27 lutego 2019

Szkolenie fundamentem zawodu lekarza

Systematycznie wzrasta liczba spraw sądowych w związku z nieprawidłowym leczeniem, w tym niewłaściwym ordynowaniem leków. Obecnie lekarz musi mieć rzetelną wiedzę z zakresu farmakologii. Aktualne zagadnienia z tego zakresu poruszone zostały w opublikowanej ostatnio „Polityce Lekowej Państwa 2018–2022”. W dokumencie uwzględniono wnioski z toczącej się od pewnego czasu wśród naukowców, producentów leków i polityków zdrowotnych dyskusji o lekach biopodobnych, czyli odpowiednikach oryginalnych (referencyjnych) produktów biologicznych. Warto jednak poznać nie tylko głos towarzystw medycznych, ale również lekarzy biorących udział w kształceniu podyplomowym. Wiodącym ośrodkiem w dziedzinie kształcenia lekarzy jest Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego. W Szkole Zdrowia Publicznego CMKP prowadzone są obowiązkowe kursy dla lekarzy z prawa medycznego i zdrowia publicznego. Uczestnicy listopadowych kursów z 2018 r. (175 osób) zostali poproszeni o wypełnienie ankiety dotyczącej leków biologicznych. Udział w ankiecie miał charakter dobrowolny, wypełnił ją co trzeci uczestnik szkoleń.

Pilotażowe badanie ankietowe było przeprowadzone w grupie młodych lekarzy, bo prawie połowa z nich (45 proc.) była w wieku 24–30 lat, a 38 proc. w wieku 31–40. Ankietę chętniej wypełniały kobiety i stanowiły 65 proc. badanych. Tylko 3,4 proc. ankietowanych pracowało na terenach wiejskich, większość w dużych miastach (31 proc. w miejscowościach od 200 do 500 tys. mieszkańców, a 41 proc. – w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców). Z tego 64 proc. lekarzy pracowało w szpitalach. Niektórzy nie mieli jeszcze żadnej specjalizacji (41 proc.), część posiadała przynajmniej jedną specjalizację (59 proc.). Lekarze ci reprezentowali różne specjalności, najliczniejsze jednorodne grupy zajmowały się: chorobami wewnętrznymi (7,6 proc.), chirurgią onkologiczną (7 proc.), ortopedią i traumatologią (5,8 proc.). Pozostałe specjalności były reprezentowane przez nie więcej niż 2 proc. ankietowanych bądź wręcz przez jednego, dwóch lekarzy.

Pytania kwestionariusza dotyczyły codziennej praktyki lekarskiej. Po pierwsze, czy ankietowani stosują leki biologiczne. Okazało się, że przepisują je głównie lekarze posiadający już specjalizację z chorób wewnętrznych i pediatrii oraz lekarze w trakcie specjalizacji z kardiologii, pediatrii, gastroenterologii. Wśród wskazań do stosowania leków biologicznych wymieniali: choroby reumatyczne, autoimmunologiczne, onkologiczne, chorobę Leśniowskiego-Crohna, stwardnienie rozsiane. Jednak 4 proc. badanych nie znało wskazań do stosowania leków biologicznych. Za bariery stosowania tych leków uznali: wysoką cenę, brak elastycznej kwalifikacji do programów lekowych, przeciwwskazania medyczne oraz ograniczoną dostępność. Na pytanie, czy produkt biopodobny jest tym samym co lek generyczny, 76 proc. ankietowanych odpowiedziało, że nie, ale 21 proc. zaznaczyło, że nie zna odpowiedzi. Na kolejne pytanie: czy istnieją zagrożenia wynikające z zastępowania leków biologicznych (oryginalnych) lekami biopodobnymi, 38 proc. lekarzy odpowiedziało, że nie wie nic o takich zagrożeniach, pozostali wskazywali na brak pewności, co do działania leków biopodobnych. Aż 57 proc. badanych nie miało zdania w kwestii, czy zastępowanie leków biologicznych (oryginalnych) lekami biopodobnymi narusza prawa pacjenta.

Wnioski z pilotażowego badania są jednoznaczne: należy na wielu poziomach szerzyć wiedzę o lekach biologicznych i biopodobnych. Widać wyraźnie, że młodzi lekarze wiedzą o istnieniu tej grupy leków, znają również jednostki chorobowe, w których leki te mają zastosowanie. Niemniej jednak wykładowcy prowadzący szkolenia powinni zwrócić szczególną uwagę na pewne zagadnienia, np. prawa pacjenta.

Dr n. prawnych,

lek. Iwona Wrześniewska-Wal,

Zakład Ekonomiki, Prawa i Zarządzania Szkoły Zdrowia Publicznego, CMKP

Materiał edukacyjny sponsorowany przez Izbę Gospodarczą „Farmacja Polska”: Leki biologiczne i biopodobne.

„Miesięcznik OIL w Warszawie Puls” nr 3/2019

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza