7 marca 2021

Na żądanie pacjenta

Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat

Aleksandra Powierża – radca prawny

 

 

Analiza przypadku

Zgodnie z art. 16 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta: „Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody”. To warunek każdej interwencji medycznej. Prawo to wynika z poszanowania autonomii pacjenta. Trzeba jednak wiedzieć, że ta autonomia nie oznacza, że pacjent może domagać się przeprowadzenia dowolnego zabiegu czy określonej procedury medycznej. Decyzja w tym zakresie pozostawiona jest lekarzowi. Czasami zdarza się, że pacjenci niezadowoleni z prowadzonego leczenia wypisują się ze szpitala na własne żądanie. Czy wówczas mogą obciążać placówkę medyczną odpowiedzialnością? Przeczytajcie nową „Analizę przypadku”.

W marcu 2012 r. pan H. podczas treningu motocrossowego uległ wypadkowi. Bezpośrednio po zdarzeniu został przewieziony do szpitala powiatowego w F., gdzie po zbadaniu i przeprowadzeniu diagnostyki stwierdzono przednie zwichnięcie stawu ramiennego prawego z neuropraksją nerwu pachowego. W dniu przyjęcia do szpitala na SOR podjęto próbę repozycji zwichnięcia. W związku z jej niepowodzeniem kolejną, również nieudaną, podjęto na bloku operacyjnym, a następnie założono ortezę na ramię i bark. 5.03.2012 r. pacjent został przewieziony na rezonans magnetyczny stawu barkowego do NZOZ w D.

6.03.2012 r. pan H. wypisał się ze szpitala na własne żądanie, ze względu na „brak wyniku badania MRI i brak działań ze strony lekarzy prowadzących”.

Po opuszczeniu szpitala powiatowego w F. tego samego dnia pacjent zgłosił się do prywatnej placówki medycznej w R., gdzie w rozpoznaniu wskazano: „zwichnięcie prawego stawu ramiennego – wielokrotne, nieudane próby repozycji, uszkodzenie torebki stawu ramiennego o typie oderwania od trzonu kości ramiennej, całkowite uszkodzenie ścięgna mięśnia podłopatkowego, nadgrzebieniowego interponujące między głową kości ramiennej a panewką łopatki, częściowe uszkodzenie przyczepu ścięgna mięśnia piersiowego większego do kości ramiennej, zwichnięcie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia ku tyłowi, uszkodzenie przedniej części obrąbka stawu ramiennego, złamanie fragmentu guzka większego, cechy porażenia nerwu pachowego.

7.03.2012 r. pacjenta poddano operacji otwartej repozycji zwichnięcia prawego barku, a następnie założono ortezę przywiedzeniową. Pan H. został wypisany z prywatnego szpitala 9.03.2012 r. z zaleceniem noszenia ortezy przez minimum 3 tygodnie, stosowania leków przeciwbólowych, wykonywania badań kontrolnych oraz rehabilitacji. Za pobyt w placówce i zabieg pan H. zapłacił 14 874 zł. O zwrot tej kwoty zwrócił się do szpitala powiatowego w F.

W celu oceny prawdopodobieństwa popełnienia przez lekarzy zatrudnionych w szpitalu powiatowym w F. błędu w sztuce i sprawowania niewłaściwej opieki nad pacjentem zasięgnięto opinii lekarskiej.

Biegły w oparciu o zgromadzoną w toku likwidacji szkody dokumentację medyczną wyjaśnił, że zdarzenia mające miejsce od 3 do 6 marca 2012 r. nie spełniają definicji błędu medycznego. Lekarz wskazał: „Wykonanie badania rezonansem magnetycznym 5 marca 2012 r. było uzasadnione względami medycznymi, istniały do niego wskazania lekarskie (ocena uszkodzeń tkanek miękkich okołostawowych i nerwów obwodowych, przy współistnieniu objawów uszkodzenia neurologicznego). Termin wykonania również bez zarzutu (po repozycji barku, po niepowodzeniu dotychczasowego leczenia). W praktyce medycznej w Polsce wynik (opis radiologa) placówka zlecająca otrzymuje w ciągu 1–3 dni (poza sytuacjami nagłymi). Zarzut o bezczynności lekarza jest nieuprawniony merytorycznie: wobec niepowodzenia dotychczasowego leczenia (kilkakrotne próby repozycji, bez sukcesu lub z nawrotem zwichnięcia – były prawidłowym postępowaniem) podjęto decyzję o rozszerzeniu diagnostyki obrazowej o badanie MRI w celu precyzyjnego określenia charakteru uszkodzeń i przyczyn dotychczasowych niepowodzeń, a także dla bezpiecznej kwalifikacji do leczenia operacyjnego (dostęp operacyjny, struktury do rekonstrukcji itp.). Ewentualna kwalifikacja w sytuacji klinicznej, takiej jak w analizowanym przypadku, do leczenia operacyjnego zajmuje od kilku dni do kilku tygodni. Nie ma podstaw do przyjęcia, że obwiniona placówka mogłaby w dalszym działaniu nie zaopatrzyć ostatecznie pacjenta. Wypis chorego ze szpitala na własne żądanie przerwał proces diagnostyczny i terapeutyczny. Oczywiście, pacjent ma do tego prawo (by zmieniać miejsce leczenia), ale w tej sytuacji nadużyciem jest oskarżanie szpitala powiatowego o bezczynność (ostatecznie o błąd medyczny)”.

Mając na uwadze opinię biegłego, uznano, że nie ma podstaw do zwrotu panu H. kosztów leczenia w prywatnej placówce.

Pytanie redakcji: Z jakiego powodu pacjent zgłosił roszczenie, skoro był w trakcie leczenia? Czy nie powinien poczekać na wyniki, żeby stwierdzić, czy faktycznie było ono nieprawidłowe?

Odpowiedź prawnika lekarza: Prawo nie uniemożliwia występowania z roszczeniami w trakcie leczenia, nie zawsze trzeba czekać do jego zakończenia. Pacjent powinien jednak mieć na uwadze, że aby można było przypisać komuś odpowiedzialność, muszą wystąpić trzy przesłanki odpowiedzialności: szkoda, wina i związek przyczynowy między nimi. W omawianym przypadku nie można było stwierdzić, że leczenie w publicznej placówce nie przyniosło rezultatów, a w konsekwencji spowodowało u pacjenta szkodę. Dlatego m.in. odmówiono uznania odpowiedzialności.

Pytanie redakcji: Czy to częsty przypadek?

Odpowiedź prawnika lekarza: Częsty może nie, ale nie jest odosobniony. W naszej praktyce rzeczywiście spotykamy się z sytuacjami, w których pacjent niezadowolony z efektów leczenia wypisuje się z placówki państwowej i chce kontynuować leczenie w prywatnej. To nic dziwnego i pacjent ma do tego prawo. Niemniej jednak należy mieć na względzie, że leczenie w prywatnej placówce nie zawsze jest skuteczniejsze. Niejednokrotnie zdarza się, że właśnie po leczeniu w prywatnej placówce pacjent musi skorzystać z publicznej ochrony zdrowia. Dlatego warto, aby pacjenci podejmowali racjonalne decyzje, oparte na konkretnym stanie faktycznym.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza