29 marca 2022

#Sprawdzam: Więcej pieniędzy na ochronę zdrowia?

Pula pieniędzy na świadczenia zdrowotne, jaką będzie dysponować Narodowy Fundusz Zdrowia w 2022 r., wzrośnie od marca o ponad 9 mld zł. Fundusz przygotował dużą nowelizację planu finansowego. Kto może liczyć na wyższe finansowanie? A przede wszystkim, czy dodatkowe środki poprawią sytuację podmiotów leczniczych, personelu medycznego i pacjentów?

Małgorzata Solecka

Zwiększenie przychodów NFZ ze składki zdrowotnej o ponad 9 mld zł w stosunku do pierwotnego planu nie zdarza się co roku (tak naprawdę nie zdarzyło się nigdy wcześniej). Ale zanim wystrzelą korki od szampanów warto sprawdzić, co powoduje aż tak dużą zmianę w przychodach funduszu. Po pierwsze, plan na 2022 r. był przyjmowany w lipcu 2021 i od tamtego czasu nie nowelizowano go, nawet wtedy, gdy uchwalono zmiany w ustawach podatkowych i określono ostateczny kształt budżetu. Ten lipcowy nie mógł zaś uwzględnić nowych zasad opłacania składek zdrowotnych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. To te nowe obciążenia stanowią lwią część (7 mld zł) z 9,1 mld zł, które mają wzbogacić budżet płatnika. Pozostałe 2 mld zł wynikają ze zmiany wskaźników makroekonomicznych.

Marcowa nowelizacja planu finansowego funduszu nie uwzględnia jednak realnego wskaźnika inflacji. Warto przypomnieć, że budżet państwa na 2022 r. oparto na założeniu, że inflacja wyniesie 3,3 proc., choć już w grudniu prezes Narodowego Banku Polskiego przyznał, iż średnioroczna inflacja w 2022 wyniesie 7,6 proc. Dziś taka prognoza wydaje się nader optymistyczna. Wielu ekspertów ocenia, że możemy mieć inflację średnioroczną nawet dwucyfrową, a pewne jest, że będzie bliższa 9–10 proc. niż założonemu w budżecie wskaźnikowi. Ekonomiści mówią wręcz o inflacyjnej poduszce finansowej (wyższa inflacja, wyższe nominalnie zarobki, wyższe ceny – więcej pieniędzy z podatków pośrednich i bezpośrednich, łatwiejsza realizacja nominalnych założeń budżetowych).

Ochrona zdrowia jest jednym z obszarów, w których koszty rosną znacząco szybciej. Uzasadnione jest więc pytanie, na ile dodatkowe pieniądze, jakimi będzie dysponować NFZ, zmienią sytuację, a na ile zostaną wchłonięte (bez większego śladu) przez struktury systemu ochrony zdrowia.

Dziś wiadomo: 9,1 mld zł nie zmieni struktury finansowania świadczeń. Ponad 5 mld zł trafi do lecznictwa szpitalnego. Największy procentowo wzrost finansowania stanie się wprawdzie udziałem AOS (nieco ponad 2 mld zł), ale to przede wszystkim efekt dramatycznie niskiego poziomu nakładów na ten obszar. Niespełna 440 mln zł otrzymają POZ. W ogóle nie zwiększy się natomiast budżet na refundację leków, co oznacza, że udział wydatków na leki w ogólnej puli wyraźnie się zmniejszy.

NFZ zapewnia, że dodatkowe pieniądze poprawią dostępność świadczeń dla pacjentów (przede wszystkim w AOS, tam mają urealnić zniesienie limitów). Czy tak się stanie? Dyrektorzy placówek medycznych od początku roku biją na alarm z powodu wzrostu kosztów funkcjonowania szpitali i poradni, związanego z podniesieniem cen mediów oraz wynagrodzeń (w tym płacy minimalnej, co pociąga za sobą zwiększenie kosztów praktycznie wszystkich usług niezbędnych dla pracy poradni i szpitali, niezależnie od podwyżek, jakich oczekują pracownicy). Od 1 lipca zaś minimalne wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia mają wzrosnąć skokowo – Ministerstwo Zdrowia kończy prace nad projektem nowelizacji ustawy o minimalnych wynagrodzeniach, która konsumuje listopadowe porozumienie zawarte w ramach Zespołu Trójstronnego ds. Ochrony Zdrowia. Wiadomo, że podniesienie wynagrodzeń minimalnych dotyczy bezpośrednio pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę, ale za każdym razem pociąga za sobą podwyżki stawek również dla profesjonalistów na kontrakcie. Nic nie wskazuje, by tym razem miało być inaczej, zwłaszcza że najbliższe miesiące, w kontekście wojny na Ukrainie i pojawienia się w polskim systemie ochrony zdrowia 2, a może nawet 3 mln dodatkowych pacjentów, nie zmniejszą popytu na pracę lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów i innych profesjonalistów medycznych.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza