29 kwietnia 2024

Analiza przypadku. Następstwo prawidłowego działania?

Powikłanie po zabiegu czy błąd medyczny podstawą odpowiedzialności karnej i cywilnej? Czy można wykorzystać dowód z postępowania karnego w postępowaniu cywilnym?

 

autorki: KAROLINA PODSIADŁY-GĘSIKOWSKA, adwokat
ALEKSANDRA POWIERŻA, radca prawny

4 stycznia 2012 r. pacjent M.B. został przyjęty na oddział otolaryngologiczny niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej w celu leczenia obustronnego przewlekłego zwyrodnienia polipowatego zatok sitowych i szczękowych z obustronnymi polipami nosa i ograniczeniem jego drożności. Udzielono mu informacji dotyczących przebiegu operacji oraz ryzyka powikłań. Przeprowadzono badanie, a pacjent podpisał formularz zgody.

 

Dzień później wykonano u pana M.B. operację usunięcia polipów nosa, a także rewizję zatok szczękowych, odwarstwiono śluzówkę przegrody oraz usunięto skrzywiony chrzęstny fragment. W trakcie operacji konieczna była tamponada przednia obustronna.

 

W ramach obserwacji pooperacyjnej dostrzeżono u pacjenta rozwój krwiaka oczodołu lewego i obrzęk powiek, wykonano więc okład z lodu i zastosowano leczenie przeciwobrzękowe. Podczas wybudzania z narkozy pacjent był bardzo pobudzony, zerwał opatrunek z nosa. Ponadto odmówił stosowania okładu z lodu, twierdząc, że nasila ból. Obrzęk narastał, pojawił się krwiak okularowy oczodołu lewego, który zaczął wypychać oko. W związku z tym podjęta została decyzja o operacyjnym odbarczaniu oka, czego dokonano jeszcze tego samego dnia. W wyniku operacji uzyskano poprawę stanu oczodołu, a wrażenie obrzęku i wypchnięcia oczodołu ustąpiło. 9 stycznia 2012 r. lek. A.S., specjalista chorób ocznych, stwierdziła cechy zatoru tętnicy środkowej siatkówki i wydała dalsze zalecenia. W tym dniu chory po raz pierwszy zgłosił całkowitą ślepotę oka lewego i dolegliwości bezpośrednio z nim związane. Nazajutrz został przewieziony ambulansem na oddział okulistyczny w Z. Z powodu zatoru tętnicy środkowej siatkówki pan M.B. doznał ślepoty oka lewego, zeza oka lewego i zaniku nerwu II oka lewego.

 

Pacjent złożył w prokuraturze zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, w wyniku czego wszczęto postępowanie przygotowawcze. Na potrzeby tego postępowania został przeprowadzony dowód z opinii Zakładu Medycyny Sądowej  w S. Sporządzający opinię zespół biegłych, opierając się na materiale dowodowym zgromadzonym przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze i na przeprowadzonych badaniach, ocenił, że zarówno pierwszy zabieg, jak i zabieg odbarczenia krwiaka oczodołu lewego u M.B. zostały wykonane prawidłowo, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy w dziedzinie medycyny i zasadami sztuki lekarskiej. Oceniono, że opieka medyczna nad pacjentem była prowadzona rzetelnie i według aktualnej wiedzy medycznej. Postępowanie umorzono.

 

Pan M.B. wytoczył powództwo cywilne wobec podmiotu leczniczego i ubezpieczyciela podmiotu. Żądał 350 tys. zł zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu w postaci ślepoty lewego oka. Zakład ubezpieczeń wskazał, że niedrożność tętnicy środkowej siatkówki stanowiła powikłanie po zabiegu z 5 stycznia 2012 r. Ponadto takie powikłanie rokuje źle i skuteczne leczenie zdarza się w mniej niż 35 proc. przypadków.

 

Sąd powołał biegłych: otolaryngologów, psychologa, psychiatrę, kardiologa, w celu stwierdzenia uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Biegli jednoznacznie orzekli, że zabieg medyczny w postaci usunięcia polipów nosa przeprowadzono prawidłowo, nie dopatrzyli się nieprawidłowości w zakresie kwalifikacji do zbiegu operacyjnego, zastosowanych procedur operacyjnych i postępowania pooperacyjnego. Zatem ujemne skutki w postaci wystąpienia u pacjenta zatoru tętnicy środkowej siatkówki oka lewego nie były następstwem błędu, ale stanowiły niepowodzenie prawidłowo wykonanych działań medycznych. Sąd po przeanalizowaniu materiału dowodowego oddalił roszczenie.

 

W tej sytuacji pacjent zwrócił się do prokuratury w celu wszczęcia postępowania karnego, gdyż materiał zgromadzony w tym postępowaniu stanowiłby na dalszym etapie cenny materiał dowodowy w postępowaniu cywilnym. Postępowanie cywilne umożliwia dopuszczenie dowodu z opinii sporządzonej na zlecenie organu władzy publicznej w innym postępowaniu. Jest to bardzo korzystne dla pacjentów, ponieważ pozwala na zmniejszenie kosztów procesowych w razie przegranego procesu.

 

Pytanie redakcji: Dlaczego powołano tak wielu biegłych?

Odpowiedź prawnika: Powołanie biegłych otolaryngologów miało służyć analizie poprawności przeprowadzonej procedury zabiegowej. Ponadto biegli oceniali, czy pacjent został prawidłowo przygotowany do zabiegu, czy zrealizowano obowiązek informacyjny, czy uprzedzono pana M.B. o możliwych powikłaniach. Biegły psycholog i psychiatra przedstawili opinie na temat stanu psychicznego pacjenta, który uległ pogorszeniu w wyniku powikłania. Gdyby sąd uznał winę podmiotu leczniczego, właśnie na podstawie oceny psychologiczno-psychiatrycznej można by rozpatrywać rozmiar krzywdy, której doznał pacjent. Opinia ta stanowiłaby dla sądu podstawę zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę, czyli szkodę niematerialną. Ponieważ trudno ją ocenić ze względu na brak właściwego wskaźnika umożliwiającego obiektywną ocenę, sądy biorą pod uwagę rozmiar krzywdy, cierpienia, strat na przyszłość, które poniósł pacjent.

Forum dyskusyjne - napisz komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza