykoterapeutyczne, farmakologiczne i interwencyjne.

Zabiegi fizykoterapeutyczne mają na celu obniżenie napięcia mięśniowego, blokadę receptorów bólowych, zmniejszenie dopływu impulsacji do OUN i czasowe osłabienie przewodnictwa nerwowego.

Leczenie farmakologiczne obejmuje różne formy farmakoterapii, wśród których należy wymienić preparaty stosowane ogólnie i działające bezpośrednio na rdzeń, korzenie nerwowe, punkty motoryczne, nerwy obwodowe. Leki doustne stosowane w leczeniu spastyczności obniżają napięcie mięśniowe we wszystkich grupach mięśniowych, także nieobjętych spastycznością (poza kanabinoidami, które działają głównie na grupy mięśni spastycznych). Leki z grupy miorelaksantów mają wiele działań niepożądanych: zaburzenia funkcji poznawczych, senność, osłabienie, splątanie, zawroty głowy, zapalenie żył, uszkodzenie wątroby, objawy z przewodu pokarmowego.

W przypadkach z bardzo dużym napięciem mięśniowym, uniemożliwiającym choremu normalne funkcjonowanie, po wykorzystaniu wszystkich innych, mniej inwazyjnych metod zmniejszenia spastyczności stosuje się przerwanie łuku odruchowego metodami operacyjnymi. Zabiegi chirurgiczne przerwania łuku odruchowego mogą mieć charakter: mielotomii, rizotomii, DREZ-otomii albo zabiegów na ścięgnach i mięśniach.

Jednym ze sposobów leczenia spastyczności różnego pochodzenia (rdzeniowego, mózgowego, mieszanego) jest terapia oparta na podpajęczynówkowej infuzji baklofenu, za pomocą pompy baklofenowej. Została użyta po raz pierwszy w 1984 r., obecnie jest szeroko stosowana w leczeniu spastyczności w przebiegu stwardnienia rozsianego, po urazach rdzenia kręgowego i mózgu, w dziecięcym porażeniu mózgowym oraz dystoniach.

Pompa baklofenowa ma niewiele ponad 7 cm średnicy. Zakłada się ją na sali operacyjnej po pozytywnym przejściu przez pacjenta testu baklofenowego (czyli po pozytywnej reakcji na baklofen podawany w formie bolusów do przestrzeni podpajęczynówkowej). Pompę umieszcza się w kieszeni podskórnej w obrębie przedniej ściany brzucha. Połączona jest z wprowadzonym do przestrzeni podpajęczynówkowej cewnikiem, przez który ze stałą szybkością bezpośrednio nardzeniowo podawany jest baklofen. Z tą techniką wiążą się wysokie koszty (trudności z refundacją pompy i konieczność sprowadzania leku z zagranicy), ale użycie pompy baklofenowej może znacząco poprawić jakość życia chorych ze wzmożoną spastycznością. 

Piśmiennictwo u autorki.

 „Miesięcznik OIL w Warszawie Puls” nr 3/2019

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza