29 sierpnia 2014

Wspomnienie

Prof. dr hab. n. med. Marek Paweł Nowacki (1938-2014)

Prof. dr hab. n. med. Marek Paweł Nowacki urodził się 23 marca 1938 r. w Katowicach. Studia medyczne ukończył w Akademii Medycznej w Warszawie w roku 1963. W latach 1965-1995 pracował w Klinice Chirurgii Onkologicznej Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, zdobywając doświadczenie pod kierunkiem prof. Tadeusza Koszarowskiego, z którym prywatnie się przyjaźnił i utrzymywał bliskie kontakty do końca życia profesora. Uzyskał specjalizację w dziedzinie chirurgii ogólnej (1969 r.) i chirurgii onkologicznej (1974 r.). W 1970 r. obronił pracę doktorską, a w 1982 uzyskał tytuł doktora habilitowanego. W 1989 r. otrzymał nominację na profesora. 1 listopada 1995, po wygraniu konkursu, został kierownikiem Kliniki Nowotworów Jelita Grubego w Instytucie Onkologii.
W latach 1986-1997 Marek P. Nowacki pełnił funkcję konsultanta krajowego w dziedzinie onkologii, od 1993 do 1997 r. był prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgów Onkologów, a od 1994 do 1998 – członkiem zarządu Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Przewodniczył zespołowi ds. opracowania Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych i bardzo aktywnie uczestniczył w jego pracach. Był także m.in. członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów (Sekcja Nauk Medycznych) oraz Rady Naukowej prestiżowego czasopisma „The Lancet Oncology”.
W latach 1986-1999 pełnił funkcję zastępcy dyrektora, a potem, do 2009 r., dyrektora Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. W 2003 wybrany został na menedżera roku w konkursie „Sukces roku 2003 w ochronie zdrowia” organizowanym przez czasopismo „Menedżer Zdrowia”.
W 1974 r. nostryfikował dyplom lekarza, uzyskując certyfikat ECFMG (Educational Council for Foreign Medical Graduates), co pozwalało Mu na pracę w Stanach Zjednoczonych. Podczas pobytów w amerykańskich szpitalach zdobył ogromną wiedzę z zakresu chirurgii onkologicznej, którą potem z powodzeniem przyswajał polskiej medycynie.
– Za sprawą prof. Tadeusza Koszarowskiego (ówczesnego dyrektora Instytutu Onkologii w Warszawie) zainteresowałem się chirurgią jelita grubego – mówił „Pulsowi” prof. Nowacki. – W latach 60. przy tych operacjach powikłań było dużo, śmiertelność pooperacyjna wysoka. W USA doskonaliłem się przede wszystkim w tej dziedzinie.
W 1995 r. w warszawskim Centrum Onkologii powstała z Jego inicjatywy klinika narządowa, wyspecjalizowana w leczeniu raka jelita grubego. Tam właśnie zoptymalizowano leczenie raka odbytnicy. Pojawili się oponenci, ale wyniki wykazały, że to prof. Nowacki miał rację.
W literaturze dość popularny był termin Polish trial, metoda wypracowana na Ursynowie. Teraz jest standardem. Marek Paweł Nowacki opublikował ponad 250 prac naukowych (nie licząc wielu streszczeń licznych wystąpień na kongresach i zjazdach naukowych) w czasopismach polskich i zagranicznych, był członkiem wielu towarzystw naukowych polskich i międzynarodowych.
Prof. Nowacki znany był również z wielkiego zamiłowania do fotografii, którą zajmował się już w szkole średniej. – Miałem w życiu okres, w którym fotografia była jednym ze źródeł utrzymania. W 1965 r. zostałem członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików – wspominał wybitny onkolog w rozmowie z „Pulsem”.
Przez ostatnich siedem lat życia Marka byłem Jego sąsiadem i miałem okazję do częstych prywatnych spotkań z Nim i rozmów. Był człowiekiem o ogromnej wiedzy w wielu dziedzinach, przy tym niezwykle skromnym i życzliwym. Pamiętam, że kiedyś – jeszcze jako bardzo młody chirurg – zwróciłem się do ówczesnego docenta z prośbą o konsultację. Potraktował mnie bardzo życzliwie, jak młodszego kolegę po fachu, udzielając wskazówek, które pamiętam do dzisiaj.
Uprawiał sport, szczególnie pływanie, tenis i jazdę na rowerze. Często wyjeżdżał do letniego domku pod Warszawą, gdzie w święta i weekendy lubił spędzać czas z żoną Małgosią i córką Marysią. Kochał przyrodę i zwierzęta, o swoich kotach opowiadał z uśmiechem, utrwalał je na fotografiach. Był znawcą win i whisky, w czasie naszych spotkań preferował jednak picie wina.
Kiedy, jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, zaproponowałem Mu współpracę w tworzeniu programu naprawy polskiej onkologii, przyjął propozycję bez wahania i natychmiast włączył się do prac ministerialnego zespołu powołanego w 2011 r. przez minister Ewę Kopacz. Patrzyłem na Jego promieniejącą z zadowolenia twarz, kiedy prof. Marian Reinfuss, pełniący obowiązki czasowego dyrektora Centrum Onkologii, zaproponował Mu pełnienie obowiązków zastępcy dyrektora w Jego ukochanym instytucie.
Prof. Marek Paweł Nowacki odszedł na wieczny dyżur 29 lipca 2014 r. Miał 76 lat. Przegrał z chorobą, z którą często wygrywał jako chirurg, ratując setkom chorych zdrowie i życie.
Żegnaj Marku, w pamięci przyjaciół i pacjentów pozostaniesz na zawsze.

Andrzej Włodarczyk

Archiwum

Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza