28 marca 2015

Ubezpieczenie OC obowiązkowe dla lekarzy prowadzących indywidualną praktykę lekarską

Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności lekarskiej (tekst jednolity DzU z 2013 r., nr 217 z późn. zm.) w art. 18 wskazuje warunki, jakie musi spełniać lekarz wykonujący działalność leczniczą jako indywidualną praktykę lekarską.
Wśród nich, oprócz podstawowego warunku posiadania prawa do wykonywania zawodu, został również ujęty warunek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 pkt. 1 tej ustawy.
Umowa ubezpieczenia w tym przypadku powinna obejmować ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych. Należy przy tym zaznaczyć, że obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności leczniczej.
Szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w takich sytuacjach oraz minimalną sumę gwarancyjną określa Rozporządzenie ministra finansów z 22 grudnia 2011 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (DzU z 30 grudnia 2011 r.).
Zgodnie z §3.1. ww. rozporządzenia minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy, wynosi równowartość w złotych:
• 75 tys. euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 tys. euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC lekarza lub lekarza dentysty wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka lekarska, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem lub indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podstawie umowy z tym podmiotem,
• 75 tys. euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 tys. euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC lekarza lub lekarza dentysty wykonującego działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka lekarska.
Lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską nie później niż w terminie siedmiu dni od zawarcia umowy ubezpieczenia ma obowiązek przekazać okręgowej radzie lekarskiej – jako organowi prowadzącemu rejestr podmiotów wykonujących działalność lekarską – dokumenty ubezpieczenia potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia wystawione przez ubezpieczyciela.
Informacje dotyczące zawieranych umów ubezpieczenia OC na pierwszy 12-miesięczny okres oraz na każdy kolejny okres prowadzenia działalności lekarskiej podlegają więc obowiązkowemu zgłoszeniu do rejestru (art. 106 ust. 4 pkt 11 w związku z art. 107 ust. 1 ustawy o działalności lekarskiej).
W przypadku niezgłoszenia takich informacji do rejestru organ prowadzący rejestr może w drodze decyzji administracyjnej nałożyć na podmiot wykonujący działalność leczniczą karę pieniężną w wysokości nawet dziesięciokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Decyzji takiej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Na decyzję w sprawie kary pieniężnej przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Należy również wskazać, że ww. ustawa o działalności lekarskiej określa w art. 108 ust. 2 pkt. 3 bardziej surową karę w postaci wykreślenia z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą w przypadku, gdy naruszenie przepisów tej ustawy jest rażące. Do tego organu należeć więc będzie ocena, czy stwierdzone naruszenia są rażące, czy mniej istotne. W pierwszej kolejności jednak powinien on wezwać do usunięcia stwierdzonych naruszeń, wyznaczając do tego odpowiedni termin. Wskazane jako podstawa interwencji organu prowadzącego rejestr naruszenia przepisów wspomnianej ustawy powinny być oczywiste; organ prowadzący rejestr nie powinien dokonywać w tym zakresie interpretacji rozszerzającej (Maciej Dercz, Komentarz do art. 108 ustawy o działalności leczniczej, Stan prawny: 2014.09.01, Lex online).
W sytuacji zatem uporczywego (tj. po bezskutecznych wezwaniach do usunięcia naruszenia takiego uchybienia) niedopełniania obowiązku ubezpieczenia OC lekarza prowadzącego indywidualną praktykę lekarską należałoby niestety liczyć się z oceną organu prowadzącego rejestr, że działanie takie ma znamiona rażącego naruszenia przepisów ustawy, a co za tym idzie – podstawy do skreślenia takiego podmiotu z rejestru.
Oczywiście wydatki ponoszone z tytułu zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lekarzy za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych, jako służące zabezpieczeniu źródła przychodu, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej lekarza wykonującego indywidualną praktykę medyczną.

Agnieszka Chamera,
doradca podatkowy

Ewa Lejman,
radca prawny

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza