29 kwietnia 2014

Zdrowie w programach unijnych

Promowanie współpracy, lepsza koordynacja projektów oraz więcej pożyczek, a mniej dotacji – to główne zmiany w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Z ogólnej kwoty – około 3,8 mld euro – sporo środków może być przeznaczonych na ochronę zdrowia. Pierwsze wnioski będzie można składać na przełomie roku 2014/2015.
Warto się do tego przygotować.

Kończy się już finansowanie projektów na lata 2007-2013 z programów unijnych. Jeśli chodzi o poprawę infrastruktury w ochronie zdrowia, a zatem o modernizację pomieszczeń i zakup sprzętu medycznego, zrealizowanych ich zostało 36. Koszy wyniosły 326 mln zł, z czego 250 mln zł stanowiło dofinansowanie Unii Europejskiej.
Skorzystały także praktyki lekarskie oraz podmioty mniejsze niż szpitale. – Praktyki lekarskie funkcjonują jako przedsiębiorstwa i najczęściej korzystały z funduszy dla nich przeznaczonych. Zwłaszcza dotyczyło to informatyzacji, czyli usprawniania zarządzania za pomocą IT. Tu zrealizowano 51 projektów za prawie 91 mln zł – wyjaśnia dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych Mariusz Frankowski.
I tak, w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Warszawa Ursynów, dzięki unijnemu wsparciu kwotą 1,1 mln zł, zinformatyzowano obieg dokumentów, wprowadzono podpis elektroniczny, system umożliwiający całodobową i całoroczną, bezobsługową rejestrację medyczną oraz uruchomiono portal dla pacjentów.
Jak mówi dyrektor Frankowski, najwięcej spośród praktyk lekarskich korzystały z unijnych funduszy praktyki dentystów. – To może wynikać z faktu, że stomatologia – ze względu na dostęp, jakość oraz standard wyposażenia – zwiększyła popyt na swoje usługi na rynku prywatnym, a właściciele mają środki na wkład własny – dodaje.
W najbliższej perspektywie praktyki lekarskie będą mieć szanse na pieniądze unijne. Zdaniem Mariusza Frankowskiego zmieni się jednak forma finansowania. – Do tej pory było sporo dotacji. Teraz będą to raczej nisko oprocentowane pożyczki lub pożyczki z możliwością umorzenia ich części. Należy się spodziewać, że dotacje będą przeznaczane na działalność badawczo-rozwojową lub zakup sprzętu wysokiej technologii. A zatem beneficjent będzie musiał udowodnić m.in., że sprzęt, który chce nabyć, jest innowacyjny, nie ma podobnego w regionie, a jego zakup przyczyni się do zwiększenia dostępu do usług zdrowotnych – tłumaczy.
Niemałe środki, około 153,6 mln euro, przewidywane są na wsparcie e-zdrowia i informatyzacji w ramach programu II – Wzrost e-potencjału Mazowsza. Ten cel może być ważny dla lekarzy, bo choć wszystko wskazuje, że obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej w formie elektronicznej zostanie oddalony o 3 lata, należy się spodziewać, że po tym okresie nie będzie już możliwe prowadzenie dokumentacji medycznej w formie papierowej. Podmioty, podsiadające kontrakt z NFZ, będą mogły ubiegać się o dotację lub korzystać z instrumentów inżynierii finansowej na informatyzację i e-zdrowie.
Mariusz Frankowski przyznaje, że w poprzedniej edycji RPO WM krytyka ze strony Komisji Europejskiej dotyczyła przede wszystkim niedostatecznej koordynacji inwestycji lub w ogóle jej braku. Zdarzało się, że sąsiadujące ze sobą szpitale zaopatrywały w dodatkowy sprzęt takie same oddziały.
– Będziemy więc dążyć do tego, żeby nie dublować inwestycji w tym samym regionie czy na tym samym obszarze – podkreśla dyrektor.
Współpraca pomiędzy różnymi podmiotami jest realizowana najlepiej w formule klastrów, czyli grup powiązanych ze sobą przedsiębiorstw, instytucji lub innego rodzaju organizacji, które działają na tym samym terenie. Klastry najczęściej tworzone są w celu podejmowania współpracy, która przez wykorzystywanie wspólnych zasobów pozwala uczestnikom budować trwałą przewagę konkurencyjną. W praktyce klaster tworzony jest przez podmiot zwany inicjatorem, który bardzo często później zajmuje się koordynacją przedsięwzięcia.
W RPO WM, w części zawierającej diagnozę sytuacji na Mazowszu, znajduje się gorzkie stwierdzenie: „Na Mazowszu przedsiębiorstwa nie wykazują znacznego zainteresowania klastrami ani inicjatywami klastrowymi”. W najbliższej perspektywie władze regionu będą starały się wzmocnić zaufanie firm do klastrów i promować współpracę między różnymi podmiotami. W ramach różnych programów chyba najwięcej pieniędzy przeznaczonych jest właśnie na ten cel.
Do tej pory w branży medycznej na terenie Mazowsza powstały dwa klastry – obydwa prowadzone przez Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Jeden z nich to zainicjowany przez Instytut klaster zajmujący się leczeniem bólu. Unijne dofinansowanie ma być wykorzystane na adaptację pomieszczeń oraz m.in. zakup sprzętu do badań. Projekt przewiduje wdrażanie i komercjalizację technologii, usług i produktów innowacyjnych.
– Bez problemu mogę sobie wyobrazić klaster z udziałem na przykład dentystów, który będzie się rozwijał dzięki możliwości współpracy z jakąś jednostką badawczo-rozwojową i producentami sprzętu czy materiałów – mówi dyrektor.
Dla ochrony zdrowia przeznaczone też będą środki w ramach programów przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu i biedzie. Unia będzie finansować m.in. poprawę dostępności do usług zdrowotnych lub wspierać programy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka zagrożonego niepełnosprawnością.
Program został już przyjęty przez władze Mazowsza. 10 kwietnia ma zostać wysłany do Komisji Europejskiej. Negocjacje z KE potrwają zapewne do jesieni. Mariusz Frankowski przewiduje, że pierwsze wnioski będzie można składać w grudniu 2014 lub w styczniu 2015 r. Do tego czasu Mazowiecka Jednostka Wdrożeniowa zajmie się m.in. doskonaleniem oprogramowania informatycznego. Planowana jest całkowita eliminacja dokumentów papierowych z procedury ubiegania się o projekt i w okresie jego realizacji.

Justyna Wojteczek

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza